Shri Palaivananathar Temple at Thirupalaithurai

This Shiva temple is located at Papanasam in Tanjavur district of TamilNadu. It is one of the Padal Pethra Sthalam. It is on the southern bank of Kaveri. It is at a distance of about 15 kms from Kumbhakonam on Kumbhakonam-Tanjore route. It is one of the Sapta Sthanam Shiva temples associated with Thirunallur. It is at the junction of 3 rivers, namely Kaveri, Kudumurutti and Thirumalairayan. It’s a very old temple dating back to about 3 yugas. The present structure is about 1200 years old. This temple was renovated by Vijaynagar Pandya kings. The temple has been revered by the Shaiva saints Shri Appar and Shri Sambandhar in their sacred hymns. It spreads about an area of 3 acres. 

Moolavar: Shri Palaivananathar
Devi: Shri Thavala Vennayaiyan
Sacred teertha: Vasishta teertha, Indra teertha, Yama teertha, Kaveri river
Sacred Vruksha: Palm tree, Paalai tree (at present not in existence). The place gets the name as the place was abundant with Paalai. The place is on the bank of river Kudumurutti. It is known as Paalaithurai.
Puranic name: Bramha vanam, Paalaivanam, Aarasa (pipal) tree, Punnag vanam

Kshetra puran: 

1) The sages of Daarukavana started feeling that they were superior to Gods. This led to their arrogant behavior. In order to teach them a lesson, Shri Shiva as Bhikshatanar and Shri Vishnu as Mohini (an enchanting damsel) reached Daarukavana. Mohini attracted the sages which resulted in their failure of penance, yagnya and meditation. The wives of sages took a fancy for Bhikshatanar and started neglecting their duties. The sages were angered by the action of their wives and they tried various methods of eliminating Bhikshatanar. They performed various rituals and yagnya and created various weapons to kill Him. They also invoked a tiger to kill Shri Shiva. Shri Shiva not only destroyed all the weapons but he also killed tiger and used tiger skin as a dress. According to puranas this event took place at this location.

2) Shri Rama who installed and worshiped 108 Shiva linga at nearby Ramalingaswami temple also worshiped Shri Shiva at this place. Hence, the Shiva linga gets another name of Ramalinga. He placed his bow and arrow below a Shami (Vanni) tree on Vijayadashami day and prayed to Shri Shiva for victory. 

3) Sage Vasishtha performed penance under a pipal (Aarassu in Tamil) tree. For this purpose, he installed the Shiva linga and did penance. Shri Shiva appeared before him and blessed him. For the purpose of worship, he created a tank known as Vasishtha teertha. He installed an idol of Shri Ambika which was sculptured by Vishwakarma. He installed it on the Southern side of the Shiva linga installed by him. He did this worship for getting the title of Bramha rishi. 

4) Pandya king – Malaidhwajam had insulted Sage Kala. The sage cursed him and turned him into a bear. Sage Agastya advised him to worship Shri Shiva at this place to get rid of the curse. He did as per the advice and was relieved of the the curse. During vanavasa of Pandava, Arjuna came to this place and worshiped Shri Shiva. He was taught various techniques in archery by Shri Shiva. It is believed that Arjuna went to the underworld and married a damsel Ullupi. 

Those who worshiped here: 

Sage Dhoumya, Sage Vasishta, Shri Mahavishnu, Shri Bramha, Prabhu Shrirama, Shri Sita Devi, Pandavas, Ashtadikpals and King Malaidwaja. 

Special Features:

1. This is one of the saptasthana temples of Thirunallur. 

2. Goddess Parvati’s shrine is to the right side of Lord Shiva’s shrine. Both these shrines face the east. Hence this represents the wedding posture of Lord Shiva and Goddess Parvati.

3. Shaiva saint Appar revered a sacred hymn containing eleven stanzas instead of the usual 10 at this place.

4. There are no stucco images on Rajagopuram.

5. Lord Nataraja performed a Tandava known as Oordhva Tandava at this place.

6. There is granary for storing paddy at the entrance of the temple and it is believed to be more than 400 years old. 

About temple:

11 stone inscriptions denote the work done by Chola kings. There is a very huge granary for storing paddy. This is conical in shape built with bricks and dates back to about 700 years. This was built by king Raghunath Nayak. This is an east facing temple with a 5 tiered Rajagopuram and with 2 parikramas. There is no dwajastambha. The Shiva linga is swayambhoo linga. The Kostha moorthys are Narthan Vinayaka, Shri Dakshinamoorthy, Shri Urdhwa (ferocious) Tandav Moorthy, Shri Bhikshadanar, Shri Ardhanarishwarar, Shri Bramha, Shri Dakshinamoorthy and Shri Chandikeshwar. Shri Shiva and Shri Parvati Devi are housed in separate shrines facing east. Shri Parvati Devi’s shrine is to the right of Shri Shiva which is considered as a wedding posture. 

Other shrines and idols: 

Shri Vinayaka, Shri Subramanya with his consorts, Shri Vishnu, Shri Somaskandha, Shri Nataraja, 63 Nayanmars, 2 idols of Shri Kalabhairav, Shri Shanishwarar, Shri Mahalaxmi Devi, Shri Surya, Shri Chandra, Navagrahas, Shiva lingas worshiped by Sage Vashishtha, Prabhu Shri Ram, Pandya kings – Malaidwajam, Arjun are present in the corridors. In the outer corridor we come across, another east facing shrine for Shri Parvati Devi on the right side. There are a number of paintings on the western side of parikrama. Shri Shanishwarar faces Shri Mahalaxmi Devi in this temple. This is one of the 8 places, where Shri Shiva and Shri Parvati Devi are in wedding posture. The other places are Thiruvidaimuruttur, Kanjanur, Maanthurai, Thiruambaramakkalam, Thiruchhotruthurai, Thiruvalanchuzhi & Thirukaraveeram.

Prayer:

People worship here by performing abhishek and donating new vastras for child boon, removal of marriage obstacles, for education, knowledge and intelligence  

Pooja:

Pradosh pooja and Somvar pooja performed regularly. 

Festivals: 

Chitrai (Apr-May): Chaitrapornima
Aani (Jun-July): Thirumanjanam
Purattasi (Sept-Oct): Navaratri
Aippasi (Oct-Nov): Annabhishek and Skanda shasthi
Karthigai (Nov-Dec): Thirukarthigai
Maasi (Feb-Mar): Shivratri
Thai (Jan-Feb): Thaipusam

Timings: 6 - 11 am and 4.30 to 8.30 pm

Temple address: Shri Palaivananathar temple, Thirupalaithurai, Post Papanasam, Taluka Papanasam, TN – 614205

Telephone: +91-9443524410

Courtesy: Various websites and blogs

थिरुनल्लूर येथील श्री पंचवर्णेश्वरर मंदिर

हे मंदिर थिरुनल्लूर संबंधित सप्तस्थान शिव मंदिरातील पहिलं मंदिर आहे. हे मंदिर कुंभकोणम-पापनाशम-तंजावूर मार्गावर कुंभकोणमपासून १५ किलोमीटर्स वर तर पापनाशम पासून ३ किलोमीटर्स वर आहे. शैव संतांनी स्तुती केलेल्या २७६ पाडळ पेथ्र स्थळांपैकी हे एक मंदिर आहे. अप्पर आणि संबंधर ह्या शैव संतांनी ह्या मंदिराची स्तुती गायली आहे. कावेरी नदीच्या दक्षिण काठावर हे मंदिर वसलं आहे. चोळा साम्राज्याच्या कोचेंगट ह्या राजाने बांधलेल्या ७० माड कोविल स्थळांपैकी पण हे एक स्थळ आहे. ह्या मंदिराला दक्षिण कैलास असं मानलं जातं. ह्या मंदिराचे वर्तमान बांधकाम १५०० वर्षे जुनं आहे. ह्या मंदिरात बरेच शिलालेख आहेत ज्यांमध्ये विविध चोळा राजांनी मंदिरासाठी केलेल्या कामांचा तसेच त्यांनी दिलेल्या देणग्यांचा उल्लेख आहे. 

मूलवर: श्री कल्याण सुंदरेश्वरर, श्री सुंदरनायकर, श्री पंचवर्णेश्वरर, श्री पंचवटेश्वरर
देवी: श्री कल्याणसुंदरी, श्री त्रिपुरसुंदरी, श्री गिरीसुंदरी, श्री पर्वताम्मन
क्षेत्र वृक्ष: बिल्व
पवित्र तीर्थ: सप्तसागरम, कावेरी नदी
पुराणिक नाव: थिरुनल्लूर

क्षेत्र पुराण:

१. वायुदेव आणि आदिशेष ह्यांच्या द्वंद्वामध्ये वायुदेवाच्या तीव्र जोरा मुळे आदिशेष मेरू पर्वताला धरून ठेवू शकले नाहीत. त्यामुळे मेरू पर्वताची दोन छोटी शिखरे तुटून पृथ्वीवर नल्लुर आणि अवूर ह्या जागांवर पडली. असा समज आहे की ह्या जागी शिव लिंगे निर्माण झाली.

२. भगवान शिव आणि श्री पार्वती देवी ह्यांच्या विवाहामध्ये सहभागी होण्यासाठी सर्व जण कैलासावर जमा झाले. पण त्यामुळे पृथ्वी थोडी कलंडली म्हणजेच उत्तरेकडचा भाग थोडा खाली आला तर दक्षिणेकडचा भाग जरा वरती गेला. पृथ्वीचा समतोल राखण्यासाठी ज्ञानाचे जोरकस वजन असलेल्या अगस्त्य ऋषींना भगवान शिवांनी दक्षिणेकडे जाण्यास सांगितले. अगस्त्य ऋषींचे मन विवाह सोहळा सोडून जाण्यास कचरत होते म्हणून भगवान शिवांनी अगस्त्य ऋषींना विवाह सोहळ्याचे दर्शन ते दक्षिणेत जिथे जातील तिथे देण्याचे वचन दिले. अगस्त्य ऋषी दक्षिणेतील नल्लूर ह्या गावी आपल्या बरोबर शिव लिंग घेऊन आले आणि त्यांनी त्या लिंगाची पूजा करण्यास सुरुवात केली. हे लिंग आपल्या मुख्य लिंगाच्या दक्षिण दिशेला बघायला मिळतं. श्री पार्वती देवी आणि भगवान शिवांनी अगस्त्य ऋषींना इथे वधू-वराच्या रूपामध्ये दर्शन दिलं. त्याचबरोबर श्री ब्रह्मदेव आणि भगवान विष्णूंनी पण अगस्त्य ऋषींना दर्शन दिलं. गाभाऱ्याच्या भिंतींवर कोरलेल्या चित्रांमध्ये ह्या घटना चित्रित केल्या आहेत.

३. कुंतीदेवी: पुराणांनुसार कुंतीदेवींकडून विवाहाच्या आधी पुत्रप्राप्ती झाल्याने पाप घडलं होतं. त्या पुत्राला त्यांनी एका पेटीमध्ये ठेऊन ती पेटी पाण्यामध्ये वाहून जाऊ दिली. पुढे ती पेटी कौरवांच्या राज्यातील एका रथसारथीच्या हाती लागली आणि त्याच्या पत्नीने त्या मुलाचे संगोपन केले. ह्या पापाचे क्षालन करण्यासाठी कुंतीदेवी नारद मुनींकडे गेल्या. नारद मुनींनी त्यांना मासी महिन्यातल्या माघ नक्षत्र दिवशी सप्त समुद्रांमध्ये स्नान घेण्याचा सल्ला दिला आणि त्यासाठी त्यांनी कुंतीदेवींना ह्या ठिकाणी भेट देण्यास सांगितलं. कुंतीदेवी इथे आल्या आणि त्यांनी भगवान शिवांची प्रार्थना केली. भगवान शिवांनी सर्व सप्त समुद्रांना इथल्या मंदिरातल्या तलावात येण्याची आज्ञा केली जेणेकरून कुंतीदेवी त्यात स्नान करू शकतील. म्हणून इथल्या तीर्थाचे (तलावाचे) नाव सप्तसागर असे आहे. कुंतीदेवींनी इथे स्नान केल्यावर त्यांची पापापासून मुक्ती झाली. इथल्या एका उठावदार चित्रामध्ये ही घटना चित्रित केली आहे. 

४. एका आधीच्या लेखामध्ये उल्लेखिलेल्या प्रमाणे भृंगी ऋषींनी श्री पार्वती देवींना प्रदक्षिणा घालण्यास नकार दिला. ते मधमाशी बनले आणि त्यांनी फक्त भगवान शिवांनाच प्रदक्षिणा घातली. श्री पार्वती देवींनी भृंगी ऋषींना शाप दिला. भृंगी ऋषींनी भगवान शिवांची तपश्चर्या करून त्या शापापासून मुक्ती मिळवली. त्यांनी मधमाशी बनून भगवान शिवांना प्रदक्षिणा घातली हे इथल्या शिव लिंगावरील असलेल्या छिद्रांमुळे दर्शवतं. 

५. असा समज आहे कि मुचुकुंद राजा श्री इंद्रांनी दिलेल्या श्री त्यागराजांच्या सात मूर्ती घेऊन आपल्या राज्याला चालले होते त्यावेळी त्यांनी ह्या ठिकाणी तीन दिवस मुक्काम केला होता. आणि मुक्कामाच्या काळात त्यांनी इथे भगवान शिवांची उपासना केली. 

६. अमरनिथीनायनार: स्थळ पुराणांनुसार अमरनिथीनायनार ह्यांनी आपलं सर्व आयुष्य शिव भक्तांना अंतर्वस्त्र पुरविण्यात घालवलं. त्यांच्या भक्तीची परीक्षा घेण्यासाठी भगवान शिव ब्राह्मणाच्या रूपात आले आणि त्यांनी आपला एक कपडा अमरनिथीनायनार ह्यांच्याकडे सुपूर्त केला. आपल्या लीलेने भगवान शिवांनी अमरनिथीनायनारकडे सुपूर्त केला कपडा गायब केला आणि त्यांनी अमरनिथीनायनारकडे त्या कपड्याच्या बदल्यात तेवढ्याच किमतीच्या सोन्याची मागणी केली. अमरनिथीनायनार तराजूच्या दुसऱ्या बाजूला आपली सर्व मिळकत ठेवली. तरीपण तराजू समतोल होईना तेव्हा अमरनिथीनायनार स्वतः आपल्या पत्नीसमवेत तराजूमध्ये बसले. भगवान शिव त्यांच्या भक्तीवर प्रसन्न झाले आणि त्यांनी अमरनिथीनायनार ह्यांना त्यांच्या सर्व इच्छा पूर्ण होतील असं वरदान दिलं. 

७. शैव संत अप्पर ह्यांना थिरुवडी (पवित्र पादुका) दीक्षा: शैव संत अप्पर ह्यांना आपलं आयुष्य भगवान शिवांच्या चरणी प्रदान करायची इच्छा होती. त्यांनी आपली यात्रा थिरुवथीगै इथून चालू केली. त्यांनी चिदंबरम, सिरकाळी आणि थिरुविदाईमरुथुर येथे भगवान शिवांचे दर्शन घेतले. त्यांच्या भक्तीवर प्रसन्न होऊन भगवान शिवांनी त्यांना थिरुनल्लूर येथे येण्याची आज्ञा केली. जेव्हा अप्पर ह्या मंदिरात आले तेव्हा भगवान शिवांनी अप्पर ह्यांच्या शिरावर आपली पदकमळे ठेवून त्यांना थिरुवडी दीक्षा दिली. ह्या घटनेच्या स्मृत्यर्थ इथे येणाऱ्या भक्तांच्या शिरावर शतारी ठेवली जाते (जशी भगवान विष्णूंच्या मंदिरात ठेवतात तशी). हे थिरुनल्लूर ह्या मंदिराचे वैशिष्ट्य आहे. अप्पर ह्यांनी काही दिवस इथे वास्तव्य केलं आणि मग त्यांनी थिरूपळैथूरै, थिरुक्कारुकूड, थिरुअवूर आणि थिरुपळणं ह्या ठिकाणी भेट दिली. शेवटी ते थिरुवारुर येथे वस्ती करून राहिले. अप्पर ह्यांनी त्यांच्या स्तोत्रांमधे थिरुनल्लूर ह्या ठिकाणाची तेनकैलास (तेन म्हणजे दक्षिण) अशी स्तुती केली.      

ह्या ठिकाणी ज्यांनी उपासना केली त्यांची नावे:

अगस्त्य ऋषी, भृंगी ऋषी, काकभुजंदर ऋषी, कुंतीदेवी, मुचुकुंद चक्रवर्ती, शैव संत संबंधर, अप्पर, माणिकवाचगर, रामलिंग अडिगलर, सेक्कीळर, नाम्बी, नाम्बियंदर, नाम्बी नाम्बियंदर

वैशिष्ट्ये:

१. गाभाऱ्यात शिव लिंगाच्या मागे श्री पार्वती देवी आणि भगवान शिवांचे वधू-वर मुद्रेत त्यांच्या समवेत श्री ब्रह्मदेव आणि भगवान विष्णू असलेले शिल्प हे इथले वैशिष्ट्य आहे.

२. बलीपीठाच्या जवळ असलेले श्री गणनाथांचे (गणपती) देवालय हे वैशिष्ट्य आहे. अशी रचना फक्त वाराणसी आणि ह्या मंदिरात आहे.

३. इथल्या शिव लिंगाचा रंग प्रत्येक २ तास २४ मिनिटांनी बदलतो. सकाळी ६ ते ८.२४ तांब्याचा रंग, ८.२५ ते १०.४८ लाल, १०.४९ ते १.१२ सुवर्ण, १.१३ ते ३.३६ हिरवा पाचु, ३.३७ ते ६ विविध रंग

४. इथे श्री उच्चीष्ट गणपती त्यांच्या पत्नींसमवेत आहेत.

५. शैव संत अरुणागिरिनाथर ह्यांनी ह्या मंदिरातील श्री मुरुगन ह्यांच्या स्तुतीपर स्तोत्रे रचली आहेत.

६. इथे क्षेत्र वृक्ष हे खूप खूप जुने आहे. त्याचे नाव आधीमारम असे आहे. असा समज आहे की हे पृथ्वीवरील पहिले वृक्ष आहे. 

७. परिक्रमेमधले भगवान शिवांचे शिल्प खूप सुंदर आहे.

८. एक जुनी म्हण ह्या क्षेत्राचे महत्व दर्शवते. त्या म्हणीत असे म्हणले आहे की नेल्लुर मध्ये माघ नक्षत्रावर साजरा होणार उत्सव आणि कुंभकोणम येथे साजरा होणारा महामाघम उत्सव हे खूप पवित्र आहेत.

९. इथे २३ शिलालेख आहेत ज्यामध्ये चोळा, होयसाला आणि विजयनगर साम्राज्याच्या राजांनी मंदिरासाठी दिलेल्या देणग्यांचा तसेच मंदिरासाठी केलेल्या कामांचा उल्लेख आहे.

मंदिराबद्दल माहिती:

हे मंदिर पूर्वाभिमुख असून ह्याला पांच स्तरांचे राजगोपुर आहे आणि तीन परिक्रमा आहेत. मंदिरातील देवालये कृत्रिम टेकडीवर उभारली आहेत. येथील शिव लिंग स्वयंभू आहे आणि त्याचा रंग दिवसातून ५ वेळा बदलतो (प्रत्येक २ तास २४ मिनिटांनी). ह्या मंदिराचे स्थळ पुराण हे अगस्त्य मुनी आणि अमरनिथीनायनार ह्यांच्याशी निगडित आहे. इथे एका चौकोनी पायावर (अवूदयार) दोन शिव लिंगे आहेत. त्यातील एक स्वयंभू लिंग आहे आणि एक अगस्त्य मुनींनी स्थापित केलेले आहे. असा समज आहे की मंदिराचा मागील भाग हा भगवान शिवांच्या जटा आहेत. म्हणून ह्या मंदिराला प्रदक्षिणा घालण्याची परवानगी नाही. ह्या शिव लिंगाला बरीच छिद्रे आहेत जी हि घटना दर्शवतात कि भृंगी ऋषींनी फक्त भगवान शिवांना प्रदक्षिणा घालण्यासाठी मधमाशीचे रूप घेतले. असा समज आहे की वाल्किल्य ऋषींनी ह्या छिद्रांमध्ये मधमाशीच्या रूपात तपश्चर्या करून मुक्ती मिळविली. 

कोष्टामध्ये पुढील मूर्ती आहेत: श्री नर्तनविनायक, श्री दक्षिणामूर्ती, श्री लिंगोद्भवर, श्री ब्रह्मदेव, भगवान विष्णू, श्री विष्णुदूर्गा आणि श्री चंडिकेश्वरर (त्यांच्या नेहमीच्या ठिकाणी). गाभाऱ्याच्या आतल्या पश्चिमेकडील भिंतीवर श्री पार्वती देवी आणि भगवान शिव ह्यांचे वधू-वर रूपात शिल्प कोरले आहे. तर उत्तरेकडील भिंतीवर भगवान विष्णू आणि दक्षिणेकडील भिंतीवर श्री ब्रह्मदेव ह्यांची शिल्पे कोरली आहेत. 

पहिल्या परिक्रमेमध्ये श्री गिरीसुंदरी देवींचे (श्री कल्याणसुंदरी) देवालय आहे. श्री नटराजांची कास्याची मूर्ती आहे. श्री गणेश, अगस्त्य ऋषी, तीन शैव संत आणि श्री सोमस्कंदर ह्यांच्या मूर्ती आणि शिल्पे आहेत. मुख्य प्रवेशद्वाराच्या समोर मंदिराचे तीर्थ आहे. श्री त्रिपुरसुंदरी स्वतंत्र देवालयामध्ये आहेत. एका स्वतंत्र देवालयामध्ये श्री नटराज (ज्यांना श्री चतुरतांडवनाथर असे नाव आहे), श्री काशीविश्वनाथर, अगस्त्य ऋषी आणि श्री गणेश ह्यांच्या मूर्ती आहेत. श्री कल्याणसुंदरर आणि त्यांच्या पत्नीचे चित्र शिव लिंगाच्या मागे आहे. 

परिक्रमेमधील इतर मूर्ती आणि देवालये: श्री काशी विनायकर, श्री कैलास गणपती, श्री उच्चीष्ठ गणपती, श्री सुब्रमण्य त्यांच्या पत्नींसमवेत, आठ शिव लिंगे, सप्तमातृका, ६३ नायनमार, श्री मुचुकुंद लिंग, संगुकर्ण लिंग, सुमती लिंग, वरुण लिंग, विष्णू लिंग, ब्रह्म लिंग, श्री गजलक्ष्मी देवी, श्री कैलासनाथर, श्री भैरवर, श्री शनीश्वरर, श्री सूर्य, श्री चंद्र, बाणलिंग, श्री महालक्ष्मी देवी, श्री ज्वरहरेश्वरर आणि श्री ज्वरहरेश्वरी, श्री इंद्र आणि श्री अग्नी ह्यांनी पुजलेली लिंगे. 

तिसरी परिक्रमा जी खालच्या स्तरावर आहे, त्यामध्ये श्री अष्टभुजा काली ह्यांचे देवालय आहे.

मंदिराचे महत्व:

हे मंदिर मघा नक्षत्रासाठी आहे. भाविक जन इथे पापविमोचनासाठी प्रार्थना करतात. इथल्या सप्तसागर तीर्थामध्ये स्नान करणे हे कुंभकोणममधल्या महामाघम तीर्थामध्ये स्नान करण्याएवढे पवित्र समजले जाते.

पूजा:

१. दररोज सहा पूजा केल्या जातात - १) उषःकाल पूजा सकाळी ५.३० वाजता, २) कालसंधी पूजा सकाळी ८ वाजता, ३) उच्चीकाल पूजा सकाळी १० वाजता, ४) सायंरक्षा पूजा संध्याकाळी ५ वाजता, ५) इरंडकाल पूजा संध्याकाळी ७ वाजता, ६) अर्धजाम पूजा रात्री ८ वाजता

२. प्रत्येक आठवड्यात सोमवारी आणि शुक्रवारी पूजा केल्या जातात

३. पाक्षिक पूजा, प्रदोष पूजा तसेच प्रत्येक अमावास्येला आणि पौर्णिमेला पूजा केल्या जातात आणि मासिक पूजा केल्या जातात. 

४. ह्याशिवाय प्रत्येक वर्षी इथे गुरु पूजा केली जाते आणि प्रत्येक वर्षी फेब्रुवारी-मार्च च्या दरम्यान महामाघम उत्सव साजरा होतो. ह्यावेळी श्री सोमस्कंदर ह्यांच्या मूर्तीची मंदिराभोवती मिरवणूक काढली जाते. 

५. गर्भवती स्त्रिया प्रसूती सुरळीत व्हावी म्हणून देवी आणि कालीच्या मंदिरामध्ये बांगड्यांचा उत्सव साजरा करतात.

६. भाविक जन आपल्या बालकांचे पहिले केशवपन ह्या मंदिरात करतात. 

मंदिरात साजरे होणारे काही महत्वाचे सण:

आनी (जून-जुलै): आनी थिरुमंजनं
आडी (जुलै-ऑगस्ट): आडी पुरम
आवनी (ऑगस्ट-सप्टेंबर): विनायकर चतुर्थी
पूरत्तासी (सप्टेंबर-ऑक्टोबर): नवरात्री
ऎप्पासी (ऑक्टोबर-नोव्हेंबर): स्कंद षष्ठी, अन्नाभिषेक
कार्थिगई (नोव्हेंबर-डिसेंबर): थिरु कार्थिगई, कार्थिगई दीपम
मारगळी (डिकंबर-जानेवारी): थिरुवथीरै, अरुद्रदर्शन
थै (जानेवारी-फेब्रुवारी): मकर संक्रांति, पुसम नक्षत्र
पंगूनी (मार्च-एप्रिल): पंगूनी उत्तिरं

मंदिराच्या वेळा: सकाळी ७.३० ते दुपारी १२.३०, दुपारी ४ ते रात्री ८

मंदिराचा पत्ता: श्री कल्याणसुंदरेश्वरर मंदिर, ऍट पोस्ट थिरुनल्लूर, श्री सुंदरपेरूमल कोविल तर्फे, थिरूवारुर जिल्हा, तामिळ नाडू ६१४२०८

दूरध्वनी: +९१-०४३७४-३१२८५७

पुजाऱ्याचा मोबाईल क्रमांक: ९४४३६६८३०६, ९४८८११०६९७

अस्वीकरण आणि शिष्टाचार (Disclaimer and courtesy):

ह्या लेखांमधली माहिती संकलित करताना विविध आचार्यांचे उपन्यास, दक्षिण भारतातील काही नियतकालिके, तसेच इंटरनेट वरील विविध ब्लॉग्स आणि वेबसाईट्स ह्यांचा आधार घेतला आहे. आपल्याला ह्या लेखांमध्ये काही त्रुटी आढळल्यास आम्हाला जरूर कळवा.

  

     

Shri Panchavarneswarar Temple at Thirunallur

This is the first of the seven Saptasthana Shiva temples associated with Thirunallur. The temple is at about 15 kms from Kumbhakonam on Kumbhakonam-Papanasham-Tanjore route and about 3 km from Papanasham. This is one of 276 Padal Pethra Sthalam revered by Shaiva saints Sambandhar, Appar in their sacred hymns. The temple is on the southern bank of Kaveri and is one of the 70 Madakovils built by the Chola king Kochengat Cholan. This temple is also considered as Dakshin Kailash and the present structure is about 1500 years old. There are a number of stone inscriptions in the temple which explain the contributions and the work done by various Chola kings. 

Moolavar: Shri Kalyan Sundareshwarar, Shri Sundarnayakar, Shri Panchavarneshwarar, Shri Panchavateshwarar
Devi: Shri Kalyansundari, Shri Tripurasundari, Shri Girisundari, Shri Parvatamman
Kshetra vruksha: Bilva tree
Sacred teertha: Saptasagaram, River kaveri
Puranik name: Thirunallur

Kshetra Puran:

1. During a fight between Vaayu and Aadishesha, Aadishesha was not able to hold on to mount Meru against the fierce force of Vaayu. Due to this, 2 small peaks got detached from mount Meru and fell on the earth at Nallur and Aavoor. It is believed that they formed Shiva Linga.

2. To witness the celestial wedding of Shri Shiva and Shri Parvati Devi, one and all reached mount Kailash. The earth got tilted due to this i.e. the north went down and south went up. Shri Shiva directed Sage Agastya to head south to bring about balance by his greatness. As Sage Agastya was reluctant to miss the celestial wedding, Shri Shiva promised to provide a similar darshan to him in the south. Sage Agastya reached Nallur with an idol of Shri Shiva (Shivalinga) and started his worship. This idol can be seen in the sanctum to the south of Shivalinga. Shri Shiva and Shri Parvati Devi along with Shri Bramha and Shri Vishnu provided darshan to him in their wedding posture at this place. There are old paintings to illustrate this event on the walls of the sanctum. 

3. Kuntidevi: According to puran, Kuntidevi had committed sin by having a child before wedlock. She had put the male child in a basket and set him afloat in the river. He was later brought up by Kauravas as Karna. For atonement of this sin, she approached Sage Narada and she was advised to take bath in the seven seas on Magha nakshatra in the Tamil month of Masi and then advised her to go to this place. She came to this place and prayed to Shri Shiva. Shri Shiva instructed all the seven seas to come to this temple tank so that she could take a dip in the seven seas. Hence the temple tank is known as Saptasagar. She took a bath in this tank and was absolved of the sin. A relic in the temple depicts this incident. 

4. As explained earlier Sage Bhringi refused to do pradakshina of Shri Parvati Devi, he became a bee and did pradakshina of Shri Shiva only. She cursed Sage Bhringi who later was absolved of the curse by his penance on Shri Shiva. This fact is illustrated by Shiva linga with a number of small holes in it. 

5. It is believed that emperor Muchukunda stayed at this place along with the seven idols of Shri Tyagaraja given by Shri Indra on his way to his kingdom for 3 days. During this period he worshiped Shri Shiva at this place. 

6. Amarnithinayanar: According to Kshetra puran, he spent his entire life supplying undergarments to all worshipers of Shri Shiva. To test his devotion Shri Shiva appeared as a brahmin and deposited a piece of cloth in the custody of Amarnithinayanar. Shri Shiva made it disappear and demanded an equal amount of gold in return for the same. Amarnithinayanar, deposited his entire wealth on one pan of the scale. Even after that since the pans did not balance, he himself sat on the pan along with his wife. Shri Shiva was pleased by his devotion and bestowed with all his wishes. 

7. Thiruvadi (holy feet) diksha for Shaiva saint Appar: Appar wanted to lay his life at the feet of Shri Shiva. He started his yatra from Thiruvathigai. He had darshan at Chidambaram, Sirkali and Thiruvidaimaruthur. Pleased by his devotion, Shri Shiva directed him to come to Thirunallur. When he reached this temple Shri Shiva gave him Thiruvadi diksha by placing his feet on the head of Saint Appar. In memory of this event, Shataari (like in Shri Vishnu’s temple) is placed on the head of devotees in this temple also. This is an unique feature of Thirunallur Shiva temple. Appar stayed here for sometime and then moved to Thirupalaiturai, Thirukarukud, Thiruavoor and Thirupazhanam. Finally he stayed at Thiruvaroor. Appar praised this place as Then (south) Kailasham in his sacred hymns. 

Those who worshiped at this place: 

Sage Agastya, Sage Bhringi, Sage Kaakbhujandar, Kunthi, Muchukunda Chakravarti, Shaiva saints Sambandhar, Appar, Manikavasagar, Ramalinga Adigalar, Sekkizhar, Nambi, Nambiyandar, Nambiyandar nambi

Special features:

1. Sculpture of Shri Shiva and Shri Parvati Devi in wedding posture behind the lingam along with Shri Bramha and Shri Vishnu in the sanctum. 

2. Shri Gananathar (Ganapati) is near the balipeeth, which is present only at Varanasi and this place. 

3. The Shivalinga changes its color every 2 hr 24 mins. 6 to 8.24 am copper color, 8.25 to 10.48 am – red color, 10.49 to 1.12 pm – golden color, 1.13 to 3.36 pm – emerald green, 3.37 to 6 pm – multi-color. 

4. Shri Ucchista Ganapati is along with his consorts. 

5. Saint Arunagirinathar has sung sacred hymn on Shri Murugan of this temple. 

6. Sacred vruksha is very very old and known as Aadhimaram and is believed to be first on the earth. 

7. The sculpture of Shri Shiva in the corridor is very beautiful. 

8. The old saying gives the importance of this place. It states that magam (magha nakshatra) festival of Nallur and Mahamagam festival of Kumbhakonam are very sacred. 

9. There are 23 stone inscriptions which give the detailed work of Chola, Hoysala and Vijayanagar kings. 

About temple:

This is an East facing temple with a 5 tiered Rajagopuram and 3 Parikramas. The temple shrines are located on an artificial hill. The Shivalinga is a swayambhoo linga and it changes its color 5 times in a day i.e. every 2 hours 24 mins. The temple kshetra puran is associated with Sage Agastya and Amarneedhinayanar. There are 2 Shivalingas on a single square Avudaiyar (base). One of them was installed by Sage Agastya and the other is a swayambhoo linga. It is believed that the jata of Shri Shiva occupies the back portion of the temple. Hence no pradakshina is allowed. The Shiva linga has a number of small holes in it as it is believed that sage Bhringi took the form of a bee to do pradakshina of Shri Shiva alone. It is believed that Sage Vaalkilya performed penance in these holes as a bee and attained moksha. 

Koshta murtis are: Shri Narthan Vinayaka, Shri Dakshinamurti, Shri Lingothbhavar, Shri Bramha, Shri Vishnu, Shri Vishnu Durga and Shri Chandikeshwarar (in usual position). In the interior of the sanctum we come across sculptures of Shri Shiva and Shri Parvati Devi in wedding position on the western side. There is a sculpture of Shri Vishnu on the Northern side and Shri Bramha on the Southern side. In the first parikrama there is a shrine for Shri Girisundari (Shri Kalyansundari). There is a bronze idol of Shri Nataraja. There are idols and sculptures of Shri Ganesha, Sage Agastya, three Shaiva saints and Shri Somaskandha. Outside the main entrance, we have the sacred teertha. Shri Tripurasundari Devi is in a separate shrine. There is a separate shrine in which we come across, Shri Nataraja (known as Shri Chaturtandavanathar), Shri Kashivishwanathar, Sage Agastya, Shri Ganesha. An image of Shri Kalyansundarar and his consort are behind this Shivalinga. Other shrines and idols in parikrama – Shri Kashi Vinayaka, Shri Kailash Ganapati, Shri Ucchishta Ganapati, Shri Subramanya with his consorts, 8 Shiva lingas, Saptamatrikas, 63 Nayanmars, Shri Muchukunda Linga, Sangukarna lingam, Sumati lingam, Varun lingam, Vishnu lingam, Bramha lingam, Shri Gajalaxmi Devi, Shri Kailashnathar, Shri Bhairav, Shri Shanishwarar, Shri Surya, Shri Chandra, Baanlinga, Shri Mahalaxmi Devi, Shri Jwarahareshwarar and Shri Jwarhareshwari and Lingas worshiped by Indra and Agni. In the third parikrama which is downstairs there is a shrine of Shri Ashtahooja Kali. 

Greatness of the temple: This temple is for Magha nakshatra. People worship Lord for the eradication of sins committed by them. Holy dip in the sapta sagaram is supposed to be as holy as a dip in Kumbhakonam Mahamagam tank. 

Pujas: 

6 times puja in a day 1) Ushakaal puja 5.30 am 2) Kaalsandhi puja 8 am 3) Ucchikaal puja 10 am 4) Sayraksha puja 5 pm 5) Irandakaal puja 7 pm 6) Ardhajama puja 8 pm

Weekly special pujas on Monday and Friday. Fortnightly pujas, pradosh puja, puja on new moon and full moon days. 

Monthly pujas.

Besides these, there is Guru puja every year and Maghamagham festival every year in the month of Feb-March. Somaskandha Murti is taken in procession around the temple during this festival. Pregnant women conduct a bangle ceremony at shrines of Devi and Kaali for the smooth and safe delivery. People perform first time tonsure ceremony of children in this temple.

Festivals:

Aani (Jun-Jul): Aani Thirumanjanam
Aadi (Jul-Aug): Aadi Pooram
Aavani (Aug-Sept): Vinayakar Chaturthi
Purattasi (Sept-Oct): Navarathri
Aippasi (Oct-Nov): Skanda Shashti and Annabhishekam
Karthikai (Nov-Dec): Thiru Karthikai, Karthigai Deepam
Margazhi (Dec-Jan): Thiruvathira, Arudradarshan
Thai (Jan-Feb): Makar Sankranti, Pusam nakshatra
Panguni (March-Apr): Panguni uttiram

Timing: 7.30 to 12.30 pm and 4 to 8 pm

Address: Shri Kalyansundareshwarar temple at Thirunallur post via Sundarperumal Kovil, Thiruvarur district, TN 614208

Phone: 91-04374-312857 

Cell phone of priest: 9443668306, 9488110697

Courtesy: Various websites and blogs

थिरुप्पालईथुरै येथील श्री पालईवननाथर मंदिर

हे पाडळ पेथ्र स्थळ तामिळनाडू राज्यातल्या तंजावूर जिल्ह्यामध्ये पापनाशम ह्या गावामध्ये आहे. कावेरी नदीच्या दक्षिण काठावर आहे. कुंभकोणम-तंजावूर मार्गावर कुंभकोणम पासून १५ किलोमीटर्स वर आहे. हे मंदिर थिरुनल्लूर सप्त स्थानांमधलं पण एक आहे. कावेरी, कुडूमुरूट्टी आणि थिरुमलैरायन ह्या नद्यांच्या संगमावर हे मंदिर आहे. हे मंदिर जवळ जवळ तीन युगं जुनं असावं असा समज आहे. साधारण ३ एकराचे आवार असलेल्या ह्या मंदिराचे वर्तमान बांधकाम हे १२०० वर्षे जुनं आहे. विजयनगर आणि पांड्या साम्राज्याच्या राजांनी ह्या मंदिराचा जीर्णोद्धार केला. शैव संत अप्पर आणि संबंधर ह्यांनी ह्या मंदिराची स्तुती गायली आहे.  

मूलवर: श्री पालईवननाथर देवी: श्री थवलं वेन्नयैयन
पवित्र तीर्थ: वसिष्ठ तीर्थ, इंद्र तीर्थ, यम तीर्थ, कावेरी नदी
पवित्र वृक्ष: ताड (पाल्म), पालई (सध्या हे वृक्ष अस्तित्वात नाही). ह्या स्थळाचं थिरुप्पालईथुरै हे नाव इथे पूर्वी भरपूर प्रमाणात असणाऱ्या पालई वृक्षांमुळे प्रसिद्ध झालं. कुडूमुरूट्टी नदीच्या काठावर हे मंदिर आहे.
पुराणिक नाव: ब्रह्म वनम, पालई वनम, आरस वृक्ष (पीपल), पुन्नाग वनम

क्षेत्र पूराण:

१. दारुकवनामध्ये वास्तव्य करणाऱ्या ऋषींना अहंकारी भावना निर्माण झाली. त्यांना वाटायला लागलं की त्यांना प्राप्त झालेले आध्यात्मिक ज्ञान आणि सिद्धी हे त्यांचा आणि जनांचा उद्धार करण्यासाठी पुरेसे आहे. त्यांना असं वाटायला लागलं की प्रत्येक मनुष्य आपल्या कर्मानुसार बरे वाईट भोग भोगत असल्याने देवाची गरज नाही. त्यांच्या पत्नींना पण असं वाटायला लागलं की त्या सर्व स्त्रियांपेक्षा, म्हणजे अगदी देवांच्या पत्नी तसेच स्वर्गातल्या अप्सरा, ह्यांच्यापेक्षाही सुंदर आहेत. ऋषींना आणि त्यांच्या पत्नींना शिक्षण देण्यासाठी म्हणून भगवान शिव भिक्षाटनरच्या (अंगावर कपडे नसलेला भिक्षुक) तर भगवान विष्णू भिक्षाटनरच्या पत्नी मोहिनी म्हणजेच एका सुंदर स्त्रीच्या रूपात इथे प्रकट झाले. भिक्षाटनरला पाहून ऋषींच्या स्त्रिया त्यांच्याकडे आकर्षित झाल्या आणि त्यांचं त्यांच्या कामामधलं लक्ष विचलित झालं तसेच मोहिनीला पाहून त्यांना आपल्या अति सुंदर असण्याच्या भावनेची लाज वाटली. भिक्षाटनर आणि मोहिनीच्या पाठीमागे येत येत भिक्षाटनर, मोहिनी आणि ऋषींच्या पत्नी ऋषी जिथे यज्ञ करीत होते तेथे आले. मोहिनीला बघून ऋषिपण तिच्याकडे आकर्षित झाले. पण त्याचवेळी आपल्या पत्नींचं त्यांच्या कामाकडे दुर्लक्ष होत आहे हे पाहून ते क्रोधीत पण झाले. त्यांनी भिक्षाटनरचा नाश करण्यासाठी अनेक मायावी प्रयत्न केले. त्यांनी आपल्या मंत्रशक्तीने वाघासारखे हिंस्त्र प्राणी आणि वाईट शक्ती निर्माण करून त्यांना भिक्षाटनरवर धाडले. भिक्षाटनर रूपातल्या भगवान शिवांनी आपल्यावर धाडलेल्या सर्व हिंस्त्र प्राणी आणि शक्तींचा विनाश केला. आणि त्यांनी मारलेल्या वाघाचे कातडे परिधान केले. ही घटना ह्या स्थळी घडली असा समज आहे.

२. प्रभू श्रीरामचंद्रांनी इथून जवळ असलेल्या श्री रामलिंगस्वामी मंदिरात १०८ शिवलिंगांची स्थापना केली. तसेच त्यांनी ह्या मंदिरात पण भगवान शिवांची उपासना केली. म्हणून इथे भगवान शिवांना श्री रामलिंग असे पण नाव आहे. विजयादशमीच्या दिवशी प्रभू श्री रामचंद्रांनी इथल्या शमीच्या (वन्नी) झाडाखाली आपलं धनुष्य आणि बाण ठेवले आणि भगवान शिवांना युद्धात विजय मिळण्यासाठी प्रार्थना केली. 

३. इथल्या पीपल झाडाखाली (तामिळ मध्ये आरसु) वसिष्ठ ऋषींनी तपश्चर्या केली. ह्यासाठी त्यांनी शिव लिंगाची स्थापना केली. तसेच त्यांनी वसिष्ठ तीर्थ निर्माण केले. विश्वकर्मांनी तयार केलेली श्री अंबिका ह्यांची मूर्ती स्थापन केली. ही मूर्ती त्यांनी शिव लिंगाच्या दक्षिणेला स्थापन केली. तपश्चर्येच्या अंती भगवान शिवांनी तेथे प्रकट होऊन वसिष्ठ ऋषींना दर्शन दिले. वसिष्ठ ऋषींनी ही तपश्चर्या त्यांना ब्रह्मऋषींचे पद प्राप्त होण्यासाठी केली.

४. मलैध्वजम ह्या पांड्या राजाने काल ऋषींचा अपमान केला. काल ऋषींनी राजाला शाप देऊन त्याचे अस्वलामध्ये रूपांतर केले. ह्या शापातून मुक्ती मिळविण्यासाठी अगस्त्य ऋषींनी राजाला इथे भगवान शिवांची उपासना करण्याचा सल्ला दिला. राजाने अगस्त्य मुनींच्या सल्ल्यानुसार भगवान शिवांची उपासना करून शापातून मुक्ती मिळवली. 

५. पांडव जेव्हां वनवासात होते त्यावेळी अर्जुन ह्या ठिकाणी आला आणि त्याने भगवान शिवांची उपासना केली. भगवान शिवांनी त्याला धनुर्विद्येतील विविध तंत्रे शिकविली. असा समज आहे कि त्यानंतर अर्जुन पाताळ लोकांत गेला आणि तिथे त्याने उल्लूपी ह्या अप्सरेबरोबर विवाह केला.

ह्या ठिकाणी ज्यांनी उपासना केली त्यांची नावे:
धौम्य ऋषी, वसिष्ठ ऋषी, भगवान महाविष्णू, श्री ब्रह्मदेव, प्रभू श्रीराम, श्री सीतादेवी, पांडव, अष्टदिक्पाल आणि मलैध्वजम राजा.

वैशिष्ट्ये:

१. थिरुनल्लूरच्या भोवतीच्या सप्त स्थांनांमधलं हे एक स्थान आहे.

२. श्री पार्वती देवींचे देवालय भगवान शिवांच्या देवालयाच्या उजव्याबाजूला आहे. हि दोन्ही देवालये पूर्वाभिमुख आहेत. म्हणून ही रचना भगवान शिव आणि श्री पार्वती देवींच्या वर-वधू रूप दर्शवते.

३. सहसा १० कडव्यांच्या स्तोत्रा ऐवजी इथे शैव संत अप्पर ह्यांनी ११ कडव्यांचे स्तोत्र रचले आहे.

४. इथल्या राजगोपुरावर स्टुक्कोची चित्रे नाहीत.

५. भगवान नटराजांनी येथे ऊर्ध्व तांडव नृत्य केले.

६. मंदिराच्या प्रवेशाजवळ धान्याचे कोठार आहे. असा समज आहे की हे कोठार ७०० वर्षे जुनं आहे.

मंदिराबद्दल माहिती:

इथल्या ११ शिलालेखांमध्ये चोळा राजांनी मंदिरासाठी केलेल्या कामांची वर्णने आहेत. इथे एक भव्य धान्याचे कोठार आहे. हे कोठार शंकूच्या आकाराचे असून ते विटांचे बनवले आहे आणि साधारण ७०० वर्षे जुने आहे. रघुनाथ नायक ह्या राजाने हे बांधले. 

हे मंदिर पूर्वाभिमुख आहे. ह्यामंदिराला पांच स्तरांचे राजगोपुर आहे आणि २ परिक्रमा आहेत. इथे ध्वजस्तंभ नाही. इथले शिव लिंग स्वयंभू आहे. 

कोष्टामध्ये पुढील मूर्ती आहेत: श्री नर्तन विनायकर, श्री दक्षिणामूर्ती, श्री ऊर्ध्वतांडव मूर्ती, श्री भिक्षाटनर, श्री अर्धनारीश्वरर, श्री ब्रह्मदेव आणि श्री चंडिकेश्वरर.

भगवान शिव आणि श्री पार्वती देवींची स्वतंत्र पूर्वाभिमुख देवालये आहेत. श्री पार्वती देवींचे देवालय भगवान शिवांच्या उजव्याबाजूला आहे. ही रचना वर-वधू मुद्रा दर्शवते. 

मंदिरातील इतर देवालये आणि मूर्ती:

श्री विनायकर, श्री सुब्रमण्य त्यांच्या पत्नींसमवेत, भगवान विष्णू, श्री सोमस्कंद, श्री नटराज, ६३ नायनमार, श्री कालभैरवांच्या दोन मूर्ती, श्री शनीश्वरर, श्री महालक्ष्मी देवी, श्री सूर्य, श्री चंद्र, नवग्रह, वसिष्ठ ऋषींनी उपासलेली शिव लिंगे, प्रभू श्रीराम, मलैध्वजम राजा आणि अर्जुन ह्या मूर्ती परिक्रमेमध्ये आहेत. 

बाहेरील परिक्रमेमध्ये उजव्या बाजूला श्री पार्वती देवींचे अजून एक पूर्वाभिमुख देवालय आहे. 

परिक्रमेच्या उजव्या बाजूला बरीच चित्रे आहेत. श्री शनीश्वरांचे देवालय श्री महालक्ष्मींकडे मुख करून आहे.  

हे स्थळ अशा ८ स्थळांपैकी आहे जिथे भगवान शिव आणि श्री पार्वती देवी वर-वधूच्या रूपात आहेत. बाकीच्या स्थळांची नावे अशी आहेत - थिरुविडाईमरुथुर, कंजनूर, मानथुरै, थिरुअंबरअमक्कलं, थिरुछोत्रूथुरै, थिरुवळंचुळी आणि थिरुकरवीरं.

प्रार्थना:

भाविक जन इथे अपत्यप्राप्ती, विवाहातल्या अडचणी दूर होण्यासाठी, शिक्षण, ज्ञानप्राप्ती आणि बुद्धी तल्लख होण्यासाठी अभिषेक करून भगवान शिवांची पूजा करतात तसेच नवीन वस्त्रे दान देतात.

पूजा:

नियमित दैनंदिन पूजा तसेच प्रदोष पूजा आणि दर सोमवारी पण पूजा केल्या जातात.

मंदिरात साजरे होणारे सण:

चित्राई (एप्रिल-मे): चैत्रपौर्णिमा
आनी (जून-जुलै): थिरुमंजनम
पूरत्तासी (सप्टेंबर-ऑक्टोबर): नवरात्री
ऎप्पासी (ऑक्टोबर-नोव्हेंबर): अन्नाभिषेक आणि स्कंद षष्ठी
कार्थिगई (नोव्हेंबर-डिसेंबर): थिरुकार्थिगई दीपम
थै (जानेवारी-फेब्रुवारी): थैपुसम (पुष्य नक्षत्र), मकर संक्रांति
मासी (फेब्रुवारी-मार्च): महाशिवरात्री

मंदिराच्या वेळा: सकाळी ६ ते ११, दुपारी ४.३० ते रात्री ८.३०

पत्ता: श्री पालईवननाथर मंदिर, थिरुप्पालईथुरै, ऍट पोस्ट पापनाशम, तालुका पापनाशम, तामिळ नाडू ६१४२०५

दूरध्वनी: +९१-९४४३५२४४१०

अस्वीकरण आणि शिष्टाचार (Disclaimer and courtesy):

ह्या लेखांमधली माहिती संकलित करताना विविध आचार्यांचे उपन्यास, दक्षिण भारतातील काही नियतकालिके, तसेच इंटरनेट वरील विविध ब्लॉग्स आणि वेबसाईट्स ह्यांचा आधार घेतला आहे. आपल्याला ह्या लेखांमध्ये काही त्रुटी आढळल्यास आम्हाला जरूर कळवा.

Shri Darukavaneswarar Temple at Thirupparaithurai

This place is at a distance of 16 kms from Trichy on Trichy to Karur route via Kulithalai. This is one of the Padal Pethra Sthalam on the southern bank of Kaveri revered by Shaiva Saint Appar, Sambandhar and Manikvachagar. Once this region was covered by Palai trees (Daruka vruksha). There are 83 stone inscriptions belonging to Chola, Pandya and Vijayanagar kings. The original temple must have existed even before the 6th century. This is one of the Sapta Sthana temples of Trichy. The others are Thiruvanikovil, Thirupainjali, Thiruchendurai, Thiruvasi, Thiruvedhikudi and Thirualanthurai

Moolavar: Shri Darukavaneshwarar, Shri Paraithurainathar
Devi: Shri Hemavarnambal, Shri Pasumpon, Shri Mayilammai
Utsav Murti: Bhikshatanar
Sacred Teertha: Aganda Kaveri (broad Kaveri)
Kshetra Vruksha: Parai tree in Tamil (Daruka tree in Sanskrit; Poii, Kharota in marathi)

Kshetra Purana:

As mentioned earlier the place was known as Darukavanam due to the presence of Daruka trees.

As mentioned in the earlier blog about Vazhuvur Ashtaviratta sthal, this place has a connection with its Kshetra Purana. The sages of Darukavana became egoistic as they started feeling that their spiritual knowledge and powers are sufficient to uplift the people. They started feeling that there is no need for god as one’s karma is responsible for the pain and the pleasure. Their wives also were feeling that they were more beautiful than anyone including wives of Devas, Trimurtis and celestial damsels.To teach them a lesson, Lord Shiva took the form of a beautiful nude beggar (Bhikshatanar) and Lord Vishnu took the form of his wife Mohini (very beautiful lady). When the sage’s wives saw Bhikshatanar they were attracted to such an extent that they started neglecting their duties. On seeing the beauty of Mohini they felt ashamed and embarrassed with their egoistic thoughts. Bhikshatanar and Mohini were followed by wives of the sages and reached the place where sages were performing yadnya. Sages were also attracted by the beauty of Mohini. At the same time they became angry as their wives were neglecting their duties. They tried different methods to try and destroy Bhiskhatanar by creating wild animals, by mantras, sending evil spirits etc. But they failed in all their attempts. And finally Lord Shiva revealed his identity and performed Urdhwa Tandava. Lord Shiva gave Darshan under the Parai tree to the sages.

Those who worshiped at this place: Lord Indra, Lord Kubera and Sapta Rishis

Special features:

1. In ancient times this region was believed to be covered by Parai trees, hence the place was known as Thirupparaithurai.

2. Shiva linga was formed among the Parai trees and the temple was built around it.

3. In Sanskrit, Parai tree is known as Daruka vruksha, hence the puranik name of the place was Darukavanam.

3. The procession idol and Bhikshatanar are kept in a mandap in whose ceiling the twelve zodiac signs are drawn. It is believed that by worshiping Lord Shiva and Lord Bhikshatanar by standing under one’s zodiac sign, one gets relieved of the adverse effects of the planets. 

4. Lord Vinayaka in the shrine outside the temple is known as Parai Vinayaka. 

5. Lord Dakshinamurti’s shrine is under a Kallala (banyan tree). Four lions are depicted holding four pillars.

6. In this place, Ardhanarishwarar is depicted along with a Rishabh vahan which is very unique.

7. The rays of the Sun fall on the shiva linga on the 18th day of Purattasi every year. 

8. Meditating on Lord Shiva under the kshetra vruksha is considered very auspicious.

9. The river Kaveri becomes broader at this place hence it is known as Aganda Kaveri.

10. Similar to holy dip in Mayiladuthurai, a holy dip takes place on the first day of Aippasi.

11. This temple is one of the sapta sthana temples of this region.  

12. Lord Muruga is praised as Dandapani in one shrine whereas he is praised as Lord Shanmukha with six faces.

13. Saint Arunagirinathar has sung a sacred hymn in praise of Lord Muruga of this temple.

14. On the pillars in front of Ambika’s shrine there is a sculpture of Lord Nataraja as Urdhwa Tandava murti and dancing Goddess Kali.

About temple:

This is a Maada kovil and covers an area of 5 acres. This temple was built when a shiva linga was found in the dense Parai trees. A temple is east facing with two prakarams. Balipeeth, Dhawajastambha and Nandi are after Rajagopuram. At the entrance of each prakaram, there is a Rajagopuram. At the main entrance of the temple the Rajagopuram is seven tiered. A large Lord Ganesha idol is at the main entrance. The temple tank and a hundred pillared mandap are located outside the Rajagopuram but with an ornamental arch entrance. The temple consists of the sanctum sanctorum, antarala and maha mandap. As this is a Maada kovil, sanctum of Lord Shiva and shrine of Goddess Parvati are on an elevated platform. The shiva linga is a swayambhu linga and small in size. The rays of the sun fall on the shiva linga on the eighteenth day of Purattasi.

Koshtha murtis are Lord Vinayaka, Lord Dakshinamurti, Lord Ardhanarishwarar, Lord Brahma, Goddess Durga, Lord Chandikeshwarar. 

On a mandap pillar, there are sculptures of Lord Nataraja with one leg raised towards the sky and Goddess Kali in dancing position. Nandi is facing the sanctum in a small mandap. Goddess Ambal is in a separate shrine outside the maha mandap and she is facing south. She is in a standing posture. A small Nandi is in front of the sanctum. The inner parikrama depicts the beauty of the temple and skill of the sculptures. On either side there is a raised platform. There are idols of sapta matrikas, Pidari, Shaiva saint Nalvar, Lord Ganesha, 63 Naayanmars, Appu, Vayu and Teyu lingams, Lord Ayyanar, Sona Linga, Lord Subramanya with his consort, Lord Vishnu, Goddess Mahalakshmi, Lord Bhairav, Surya, Chandra, Navagraha, Gangala Murti and Goddess Durga. There are small shrines of Somaskanda. Lord Dakshinamurti is in a small but beautiful shrine in the koshtha. All the koshtha murtis are very beautiful. The outer parikrama is an open space. There is a shrine of Lord Vinayaka in the southwest corner praised as Kanni Vinayaka. A shrine of Lord Dandapani wearing sandals is in the outer prakaram. Under the kshetra vruksha, there is a small Shiva linga. In the Navagraha shrine, only Lord Shanishwar is on his mount. From a point in a temple complex we can have darshan on five Gopurams of the temple. Lord Nataraja is in a separate shrine. Lord Vinayaka is praised as Palai Vinayaka and is outside the temple and he is in a standing posture. In a mandap we come across Bhikshatanar and various bronze idols. On the roof of a mandap twelve zodiac signs are painted. It is believed that Lord Shiva gave darshan under the sacred vruksha. Hence there is a shiva linga. Just like Kadaimuzhuku (last dip) during Tula snanam in Mayiladuthurai, at this place, the first dip known as Mudal Muzhukku is done on the first day of Aippasi. On that day Lord Shiva and Goddess Pravati come to the bank of river Kaveri on Rishabh vahan. 

Prayers:

1. Devotees worship at this place for relief from skin diseases and other diseases.
2. Parents pray for the welfare of their children
3. Devotees worship Goddess Pravati for removal of wedding obstacles and prosperity
4.Those seeking wedding matches worship Goddess Varahi 

Pujas:

Regular daily pujas, pradosha puja and special puja on new moon days and full moon days

Festivals:

Vaikasi (May-June): Vaikasi Vishakha (This is a main festival), Brahmotsavam 12 days
Aavani (June-July): Ganesh chaturthi
Purattasi (Sept-Oct): Navaratri
Aippasi (Oct-Nov): Teerthavari festival on the first day, Annabhishek
Karthigai (Nov-Dec): Thiru Karthigai
Margazhi (Dec-Jan): Thiruvathirai
Maasi (Feb-Mar): Shivaratri

Timing: 7.30 am to 11.30 am, 4.30 pm to 8.30 pm

Address: Sri Darukavaneswarar Temple at Thirupparaithurai, at post Thirupparaithurai, District: Karur, TN 639115

Phone: +91-9940843571

Courtesy: Various websites and blogs

थिरुक्कारूकावूर येथील श्री मूल्लैवननाथर

हे मंदिर तंजावूर-कुंभकोणम मार्गावर (थीत्तै-मेलत्तूर-पापनाशम मार्गे) तंजावूर पासून २० किलोमीटर्सवर आहे. कुंभकोणम पासून पण २० किलोमीटर्सवर आहे. नायनमारांनी स्तुती केलेल्या २७६ पाडळ पेथ्र स्थळांपैकी हे स्थळ कावेरी नदीच्या दक्षिण काठावर आहे. शैव संत संबंधर, सुंदरर आणि अप्पर ह्यांनी ह्या मंदिराची स्तुती केली आहे. त्यामुळे हे मंदिर सहाव्या शतकाच्याही आधीपासून अस्तित्वात असावं. कावेरी नदीच्या वेत्तरी ह्या उपनदीच्या काठावर हे मंदिर वसलं आहे. चोळा साम्राज्याच्या मध्ययुगीन काळामध्ये ह्या मंदिराचा दगडी बांधकाम करून जीर्णोद्धार केला गेला. ह्या मंदिरातल्या शिलालेखांमध्ये पल्लव आणि चोळा राजांनीं दिलेल्या देणग्या तसेच त्यांनी मंदिरासाठी केलेल्या कामांची वर्णने आहेत.  

तामिळ मध्ये “कारू” म्हणजे गर्भ, “का” म्हणजे रक्षा करणे आणि “उर” म्हणजे गाव. असा समज आहे की इथे श्री पार्वती देवी गर्भवती स्त्रियांचे रक्षण करतात. म्हणून ह्या स्थळाला थिरुक्कारूकावूर असे नाव आहे. ह्या स्थळाची इतर ऐतिहासिक नावे अशी आहेत - मूल्लैवनम, गर्भपुरी, माधवीवनम. 

आम्ही आमच्या पूर्वीच्या लेखांमध्ये पंचारण्य स्थळांबद्दल माहिती दिली होती. हे पंचारण्य स्थळांमधलं पहिलं स्थळ आहे. ह्या मंदिराचे दर्शन पहाटे घेण्याची प्रथा आहे.

मुलवर: श्री मूल्लैवननाथर
देवी: श्री गर्भरक्षाम्बिका, श्री कारूकाथनायकी
स्थळ वृक्ष: मालती वेल (तामिळ मध्ये मूल्लै)
इतर मानाचे देव: श्री कर्पगविनायकर
दर्शनाची वेळ: उषःकाल

क्षेत्र पुराण:

निरुथव नावाचे मुनी ह्या ठिकाणी त्यांची पत्नी वेदिकीसमवेत राहत होते. जेव्हा वेदिकी गर्भवती होती त्यावेळेस त्यांच्या आश्रमात उर्धपद नावाचे ऋषी आले. त्यावेळी वेदिकी प्रसूतीच्या प्रगत अवस्थेत असल्याने ती उर्धपद ऋषींचे योग्य आतिथ्य करू शकली नाही. ह्यामुळे उर्धपद ऋषी क्रोधीत झाले आणि त्यांनी येणारे अपत्य मृतावस्थेत जन्माला येईल असा शाप दिला. निरुथव आणि त्यांच्या पत्नीने श्री मूल्लैवननाथर म्हणजेच भगवान शिव आणि श्री पार्वती देवींकडे कृपाप्रार्थना केली. त्यांनी आपल्या अपत्याला वाचविण्यासाठी याचना केली. श्री पार्वती देवींनी कृपावर्षाव करून गर्भाचे रक्षण केले. त्यांनी वेदिकीचा गर्भ एका भांड्यात ठेऊन तो सुरक्षित ठेवला. अपत्य जन्माला आल्यावर श्री पार्वती देवींनी स्वर्गीय गाय कामधेनूच्या मदतीने अपत्याला दूध मिळावे म्हणून इथे एक तलाव निर्माण केला. जेव्हां निरुथवांना हे आपल्या पत्नीकडून ज्ञात झालं तेव्हां त्यांनी आणि त्यांच्या पत्नींनी श्री पार्वती देवींकडे ह्या ठिकाणी ज्या गर्भवती स्त्रिया श्री पार्वती देवींची पूजा करतील त्या सर्वांच्या गर्भाचे रक्षण करण्याची विनंती केली. श्री पार्वती देवींनी हि त्यांची विनंती मान्य केली. 

ह्या ठिकाणी ज्यांनी उपासना केली त्यांची नावे:

श्री ब्रह्मदेव, श्री चंद्र, कामधेनू, निरूथव ऋषी, गौतम ऋषी, कक्कीयार ऋषी, कुजथध्वजन राजा, संगूकर्ण राजा, पुण्यध्वजन राजा.

वैशिष्ट्ये:

१. इथले शिव लिंग म्हणजे वारूळ आहे म्हणून इथे शिव लिंगावर अभिषेक होत नाही. सिवेट नावाचे विशेष अत्तर वेळोवेळी लिंगाला लावलं जातं.

२. नवग्रह देवालयामध्ये सर्व आठ ग्रह सूर्याकडे मुख करून आहेत.

३. श्री मुरुगन ह्यांची मूर्ती भगवान शिव आणि श्री पार्वती देवी ह्यांच्या मध्ये आहे. ही सोमस्कंद रचना आहे.

४. इथले शिव लिंग मालती वेलींच्या मध्ये प्रकट झालं. ह्यांच चिन्ह म्हणून ह्या शिव लिंगावर वेलींचे वण उठलेले बघायला मिळतात.

५. इथे एक मंडप आहे ज्याचा आकार रथासारखा आहे. असा समज आहे कि निरूथव ऋषींनी ह्या मंडपातील शिव लिंगाची उपासना केली.

६. ह्या मंदिरातील शिवलिंग, नंदि आणि श्री कर्पगविनायकर हे स्वयंभू आहेत.

७. पंगूनी ह्या तामिळ महिन्याच्या पौर्णिमेला चंद्राची किरणे शिवलिंगावर पडतात.

८. असा समज आहे कि ह्या स्थळामध्ये एकही स्त्री गर्भावस्थामध्ये मरण पावलेली नाही.

मंदिराबद्दल माहिती:

गाभाऱ्यामध्ये गाभारा, अंतराळ आणि अर्थमंडप आहे. हे मंदिर पूर्वाभिमुख आहे. ह्या मंदिराला ५ स्तरांचे राजगोपुर आहे आणि दोन प्रकार (परिक्रमा) आहेत. मंदिराच्या समोर पवित्र तीर्थ आहे. मंदिराच्या दक्षिण दिशेला पण एक प्रवेशद्वार आहे. गाभाऱ्याच्या समोर नंदि, ध्वजस्तंभ, आणि बलीपीठ आहेत. गाभाऱ्याच्या प्रवेशावर श्री कर्पगविनायकर ह्यांचे देवालय आहे तसेच श्री सुब्रह्मण्य ह्यांचे त्यांच्या पत्नींसमवेत देवालय आहे. शिव लिंग स्वयंभू आहे आणि ते वारुळाचे बनले आहे. म्हणून ह्या शिवलिंगावर अभिषेक होत नाही. वेळोवेळी पुनुगू (सिवेट) हे विशेष अत्तर लावले जाते.

कोष्टामध्ये पुढील मूर्ती आहेत: श्री विनायकर, श्री दक्षिणामूर्ती, श्री ब्रह्मदेव आणि श्री दुर्गा देवी. 

ह्या मंदिरामध्ये शिव लिंग, नंदि आणि श्री कर्पगविनायकर हे स्वयंभू आहेत म्हणजेच ह्या मूर्ती छिन्नी वापरून बनवलेल्या नाहीत. 

एके काळी हे स्थळ मालती वेलींनी भरलेले होते. येथील शिव लिंगावर ह्या वेलींची चिन्हे दिसतात. इथले शिव लिंग मालती वेलींमध्ये सापडले म्हणून इथे भगवान शिवांना श्री मूल्लैवननाथर असे नाव आहे. 

इथले पवित्र तीर्थ कामधेनू ह्या स्वर्गीय गायीने निरूथव ह्या ऋषींच्या अपत्याला दूध मिळावं म्हणून निर्माण केले. म्हणून ह्या तीर्थाला क्षीरतीर्थ असे नाव आहे.

प्रकारामधल्या मूर्ती आणि देवालये:

दोन नंदि, दोन बलिपीठे, ६३ नायनमार, संतनकुरुवर, श्री विनायकर, श्री मुरुगन, श्री गजलक्ष्मी, नटराज सभा ज्याचा आकार रथासारखा आहे आणि ह्या सभेतल्या शिवलिंगाची आणि पवित्र वृक्षाची उपासना निरुथव ऋषींनी केली, तसेच इथे नवग्रह संनिधी आहे ज्यामध्ये एक वैशिष्ट्यपूर्ण रचना आहे कि सर्व ग्रह सूर्याकडे मुख करून आहेत. 

श्री अंबिका देवींच्या देवालयाच्या मार्गावर श्री गौतमेश्वर ह्यांचे देवालय आहे. श्री अंबिका देवींचे देवालय भगवान शिवांच्या देवालयाच्या समांतर रेषेमध्ये आहे. श्री अंबिका देवींची मूर्ती ७ फूट उंच आहे. त्या उभ्या मुद्रेमध्ये आहेत आणि त्यांचे मुख अतिशय तेजस्वी आहे. त्यांचा एक हात त्यांच्या कंबरेवर आहे तर दुसरा हात अभय मुद्रेमध्ये आहे. त्यांच्या देवालयाला स्वतंत्र प्रवेशद्वार आणि राजगोपुर आहे. ह्या देवालयाच्या दक्षिणेला बाग आहे तर उत्तरेला वसंतमंडप आहे. 

महामंडपामध्ये श्री नटराज, श्री सोमस्कंद, श्री कर्पगविनायकर ह्यांची देवालये आहेत. 

सेक्कीयार, शैव संत नालवर, श्री निरुत्तीविनायकर, श्री अर्धनारीश्वरर आणि चंडिकेश्वरर ह्यांची स्वतंत्र देवालये आहेत. 

श्री सुब्रमण्य ह्यांचे देवालय भगवान शिव आणि श्री पार्वती देवींच्या देवालयांच्या मध्ये आहे. 

भगवान शिव आणि श्री चंडिकेश्वरर ह्यांच्या देवालयांच्या मध्ये क्षेत्र वृक्ष आहे.

असा समज आहे की इथे बऱ्याच सिद्धांनी तपश्चर्या केली आहे आणि वटवृक्षाखाली बसून आपल्या शिष्यांना उपदेश दिले. इथे बरेच वटवृक्ष आहेत. 

प्रार्थना:

१. इथे पुनुगू ही औषधी वनस्पती असल्याकारणाने त्वचारोगाने त्रस्त असणारे भाविक जन प्रार्थना करतात. भगवान शिवांवर हि वनस्पती वापरून अभिषेक केला जातो.

२. भाविक जन इथे विवाहातल्या अडचणी दूर होण्यासाठी, अपत्यप्राप्तीसाठी, सुरक्षित प्रसूतीसाठी आणि इतर सर्व गर्भावस्थेशी निगडित असणाऱ्या अडचणींवर मात करण्यासाठी इथे प्रार्थना करतात.

पूजा:

१. प्रार्थना भागात उल्लेखिलेल्या विविध आशीर्वादांसाठी पूजा केल्या जातात. 

२. तसेच नियमित दैनंदिन, साप्ताहिक पूजा केल्या जातात. 

३. कार्थिगई ह्या तामिळ महिन्याच्या रविवारी प्रदोष पूजा केली जाते. शिवलिंगावर १००८ शंखांनी अभिषेक केला जातो. 

४. शुक्लपक्षातील सर्व प्रदोष दिवशी पुनुगू हे अत्तर शिवलिंगाला लावलं जातं.

मंदिरात साजरे होणारे सण:

आनी (जून-जुलै): थिरुमंजनम
आवनी (ऑगस्ट-सप्टेंबर): श्री गणेश चतुर्थी
पूरत्तासी (सप्टेंबर-ऑक्टोबर): नवरात्री
ऎप्पासी (ऑक्टोबर-नोव्हेंबर): अन्नाभिषेक
कार्थिगई (नोव्हेंबर-डिसेंबर): थिरुकार्थिगईदीपम
मारगळी (डिसेंबर-जानेवारी): थिरुवथीरै

मंदिराच्या वेळा: सकाळी ६ ते दुपारी १२.३०, संध्याकाळी ४ ते ८

पत्ता: श्री मूल्लैवननाथर मंदिर, ऍट पोस्ट थिरुक्कारूकावूर, तालुका पापनाशम, जिल्हा तंजावूर, तामिळनाडू ६१४३०२

दूरध्वनी: +९१-४३७४२७३४२३, +९१-४३७४२७३५०२, +९१-८८७००५८२६९, +९१-९७८९१६०८१९

अस्वीकरण आणि शिष्टाचार (Disclaimer and courtesy):

ह्या लेखांमधली माहिती संकलित करताना विविध आचार्यांचे उपन्यास, दक्षिण भारतातील काही नियतकालिके, तसेच इंटरनेट वरील विविध ब्लॉग्स आणि वेबसाईट्स ह्यांचा आधार घेतला आहे. आपल्याला ह्या लेखांमध्ये काही त्रुटी आढळल्यास आम्हाला जरूर कळवा. 

Shri Mullaivananathar Temple At ThiruKarukkvur

This temple is at a distance of 20 kms from Tanjore on Tanjore-Kumbhakonam route (via Thittai-Melattur-Papanasam). It is about 20 kms from Kumbhakonam. This is a Padal Pethra Sthal on the southern bank of Kaveri, revered by Shaiva saints Sambandhar, Sundarar and Appar. Hence this temple must have existed even before the 6th century. The temple is situated on the bank of Vettaru, a tributary of Kaveri. The temple was reconstructed as a stone structure during the medieval Chola period. There are stone inscriptions in the temple which give an account of the endowments made and work done by Pallava, Chola kings. In Tamil, ‘Karu’ means womb/foetus, ‘Ka’ means save and ‘Ur’ means village. It is believed that Goddess Parvati offers protection to pregnant ladies (foetus), hence the place is called Thirukkarukavur.

The historical names of this place are, Mullaivanam, Garbhapuri, Madhavivanam.

We had given the details of Pancha-aaranya sthalams in our earlier blog. This is the 1st of the Pancha-aaranya sthala. This temple is to be visited in the wee hours of the morning.

Moolavar (Main deity): Shri Mullaivananathar
Amman (Name of Consort): Shri Garbha Rakshaambika, Shri Karukathanayaki
Sthala vruksha: Malati Creepers (Mullai in Tamil)
Other important deity: Shri Karpaga Vinayaka
Time for Darshan: Ushakal (very early morning)

Kshetra Purana:

A muni named Niruthava was staying at this place along with his wife Vediki. When she was pregnant, Sage Urdhapada came to their hermitage. As the lady was in an advanced stage of pregnancy, she could not notice the arrival of sage. The sage got angry and cursed that the foetus should be still-born. Niruthava and his wife sought the grace of Mullaivananathar and Goddess Parvati. They prayed and begged Lord Shiva and Parvati to save their child. Ambika rescued the foetus and placed it inside a pot and guarded it. After the child was born, She created a tank with the help of Holi Cow Kamadhenu to provide milk for the child. 

When Sage Niruthava came to know about this incident from his wife, he prayed to Goddess Parvati to protect all the pregnant women who visit this place and worship her. His wife, Vediki also requested Goddess Parvati. Goddess Parvati accepted their request to protect the pregnancy and the child of those who prayed at this place.

Those who worshiped at this place:

Lord Brahma, Lord Chandra, KamaDhenu, Sage Niruthava, Sage Gautama, Sage Kakkiyar, King KujathDwajan, SanguKarna, PunyaDwajan.

Salient Features:

1. The ShivaLinga is an Ant hill, hence no Abhishek is performed, only Civet (a special scent) is applied from time to time.

2. All the eight planets face Lord Surya in the NavaGraha shrine.

3. Lord Muruga’s shrine is between the shrines of Goddess Parvati and Lord Shiva. This represents the SomaSkanda pattern.

4. As the ShivaLinga was found amongst Jasmine creepers, there are marks on the ShivaLingam left by the creepers.

5. There is a Chariot shaped hall. It is believed that the ShivaLinga at that place was worshiped by Sage Niruthava.

6. In this temple, the ShivaLinga, Nandi and Lord KarpagaVinayaka are Swayambhu.

7. On full moon day, in the month of Panguni, rays of the Moon fall on the ShivaLinga.

8. It is believed that at this place no woman has ever died during pregnancy.

About the temple:

The sanctum-sanctorum consists of santum, Antarala and the Ardha-Mandap.

This is an east facing temple with a 5-tiered RajaGopuram and has two Prakarams.

The sacred teertha is in front of the temple.

The temple has an entrance on the southern side also. There are two Nandis, Dhwaja Sthamba and Balipeeth in front of the sanctum. At the entrance of the sanctum, we come across shrines of Lord Karpaga Vinayaka and Lord Subramanya with his consorts. The SivaLinga is a Swayambhu Linga and is an Ant-hill made of sand. Hence no abhishek is done but only Punnugu (Civet) is applied from time to time.

Koshta-murtis:

Lord Vinayaka, Lord DakshinaMurti, Lord Brahma and Goddess Durga.

In this temple, the ShivaLinga, Nandi and Lord Karpaga Vinayaka are Swayambhu, that is, they are not chiseled. 

Once this place was full of Jasmine creepers. They have left a mark on the ShivaLinga. As the ShivaLinga was found among the Jasmine creepers, he is praised as  Mullaivananathar. The sacred teertha was created by the celestial cow, KamaDhenu to feed the child of the sage. Hence the teertha is praised as  Ksheerateertha.

Idols and Shrine in the Prakaram:

Two Nandis, two balipeetham, 63 Nayanmars, Sanathanakuravars, Lord Vinayak, Lord Muruga, Goddess GajaLakshmi, NatarajaSabha which is shaped like a chariot where it is believed that sage worshiped the ShivaLinga and sacred Vruksha. Navagraha shrine, here all the planets are facing the Sun which is a unique feature.

There is a shrine of Lord Gautameshar on the way to the shrine of Ambika.

Ambika’s shrine is located parallel to Lord Shiva’s shrine. The idol of Ambika is about 7 feet tall in a graceful standing position and has a radiant face. She has one hand on her hip and the other with a Abhaya mudra. Her shrine has a separate entrance and it has a RajaGopuram. There is a garden on the southern side and a VasantMandap on the northern side. In the maha-mandap, there are shrines of Lord Nataraja, Lord SomaSkanda, Lord Karpaga Vinayaka. There are separate shrines for Sekkizhar, Shiva saints Nalvar, Nirutti Vinayaka, ArdhaNarishwarar and Chandikeshwarar. Lord Subramanya’s shrine is in between that of Lord Shiva and Goddess Parvati.

The Kshetra Vruksha is in between Lord Shiva and  Chandikeshwarar shrines.

It is believed that lots of Siddhas have done penance at this place and taught disciples under the banyan trees which are found in abundance at this place.

Prayer:

At this place, the prayers are offered by those suffering from skin disease as there is a medicinal plant (known as Punnugu) available at this place. Abhishek of Lord Shiva is done with the help of this plant.

Devotees worship here for removal of marriage obstacles, for child boon, for safe delivery and all problems related to pregnancy.

Pooja:

Regular rituals and special poojas for various boons as mentioned in the prayers are performed regularly.

Pradosha Puja is performed on Sunday in the Tamil month of Karthik. Special Abhishek is also performed for the Shivalinga with 1008 conch shells.

Punnugu chattam is offered to Lord Shiva on all pradosha day during full moon fortnight.

Festivals:

Aani (Jun-July): Thirumanjanam

Aavani (Aug-Sept): Ganesh Chaturthi.

Purattasi (Sept-Oct): Navaratri

Aippasi (Oct-Nov): Anna Abhishek

Karthigai (Nov-Dec): ThiruKartigaiDeepam

Margazhi (Dec-Jan): ThiruVathirai

Temple timings: 6 am - 12:30 pm, 4 pm - 8 pm.

Address: Shri Mullaivananathar Temple, At-post: ThiruKarukkavur, Taluka : Papasanam, District : Tanjore, TN 614302.

Phone: +91-4374273423, +91-4374273502, +91-8870058269, +91-9789160819