थिरुक्कडैयुर येथील श्री ब्रह्मपुरीश्वरर मंदिर

हे मंदिर तामिळनाडू राज्यातल्या नागपट्टीनं जिल्ह्यामध्ये थिरुक्कडैयुर ह्या गावात स्थित आहे. मयीलादुथुराई-कारैक्कल मार्गावर थिरुक्कडैयुर विराट्टेश्वरर मंदिरापासून २ किलोमीटर्स वर आहे. कारैक्कल पासून २२ किलोमीटर्स, मयीलादुथुराई पासून २२ किलोमीटर्स आणि सिरकाळी पासून २५ किलोमीटर्स वर आहे. कावेरी नदीच्या दक्षिण काठावर वसलेल्या पाडळ पेथ्र स्थळांपैकी एक स्थळ आहे. शैव संत संबंधर, अप्पर आणि सुंदरर ह्यांनी ह्या मंदिराची स्तुती गायली आहे. म्हणून हे मंदिर ६व्या शतकाच्याही आधीपासून अस्तित्वात असावं. चोळा साम्राज्याच्या राजांनी ह्या मंदिराची पुनर्निर्मिती केली आणि पांड्या आणि विजयनगर साम्राज्याच्या राजांनी ह्या मंदिराचा जीर्णोद्धार केला. ह्या स्थळाला पूर्वी ब्रह्मपुरी, बिल्वअरण्य, शिववेदपुरी अशी नावे होती.

मूलवर: श्री ब्रह्मपुरीश्वरर, श्री पेरूमन अडिगल
देवी: श्री अमलागुजनायकी, श्री वदूमुलै अंबिका, श्री मलरलूळल मिन्नाम्माई
पवित्र तीर्थ: ब्रह्म तीर्थ, अस्वथी तीर्थ, काशी तीर्थ
पवित्र वृक्ष: बिल्व, बहावा (तामिळ मध्ये कोंड्रै)
पुराणिक नाव: थिरुक्कडैयुर मायनं
वर्तमान नाव: थिरुक्कडैयुर
जिल्हा: नागपट्टीनं, तामिळ नाडू

क्षेत्र पुराण:

१. पुराणानुसार प्रत्येक युगाच्या अंती भगवान शिव सृष्टीचा विनाश करण्यासाठी प्रलय घडवून आणतात. ह्या प्रलयामध्ये ब्रह्मदेव पण नाश पावतात. जेव्हां नवीन युग चालू होतं तेव्हां भगवान शिव परत ब्रह्मदेवांना निर्माण करतात आणि मग ब्रह्मदेव सृष्टीची निर्मिती करतात. अशाच एका प्रलयानंतर भगवान शिवांनी ब्रह्मदेवांना ह्या ठिकाणी पुनर्जीवित केलं आणि त्यांना शिवज्ञानोपदेश (ब्रह्मज्ञानोपदेश) दिला जेणेकरून ब्रह्मदेव सृष्टी निर्माण करू शकतील. म्हणून इथे भगवान शिवांना श्री ब्रह्मपुरीश्वरर असं संबोधलं जातं. हे अशा पांच स्थळांपैकी तिसरं स्थळ आहे जिथे भगवान शिवांनी ब्रह्मदेवांना शिवज्ञानोपदेश दिला. अशी अजून चार स्थळे आहेत जिथे भगवान शिवांनी ब्रहादेवांचा नाश करून त्यांना पुनर्जीवित केलं. ती चार स्थळे आणि हे स्थळ धरून पांच स्थळांना पंचमायनं असं संबोधलं जातं. ती पांच स्थळे अशी आहेत १) कांचीपुरम येथील कांची मायनं, २) थिरुक्कडैयुर येथील कडवूर मायनं (हे स्थळ), ३) सिरकाळी येथील काळी मायनं, ४) थिरुविळीमळलै येथील विळीमायनं आणि ५) थिरुनल्लूर येथील नल्लूरमायनं.

२.  क्षेत्र पुराणानुसार मार्कंडेय ऋषींची शिवोपासना चालू राहावी म्हणून भगवान शिवांनी इथे गंगेचं पाणी आणून एक विहीर तयार केली. ही विहीर मंदिराच्या पवित्र तीर्थाच्या अगदी जवळ आहे. अजून सुद्धा ह्या विहिरीतले पाणी थिरुक्कडैयुर येथील श्री अमृतघटेश्वरर मंदिरामध्ये भगवान शिवांच्या अभिषेकासाठी नेले जाते. ह्या विहिरीतील पाणी फक्त श्री अमृतघटेश्वरर ह्यांच्या अभिषेकासाठीच वापरले जाते. 

३. अजून एका क्षेत्र पुराणानुसार चालुक्य साम्राज्याचा राजा एमकेरिदान ह्याचा युद्धामध्ये पराजय झाला आणि शत्रूने त्याचं राज्य हिरावून घेतलं. एमकेरिदान राजा इथल्या जवळच्या शिव मंदिरांमध्ये प्रार्थना करत करत ह्या मंदिरामध्ये आला. त्याने आपलं राज्य परत मिळावं म्हणून इथे भगवान शिवांना प्रार्थना केली. त्याने जेव्हा श्री मुरुगन म्हणजेच श्री श्रुंगारवेलर ह्यांच्या देवालयात येऊन प्रार्थना केली तेव्हा श्री मुरुगन ह्यांनी राजाचं रूप घेतलं आणि त्यांनी राजाच्या सैन्याला हाताशी धरून राजाच्या शत्रूचा पराभव केला आणि राजाला त्याचे राज्य परत मिळवून दिले. म्हणून येथील श्री मुरुगन (श्री श्रुंगारवेलर) योध्याच्या रूपात आहेत. एमकेरिदान राजाने श्री श्रुंगारवेलर ह्यांच्या मंदिरासाठी ५३ एकर जागा प्रदान केली. ह्या जागेला श्रुंगारवेली असे म्हणतात.

४. स्थळ पुराणानुसार एका चोळा राजाला कुष्ठरोग जडला. त्याला काही ऋषीमुनींनी इथे येऊन भगवान शिवांची उपासना करावयाचा सल्ला दिला. राजाने तसे केल्यावर त्याची रोगातून मुक्तता झाली.

५. स्थळ पुराणानुसार सोमदेव शर्मा नावाच्या ब्राह्मणाने इथे भगवान शिवांची उपासना केल्याने त्याची ब्रह्महत्या दोषातून मुक्तता झाली.

६. स्थळ पुराणानुसार शिव शर्मा नावाच्या ब्राह्मणाला त्याने केलेल्या पापांचा परिणाम म्हणून कावळा बनण्याचा शाप मिळाला होता. त्या ब्राह्मणाने इथे येऊन भगवान शिवांची उपासना केल्यानंतर त्याला आपले मूळ रूप परत प्राप्त झाले आणि शेवटी त्याला मुक्ती मिळाली.

७. स्थळ पुराणानुसार जेव्हा भगवान शिव ब्रह्मदेवांना उपदेश देत होते तेव्हा श्री गणेशांनी विनयशील विद्यार्थी बनून प्रणव मंत्र ऐकला आणि त्याचे ज्ञान प्राप्त केले. म्हणून इथे श्री विनायकांना श्री प्रणव विनायक असे संबोधले जाते.

८. इथल्या लोककथेनुसार पांबाट्टी सिद्धर ह्यांनी इथे वास्तव्य केलं.

ह्या ठिकाणी ज्यांनी उपासना केली त्यांची नावे:

श्री ब्रह्मदेव, श्री गणेश, पांबाट्टी सिद्धर, मार्कंडेय ऋषी, चालुक्य राजा एमकेरिदान, कुलोथंग चोळा राजा II, सोमदेव शर्मा आणि शिव शर्मा.  

वैशिष्ट्ये:

१. उत्सव मूर्ती श्री श्रुंगारवेलर ह्यांच्या हातात धनुष्य आणि बाण आहे. त्यांनी रुद्राक्ष माला परिधान केली आहे तसेच पादत्राणे परिधान केली आहेत.

२. इथे श्री दक्षिणामूर्तींना सहा सनक ऋषींबरोबर चित्रित केले आहे. सहसा त्यांच्याबरोबर चार सनक ऋषी असतात. तसेच ते इथे वटवृक्षाच्या खाली बसलेले नाहीत.

३. श्री भिक्षाटनर आणि श्री भैरव ह्यांच्या मूर्ती खूप सुंदर आहेत. 

४. श्री प्रणव विनायकांचे उदर सपाट आहे. सहसा ते लंबोदर रूपात असतात.

५. श्री श्रुंगारवेलर ह्यांच्या देवालयातील श्री चंडिकेश्वरर ह्यांच्या मूर्तीला श्री गुह चंडिकेश्वरर असे संबोधले जाते.

६. येथील शिव लिंगावर एक भेग आहे.

मंदिराबद्दल माहिती:

हे मंदिर पश्चिमाभिमुख आहे आणि त्याच्या प्रवेशाला एक कमान आहे. दुसऱ्या पातळीवर इथे नवनिर्मित राजगोपुर आहे. राजगोपुरानंतर बलीपीठ आणि नंदि हे गाभाऱ्याकडे मुख करून आहेत. गाभाऱ्यामध्ये गाभारा, अंतराळ, महामंडप आणि मुखमंडप आहे. मुख मंडपाचा आकार वटवाघुळाच्या कपाळासारखा आहे. गाभाऱ्याच्या प्रवेशावर दोन्ही बाजूंना द्वारपाल आहेत. शिव लिंग स्वयंभू असून ते चौकोनी पिठावर आहे. गाभाऱ्याचा आकार लिंगासारखा आहे.

कोष्ट मूर्ती: श्री दक्षिणामूर्ती, श्री अर्धनारीश्वरर, श्री विष्णू, श्री विष्णुदूर्गा, श्री भैरव, श्री नर्दन विनायक.

कोष्टामध्ये श्री दक्षिणामूर्ती हे सहा सनकादि शिष्यांसमवेत चित्रित केले आहेत पण ते सहसा जसे कल्लाल वृक्षाच्या खाली (अंजीर, कल्लाळाश्वत्थ, मराठी मध्ये औदुंबर) बसतात तसे इथे दिसत नाहीत.

श्री चंडिकेश्वरर त्यांच्या नेहमीच्या जागी त्यांच्या पत्नींसमवेत आहेत. इथे एक उठावदार चित्र आहे ज्यामध्ये कुलोथंग राजा III श्री दक्षिणामूर्तींच्या जवळ भगवान शिवांची पूजा करत आहेत.  

परिक्रमेमधल्या इतर मूर्ती आणि देवालये:

इथे श्री मुरुगन ह्यांचे स्वतंत्र देवालय आहे. ते त्यांच्या पत्नी श्री वल्ली आणि श्री दैवानै ह्यांच्या समवेत आहेत आणि त्यांना इथे श्री श्रुंगारवेलर असे संबोधले जाते. त्यांच्या हातात बाण आणि भाला आहे आणि ते युद्धावर निघाले आहेत असे चित्रित केले आहे. त्यांनी रुद्राक्ष माला परिधान केली आहे तसेच पादत्राणे परिधान केली आहेत ज्यांना तामिळ मध्ये कुर्रडू असं म्हणतात. ही मूर्ती प्रभू श्रीराम ह्यांच्या सारखी भासते. श्री श्रुंगारवेलर हे त्यांचे मामा श्री विष्णू ह्यांचे अवतार म्हणून प्रकट झाले आहेत. जसे भगवान शिवांच्या देवालयात श्री चंडिकेश्वरर असतात तसेच श्री मुरुगन ह्यांच्या देवालयात पण श्री चंडिकेश्वरर आहेत. त्यांना श्री गुह चंडिकेश्वरर असे म्हणतात. इथे श्री विनायकांना श्री प्रणव विनायक असे म्हणतात आणि त्यांचे पोट सपाट आहे. 

परिक्रमेमध्ये पुढील मूर्ती आहेत: श्री नटराज, श्री कल्याण सुंदरर, नालवर (चार श्रेष्ठ नायनमार), श्री महाविष्णू (श्री पिल्लै पेरुमल), श्री गजलक्ष्मी देवी, श्री चंडेश्वरी देवी, श्री भिक्षाटनर आणि श्री भैरव. 

पांबाट्टी सिद्धर, जे अठरा श्रेष्ठ सिध्दांपैकी एक आहेत, त्यांनी इथे वास्तव्य केलं. 

इथे भगवान शिवांनी ब्रह्मदेवांचा नाश करून त्यांना पुनर्जीवित केलं आणि तसेच त्यांना ज्ञानोपदेश दिला म्हणून ह्या स्थळाला ब्रह्मपुरी, थिरुमैज्ञानम आणि कडैयुर मायनं असं म्हणतात. भगवान शिवांना इथे श्री ब्रह्मपुरीश्वरर असे संबोधले जाते. 

श्री अंबिका देवींचे इथे स्वतंत्र पूर्वाभिमुख देवालय आहे. त्या उभ्या मुद्रेमध्ये आहेत. हे देवालय बाहेरील परिक्रमेच्या नैऋत्य कोपऱ्यात आहे. त्यांच्या देवालयाला तीन स्तरांचं राजगोपुर आहे आणि इथे नंदि आणि बलीपीठ आहे. ह्या देवालयात गाभारा, अंतराळ आणि महामंडप आहे. प्रवेशावर द्वारपालिकी आहेत. श्री अंबिका देवींना चार हात आहेत आणि त्यातील दोन हात अभय आणि वरद मुद्रेमध्ये आहेत.

प्रार्थना:

१. भाविक जन इथे ज्ञानप्राप्तीसाठी, शिक्षणामध्ये श्रेष्ठता मिळविण्यासाठी, विवाहातल्या अडचणी दूर होण्यासाठी, अपत्यप्राप्तीसाठी तसेच पितृदोषांतून मुक्तता मिळविण्यासाठी प्रार्थना करतात. 

पूजा:

नित्य दैनंदिन पूजा, प्रदोष पूजा, अमावस्या आणि पौर्णिमेला विशेष पूजा.

मंदिरात साजरे होणारे काही महत्वाचे सण:
ऎप्पासी (ऑक्टोबर-नोव्हेंबर): स्कंद षष्ठी
कार्थिगई (नोव्हेंबर-डिसेंबर): थिरुकार्थिगई
मारगळी (डिसेंबर-जानेवारी): थिरुवथीरै
मासी (फेब्रुवारी-मार्च): शिवरात्रि
पंगूनी (मार्च-एप्रिल): अश्विनी नक्षत्र दिवशी तीर्थवारी उत्सव. असा समज आहे की प्रत्येक वर्षी ह्या दिवशी गंगा ह्या स्थळाला भेट देते. भगवान शिव आणि श्री पार्वती देवींची मिरवणूक विहिरीपर्यंत नेली जाते.

मंदिराच्या वेळा: सकाळी ६.३० ते दुपारी १२, दुपारी ४ ते संध्याकाळी ७

मंदिराचा पत्ता:

श्री ब्रह्मपुरीश्वरर मंदिर,
थिरुमायनं,
आधीकडवूर,
ऍट पोस्ट: थिरुक्कडैयुर
तालुका: थरंगंपाडी
तामिळनाडू ६०९३११

संपर्क:

मंदिराचे पुरोहित: श्री एम गणेश गुरुक्कल -+९१-४३६४२८७२२२, +९१-९४४२०१२१३३

आभार: https://tamilnadu-favtourism.blogspot.com/ आणि https://temple.dinamalar.com/en/  

अस्वीकरण आणि शिष्टाचार (Disclaimer and courtesy):

ह्या लेखांमधली माहिती संकलित करताना विविध आचार्यांचे उपन्यास, दक्षिण भारतातील काही नियतकालिके, तसेच इंटरनेट वरील विविध ब्लॉग्स आणि वेबसाईट्स ह्यांचा आधार घेतला आहे. आपल्याला ह्या लेखांमध्ये काही त्रुटी आढळल्यास आम्हाला जरूर कळवा.

Shri Brahmapureeshwarar Temple at Thirukkadaiyur Mayanam

This Shiva temple is located at Thirukkadaiyur in Nagapattinam district of Tamil Nadu. The temple is at about 2 kilometers from Thirukkadaiyur Veeratteshwarar Temple on Mayiladuthurai- Karaikkal route. It is about 22 kilometers from Karaikkal, 22 kilometers from Mayiladuthurai and about 25 kilometers from Sirkazhi. This is one of the Padal Pethra Sthalams on the southern bank of Kaveri. Lord Shiva of this temple was revered by Shaiva saints Sambandhar, Appar and Sundarar in their sacred hymns. The temple must have existed in the 6th century, later reconstructed by Cholas and renovated by Pandya and Vijaynagar Kings. This place was earlier known as Brahmapuri BilvaAranya, ShivaVedapuri.

Moolavar: Shri Brahmapureeshwarar, Shri Peruman Adigal
Devi: Shri Aamalagujanayaki, Shri Vadumulai Ambika, Shri Malarluzhal Minnaammai
Sacred Teertha: Brahma Teertha, Aswathi Teertha, Kashi Teertha
Kshetra Vruksha: Bilva, Bahava (Kondrai in Tamil)
Puranik Name: Thirukkadaiyur Mayanam
Present Name: Thirukkadaiyur Nagapattinam, Tamil Nadu

Kshetra Purana:

1. According to Purana, at the end of each yuga Lord Shiva is believed to create a great deluge (pralay) to destroy the universe. In the process, Lord Brahma also gets destroyed. When the new yuga starts, Lord Brahma is recreated by Lord Shiva. During one such yuga Lord Brahma was destroyed and brought back to life at this place. Lord Shiva gave Shiva Dnyana Upadesh (Brahmadnyana upadesh) so that Lord Brahma could start the creation. Hence Lord Shiva is known as Brahmapureeshwarar at this place. This is the third such place where Lord Brahma was given Shiva-Dnyanopadesh. It is believed that there are four more places where Lord Shiva destroyed and re-created Lord Brahma. These five places together are known as PanchaMayanam. 1) Kanchi Mayanam (at Kanchipuram), 2) Kadavur Mayanam at Thirukkadaiyur (this place), 3) Kazhi Mayanam at Sirkazhi, 4) Veeizhi Mayanam at ThiruveeizhiMalay, 5) Nallur Mayanam at ThiruNallur.

2. According to Kshetra puran, Lord Shiva created a well (pond) with water from Ganges for Sage Markandeya to continue his worship of Lord Shiva at this place. This well is located very near the sacred tank of the temple. Even now water is taken from this well to Thirukkadaiyur temple (Amrithakadeshwarar Temple) daily for abhishek of Lord Shiva. The water from this well is used only for the Amrithakadeshwarar. 

3. According to another Kshetra purana, Chalukya king Emakeridan who was defeated in a battle and lost his kingdom came to this place to worship Lord Shiva after worshiping at nearby Shiva temples. He prayed to the lord for getting his kingdom back. When he came and prayed at the shrine of Shringarvelar, Lord Muruga took the form of a king. He went with the king's army and defeated the enemy and got the kingdom back for King Emakeridan. That's why the idol of Lord Muruga (Shringarvelar) is in warrior form. The king donated about 53 acres of land to the temple of Shringarvelar which is still known as Shringarveli. 

4. According to Sthala-puran, a Chola King was afflicted with leprosy. He was advised by sages to worship Lord Shiva at this place. By worshiping Lord Shiva at this place, he got rid of his ailment.

5. According to Sthala-puran, a Brahmin named Somadeva Sharma was relieved of his BrahmaHatya dosha by worshiping Lord Shiva at this place.

6. According to Sthala-puran, once a Brahmin named Shiva Sharma was cursed to become a crow for the sins committed. He came to this place and worshiped Lord Shiva. He regained his original form and finally attained salvation.

7. According to Sthala-puran, it is stated that Lord Ganesha had listened and learned the meaning of Pranav-mantra like an obedient student when Lord Shiva was teaching it to Lord Brahma. Hence at this place Lord Vinayaka is praised as Lord Pranav Vinayaka.

8. According to folklore, Pambatti Siddha lived at this place.

Those who worshiped at this place:

Lord Brahma, Lord Ganesha, Pambatti Siddhar, Sage Markandeya, Chalukya King Emakeridan, Kulothanga Chola II, Somadeva Sharma and Shiva Sharma.

Special Features:

1. The procession idol, Lord Shringarvelar has a bow and arrow in his hands. He wears Rudraksha garland and footwear.

2. Lord Dakshinamurti is depicted with six sanaka rishis instead of the usual four. He is not sitting under a banyan tree.

3. The idols of Lord Bhikshatanar and Lord Bhairav are very beautiful.

4. Lord Pranav Vinayaka has a flat belly instead of the usual pot-belly.

5. The idol of Chandikeshwarar in the shrine of Lord Shringarvelar is praised as Guha Chandikeshwarar.

6. There is a crack on the Shiva Linga. 

About the temple:

This is a west facing temple with an entrance arch. It has a newly constructed Rajagopuram at the 2nd level. After the Rajagopuram, we come across Balipeetham, Nandi facing the sanctum.

Sanctum-sanctorum consists of Sanctum, Antarala, Maha-mandap and Mukha-mandap. The mukha-mandap has the shape of the forehead of a bat. At the entrance of the sanctum, there are Dwarapalas on either side. Shivalinga is a Swayambhu Linga on a square avudayar (base). Sanctum is shaped like a linga.

Koshta murtis: Lord Dakshinamurti, Lord ArdhaNareeshwarar, Lord Vishnu, Goddess VishnuDurga, Lord Bhairav, Lord Nardana Vinayaka. Lord Dakshinamurti in the Koshta is depicted along with six of his disciples but he is not seated under a kallal tree (Indian rock fig, Kallalashwattha, Audumbar in Marathi) though he usually sits under it. Lord Chandikeshwarar is in the usual position, he is depicted along with his consort. 

There is a relief depicting King Kulothanga Chola III, worshiping a Shiva Linga near Lord Dakshinamurti.

Other idols and shrines in the parikrama:

There is a separate shrine of Lord Muruga. He is with his consorts Valli and Devasena and he is called as Shringarvelar. The idol of Shringarvelar is unique. He is depicted with a bow and a spear in his hands in a warrior posture ready for going to the war. He wears a rudraksha mala and wears slippers known as kurradu in Tamil. He is slightly slanting towards the left. The idol resembles that of Lord Shriram. Shringarvelar is considered as a manifestation of Lord Vishnu who is his maternal uncle. Similar to Chandikeshwar in Lord Shiva’s temple there is a Chandikeshwar in Lord Muruga’s shrine also. He is known as Guha Chandikeshwar. Lord Vinayaka is known here as Lord Pranava Vinayaka and he is depicted with a flat stomach. In the parikrama, we have the idols of Lord Nataraja, Lord Kalyana Sundarar, the four shaiva saints praised as Nalvar, Lord Mahavishnu (praised as Shri Pillai Perumal), Goddess Gajalakshmi, Goddess Chandeshwari, Lord Bhikshatanar and Lord Bhairav. One of the 18 great sidhhars Shri Pambatti Siddhar lived here. Since Lord Brahma was destroyed and created later and given dnyana-upadesh by Lord Shiva, the place is known as Brahmapuri, Thirumeidnyanam and Kadaiyur Mayanam. Lord Shiva is known as Lord Brahmapureeswarar. 

Ambika is in a separate, east facing shrine in standing posture. This shrine is in the southwest corner of the outer parikrama. Her shrine has a three-tiered RajaGopuram, Nandi and Balipeetham. Her shrine consists of Sanctum, Antarala and Maha-mandap. At the entrance, we have Dwarapalikis. She is depicted with four hands with Varada and Abhaya mudra.

Prayers:

People worship here for getting knowledge, excellence in education, removal of marriage obstacles, child boon, relief from Pitru-dosha.

Poojas:

Regular daily worship, pradosha puja, special pooja on new moon and full moon days.

Some important festivals: 

Aipassi (Oct-Nov): Skanda Shashthi

Karthigai (Nov-Dec): Thirukarthigai

Margazhi (Dec-Jan): Thiruvathirai

Masi (Feb-Mar): Shivaratri

Panguni (Mar-April): Teertha vari festival on ashwini nakshatra. It is believed that Ganga visits this place on this day every year. Lord Shiva and Goddess Parvati are taken in procession to the well. 

Timings: 6:30 am to 12 noon, 4 pm to 7 pm.

Address: 

Shri Brahmapureeshwarar temple, 
ThiruMayanam,
AadhiKadavur,
At-post: Thirukkadaiyur
Taluka: Tharanganpadi 
TN 609311.

Contact: 

Temple priest: Shri M, Ganesha Gurukkal - +91-436428799, +91-4364287222, +91-9442012133

Courtesy: Following sites 

https://tamilnadu-favtourism.blogspot.com/ and https://temple.dinamalar.com/en/

थिरुक्कडैयुर येथील श्री विराट्टेश्वरर मंदिर / श्री अमृतघटेश्वरर मंदिर

हे अष्टविराट्ट स्थळांपैकी एक आहे. मार्कंडेय ऋषींना वाचविण्यासाठी भगवान शिवांनी यमराजाची हत्या केली ह्या कथेशी निगडित हे स्थळ आहे.

हे मंदिर श्री अमृतघटेश्वरर मंदिर म्हणून प्रसिद्ध आहे. मयीलादुथुराई-कारैक्कल मार्गावर मयीलादुथुराई २१ किलोमीटर्स वर, कारैक्कलपासून २२ किलोमीटर्स वर तर कुंभकोणम पासून ५५ किलोमीटर्स वर हे मंदिर स्थित आहे. 

हे पाडळ पेथ्र स्थळ कावेरी नदीच्या दक्षिण काठावर आहे. शैव संत अप्पर आणि सुंदरर ह्यांनी ह्या मंदिराची स्तुती गायली आहे. म्हणूनच हे मंदिर सातव्या शतकाच्याही आधीपासून अस्तित्वात असावं. मंदिराचे वर्तमान बांधकाम साधारण २००० वर्षे जुनं आहे. चोळा साम्राज्याच्या राजांनी ह्या मंदिराचे दगडी बांधकाम करून जीर्णोद्धार केला. कालांतराने ह्या मंदिराचा विस्तार आणि जीर्णोद्धार पांड्या आणि विजयनगर साम्राज्याच्या राजांनी केला. ह्या मंदिरातल्या शिलालेखांमध्ये चोळा, पांड्या आणि विजयनगर साम्राज्याच्या राजांनी मंदिरासाठी केलेली कामे आणि दिलेल्या देणग्यांचा उल्लेख आहे. तसेच नाट्टूकोट्टै चेट्टीयारांनी केलेल्या योगदानांचे पण उल्लेख आहेत. हे शक्तीपीठांपैकी एक पीठ समजलं जातं.

मूलवर: श्री अमृतघटेश्वरर
देवी: श्री अभिरामी अम्मन
उत्सव मूर्ती: श्री कालसंहारमूर्ती
क्षेत्र वृक्ष: बिल्व, गुलाबी चमेली (तामिळ मध्ये पिंजलम किंवा जादी मल्ली)
पवित्र तीर्थ: अमृत पुष्करिणी, गंगा तीर्थ, शिव गंगा तीर्थ, मार्कंडेय तीर्थ आणि कला तीर्थ
पुराणिक नाव: थिरुक्कडैयुर, बिल्ववनम, पिंजलमवनम
वर्तमान नाव: थिरुक्कडैयुर
जिल्हा: नागपट्टीनं, तामिळ नाडू

क्षेत्र पुराण:

१. श्री ब्रह्मदेव एकदा भगवान शिवांकडून ज्ञानोपदेश घेण्यासाठी कैलासावर गेले. भगवान शिवांनी त्यांना काही बिल्व पत्राची बीजे दिली आणि सांगितलं की हि बीजे ज्या ठिकाणी एका प्रहराच्या आत अंकुरित होऊन त्याचा वृक्ष होईल अशा ठिकाणी ते उपदेश देतील. जेव्हा श्री ब्रह्मदेव ह्या ठिकाणी आले त्यावेळी ती बीजे एका प्रहराच्या आत अंकुरित होऊन त्याचा वृक्ष बनला. भगवान शिवांनी श्री ब्रह्मदेवांना इथे उपदेश दिला. ह्या स्थळाला बिल्ववनम असं म्हणतात आणि शिव लिंगाला बिल्ववननाथर असं संबोधलं जातं.

२. पुराणानुसार भगवान शिवांनी समुद्र मंथनामध्ये एक अमृत कलश देवांना दिला. पण अमृत प्राशन करण्याच्या आधी देव श्री गणेशांची पूजा करण्यास विसरले. म्हणून श्री गणेशांनी अमृत कलश घेतला आणि ह्या स्थळी लपवून ठेवला. पण हा कलश खुप खोल रुतला आणि तो बाहेर काढता आला नाही. कालांतराने ह्या कलशाचे शिवलिंगामध्ये रूपांतर झाले आणि त्याचे नाव श्री अमृतघटेश्वरर असे झाले.

३. मृकण्डु ऋषी आणि त्यांची पत्नी मरुद्मति ह्यांनी ह्या ठिकाणी तपश्चर्या केली आणि त्या तपश्चर्येचं फळ म्हणून भगवान शिवांच्या आशीर्वादाने त्यांना एक पुत्र झाला ज्याचं भाकीत असं होतं की तो अतिशय थोर असेल पण त्याचं आयुष्य मात्र अवघं १६ वर्षेच मर्यादित राहील. जेव्हां मार्कंडेयांना त्यांच्या प्रारब्धाचं ज्ञान झालं त्यावेळी ते विविध शिव स्थळांच्या तीर्थयात्रेला निघाले. ते जेव्हां इथे आले त्यावेळी ते त्यांच्या तीर्थयात्रेतलं १०८व्व स्थळ होतं आणि तो दिवस त्यांच्या आयुष्यातल्या शेवटचा दिवस होता. ते जेव्हां भगवान शिवांची पूजा करत होते त्यावेळी यमराज त्यांचं आयुष्य घ्यायला आले. जेव्हां यमराजांनी यमपाश मार्कंडेयांकडे फेकला तेव्हां त्याने शिव लिंगाला पण आच्छादित केले. पुराणामध्ये असा उल्लेख आहे कि त्यावेळी भगवान शिव शिवलिंगातून कालसंहार रूपांत बाहेर आले आणि त्यांनी त्यांच्या त्रिशुळाने यमराजाचा नाश केला. त्यांनी मार्कंडेयांना आशीर्वाद दिला कि ते आजन्म १६ वर्षांचेच राहतील. यमराजांचा वध झाल्याने पृथ्वीवर मृत्यू होण्याचे थांबले. तेव्हां भूदेवींनी भगवान शिवांकडे ह्याबद्दल तक्रार केली. भगवान शिवांनी ह्या ठिकाणी यमराजांना पुनर्जीवित केले.

४. जेव्हा आपण कालसंहार मूर्तीचे यमराजांशिवाय दर्शन घेतो तेव्हां त्या दर्शनाला संहार दर्शन असं म्हणतात आणि जेव्हां यमराजांसमवेत कालसंहारमूर्तीचे दर्शन घेतले जाते त्या दर्शनाला सजीव दर्शन म्हणतात (तामिळ मध्ये ऊइरपित्त दर्शन).

५. समुद्र मंथनातून बाहेर आलेले अमृत आपल्याला मिळावे ह्यासाठी भगवान विष्णूंना भगवान शिवांची पूजा करावयाची होती. पूजा करण्यासाठी अलंकार काढून ठेवणे आवश्यक असते. म्हणून भगवान विष्णूंनी आपले अलंकार काढून ठेवले. ह्या अलंकारांतून अंबिका देवी अभिरामी रूपांत प्रकट झाल्या. असा समज आहे की भगवान विष्णूंच्या अलंकारांत महालक्ष्मी देवींचा वास असतो. भगवान विष्णूंच्या अलंकारांतून अंबिका प्रकट झाल्या म्हणून इथे भगवान विष्णूंना इथे अंबिकांची माता असे पूजिले जाते.

६. एकदा अभिरामी देवींचा कट्टर भक्त सुब्रमण्य ह्याने तंजावूरच्या सरभोजी महाराज ह्या मराठा साम्राज्याच्या राजांना त्या दिवशी पौर्णिमा आहे असे सांगितले पण वस्तुतः त्या दिवशी अमावस्या होती. त्यावेळी सुब्रमण्य अभिराम देवींच्या ध्यानामध्ये मग्न होता. सरभोजी महाराजांना राग आला आणि त्यांनी सुब्रमण्यला त्या दिवशी पौर्णिमा असे सिद्ध करण्यास सांगितले आणि तसे त्याने केले नाही तर त्यास मृत्युदंडाला सामोरं जायला लागेल असं सांगितलं. सुब्रमण्य, ज्याला अभिरामीभट्टर असे पण म्हणले जाते, त्याने स्वतः रचलेले अभिरामी अंतादी हे स्तोत्र गायला चालू केले. ह्या स्तोत्रामध्ये पहिल्या कडव्याचे शेवटचे अक्षर दुसऱ्या कडव्याचे पहिले अक्षर बनते. ह्या स्तोत्रामध्ये १०० कडवी आहेत. जेव्हां सुब्रमण्य ७९व्व कडवं गात होता त्यावेळी अभिरामी देवींनी आपल्या एका कानातील कुंडले काढून ती आकाशात फेकली आणि ती आकाशात पूर्ण चंद्रासारखी भासू लागली. आणि त्यामुळे तो दिवस पौर्णिमा भासू लागला. म्हणून थै ह्या तामिळ महिन्याची अमावस्या इथे खूप थाटामाटात साजरी केली जाते.

७.  कुंगिलिया कलय नायनार हे ६३ नायनमारांपैकी एक होते. त्यांचं वास्तव्य ७व्या शतकामध्ये होतं. संबंधर, अप्पर, सिरूथोंडर आणि नीलनक्कर ह्या नायनमारांचं त्यांनी आतिथ्य केलं होतं. त्यांचा जन्म थिरुक्कडैयुर येथे झाला आणि त्यांनी ह्या मंदिरामध्ये पौरोहित्य केलं होतं. ते भगवान शिवांना कुंगिलिया नावाचा धूप अर्पण करायचे म्हणून त्यांना कुंगिलिया नायनार असं संबोधलं जातं. भगवान शिवांनी त्यांच्या भक्तीची परीक्षा घेण्याचे ठरवले. भगवान शिवांनी त्यांना त्यांची सर्व संपत्ती शिव भक्तांच्या सेवेमध्ये खर्च करावयास लावली. शिव भक्तांची सेवा करण्यामध्ये त्यांची सर्व स्थावर मालमत्ता पण खर्च झाली. एक वेळ तर आपल्या कुटुंबाला पोसण्यासाठी त्यांना सोन्याचं मंगळसूत्र विकायला लागलं. एकदा त्यांच्याकडे भगवान शिव एका व्यापाराच्या वेषामध्ये येऊन एक धुपाची पूर्ण पोती विकत घ्यायला लावली. त्या वेळेस कुंगिलिया नायनार ती धुपाची पोतीची किमती एवढे पैसे मिळविण्यासाठी आपल्या बायका मुलांना उपाशी ठेवणे भाग पडले. त्यांच्या पत्नीने भगवान शिवांकडे मदतीची प्रार्थना केली. भगवान शिवांनी तिला स्वप्नामध्ये वचन दिलं की ते दुसऱ्या दिवशी त्यांची सर्व संपत्ती पूर्ववत करतील. त्यांची पत्नी दुसऱ्यादिवशी जेव्हां जागी झाली त्यावेळी त्यांचं घर सर्व संपत्तीने भरलेलं होतं. भगवान शिव कुंगिलिया नायनार ह्यांच्या समोर प्रकट झाले आणि त्यांनी त्यांना आशीर्वाद दिले.

८. करी नायनार हे ४७व्वे नायनार होते. त्यांचा जन्म थिरुक्कडैयुर येथे झाला. ते वैदिक आणि संस्कृत पंडित होते. त्यांनी भगवान शिव आणि त्यांच्या भक्तांची खूप सेवा केली. त्यांच्या निस्वार्थी भक्तीचे फळ म्हणून त्यांना मोक्ष प्राप्त झाला.

ह्या ठिकाणी ज्यांनी उपासना केली त्यांची नावे:

श्री ब्रह्मदेव, श्री यमदेव, श्री दुर्गादेवी, वासुकी, अगस्त्य ऋषी, पुलस्ती ऋषी, मार्कंडेय ऋषी, सप्त मातृका आणि शैव संत अप्पर आणि संबंधर.

वैशिष्ट्ये:

१. मूलवरच्या मागे आपल्याला अजून एक शिव लिंग बघायला मिळते.

२. तामिळ नाडू मध्ये श्री विनायकांची सहा स्थळं आहेत. हे त्यातील तिसरं स्थळ आहे.

३. हे ५२ शक्तिपीठांपैकी एक पीठ समजलं जातं.

४. ह्या मंदिरामध्ये श्री पार्वती देवी आणि त्यांच्या मांडीवर श्री मुरुगन अशी एक मूर्ती आहे. ह्या मूर्तीमध्ये श्री पार्वती देवींचे नाव श्री गुहांबिका असे आहे.

५. श्री गणेश ह्यांनी त्यांच्या सोंडेवर अमृत कलश धरलेला आहे अशी मूर्ती आहे.

६. चिदंबरम मंदिरासारखंच इथे पण गाभाऱ्याच्या उजव्या बाजूच्या भिंतीवर एक धातूचं यंत्र आहे.

७. मार्कंडेय ऋषींनी श्री यमदेवांपासून वाचण्यासाठी ज्या १०८ शिव मंदिरांमध्ये पूजा केली त्यापैकी हे एक मंदिर आहे.

८. श्री यमदेवांच्या पाशाचा वण शिव लिंगावर दिसतो.

९.  इथे श्री पार्वती देवी ह्या लहान मुलीच्या रूपात चित्रित केल्या आहेत. इथे त्यांचे नाव श्री बालांबिका असे आहे.

१०. श्री यमदेवांच्या भयापासून मुक्त होण्यासाठी जी सहा स्थळं आहेत ती अशी - थिरुक्कडैयुर, थिरुविळीमलै, थिरुवैकुडी, थिरुवेंगाडू, थिरुकैकावूर, थिरुवंचिअम

११.  मार्कंडेय ऋषींच्या शिवपूजेसाठी भगवान शिवांनी गंगा इथे आणली. मंदिराच्या जवळ एक विहीर आहे ज्यामध्ये गंगेचं पाणी आहे असा समज आहे. ह्या विहिरीतलं पाणी फक्त अभिषेकासाठी वापरलं जातं. 

१२. इथे एक भव्य कालसंहार मूर्ती आहे. भगवान शिवांनी कालसंहार रूपामध्ये मार्कंडेयांचं यमदेवांपासून रक्षण केलं. ह्या मूर्तीमध्ये भगवान शिवांचा डावा पाय आदिशेषांवर आहे आणि त्यांचं त्रिशूल त्यांच्या पायापाशी असलेल्या यमदेवांच्या दिशेने आहे. बाजूला एक मूर्ती आहे ज्यामध्ये भूतगण यमदेवांवर पाश टाकून त्यांना ओढत आहेत. यमदेवांची मूर्ती एका धातूच्या फळीने आच्छादित आहे. ही फळी फक्त पूजेच्या वेळेस काढली जाते.

१३. श्री पार्वती देवींना इथे श्री सरस्वती आणि श्री लक्ष्मीदेवींसमवेत एका लहान मुलीच्या रूपामध्ये चित्रित केले आहे. इथे त्यांचे नाव श्री बालांबिका आहे.

१४. इथल्या शिव लिंगावर एक वण आहे जो फक्त अभिषेक करताना दिसतो. असा समज आहे की हा वण यमदेवांनी मार्कंडेय ऋषींवर फेकलेल्या पाशाचा आहे. मार्कंडेय ऋषींनी त्यावेळी शिव लिंगाला पकडून ठेवलं होतं.

१५. असा समज आहे की ह्या स्थळामध्ये सिद्धांचा वास होता उदारहर्णार्थ पांम्बट्टी सिद्धर.

मंदिराबद्दल माहिती:

ह्या पश्चिमाभिमुख मंदिराला पांच परिक्रमा आहेत आणि सात स्तरांचं राजगोपुर आहे. मंदिराचे क्षेत्र साधारण ११ एकर्स व्यापलेलं आहे. पूर्वेला पांच स्तरांचं राजगोपुर आहे. आतल्या परिक्रमेच्या प्रवेशाला अजून एक गोपुर आहे. राजगोपुरानंतर लगेच डाव्या बाजूला बाहेरील परिक्रमा आहेत. 

इथे एक १०० स्तंभांचा मंडप आहे. गाभाऱ्यामध्ये गाभारा, अंतराळ, अर्ध मंडप आणि महा मंडप आहेत. इथलं शिव लिंग स्वयंभू आहे. ते पश्चिमाभिमुख असून थोडं मोठं आहे. गाभारा लिंगाच्या आकाराचा आहे. शिव लिंगावर मार्कंडेयांचं आयुष्य घ्यायला आलेल्या यमराजांनी मार्कंडेयांवर फेकलेल्या पाशाचा वण आहे. हा वण फक्त अभिषेकाच्या वेळेसच दिसतो. जेव्हा हे शिव लिंग आपण जवळून बघतो तेव्हां प्रतिबिंबामध्ये अजून एक शिव लिंग दिसतं.

कोष्ट मूर्ती: श्री विनायक, श्री दक्षिणामूर्ती, श्री भिक्षाटनर, श्री ब्रह्मदेव आणि श्री दुर्गादेवी. श्री चंडिकेश्वरर त्यांच्या नेहमीच्या ठिकाणी आहेत.

इथले क्षेत्र वृक्ष, पिंजलम, २००० वर्षे जुनं आहे. ह्या झाडाला वर्षभर फुले येतात आणि हि फुले भगवान शिवांच्या पूजेसाठी वापरली जातात.

श्री कालसंहारमूर्ती हे उत्सव मूर्ती आहेत. महामंडपाच्या उजव्या बाजूला त्यांचे दक्षिणाभिमुखी देवालय आहे. त्यांचं मुख उग्र आहे, त्यांचा उजवा पाय यमराजांच्या दिशेने उंचावलेला आहे आणि त्यांचे त्रिशूल यमराजांवर रोखले आहे. डाव्या बाजूला भूतगण यमराजावर पाश टाकून त्याला ओढत आहेत असे दृश्य चित्रित केले आहे. कालसंहार मूर्तीच्या जवळ मार्कंडेय ऋषींची मूर्ती आहे. कालसंहार मूर्तीमधला खालचा भाग ज्यामध्ये ते यमराजाची हत्या करत असे चित्रित केले आहे, तो भाग आच्छादित असतो. फक्त आरतीच्या वेळेस आच्छादन काढलं जातं. कालसंहारमूर्तींची यमराजांसमवेत मूर्ती हे अनुग्रह-मूर्ती समजली जाते.

गाभाऱ्याच्या आत उजव्या बाजूच्या भिंतीवर एक यंत्र आहे. ह्या यंत्राला थिरुक्कडैयुर रहस्य असे नाव आहे. असा समज आहे की भाविकांनी प्रथम श्री पापकारेश्वर, मग भगवान शिव आणि शेवटी यंत्राचे दर्शन घ्यावे. असे केल्याने आयुष्याची वृद्धी होते. इथे श्री कालसंहार मूर्तींच्या समोर यमराजांची त्यांच्या वाहनासमवेत मूर्ती आहे. ह्या मूर्तीमध्ये ते शिव पूजा करत आहेत असे चित्रित केले आहे. 

इथे श्री गणेश, श्री मुरुगन त्यांच्या पत्नी वल्ली आणि दैवानै समवेत, श्री सोमस्कंद, श्री नटराज त्यांच्या पत्नी श्री शिवगामी समवेत. परिक्रमेमध्ये श्री महालक्ष्मी, श्री बिल्ववनेश्वरर, श्री दक्षिणामूर्ती, श्री भिक्षाटनर, श्री दुर्गा देवी, श्री अर्धनारीश्वरर, श्री भैरव आणि कोष्ठ मूर्ती आहेत. 

ह्या मंदिरामध्ये नवग्रहांचे देवालय नाही. इथे श्री पापकारेश्वर ह्यांचे देवालय आहे ज्याची पूजा अगस्त्य ऋषींनी केली होती. तसेच इथे श्री पुण्यवरदनर ह्यांची मूर्ती आहे ज्यांची पूजा पुलस्ती ऋषींनी केली होती.

श्री मुरुगन ह्यांची सहा क्षेत्रे आहेत. तसेच श्री विनायकांची पण तामिळ नाडूमध्ये सहा क्षेत्रे आहेत. बाहेरील परिक्रमेमध्ये नंदिंच्या उजव्याबाजूला श्री गणेशांचे देवालय आहे. इथे त्यांचे नाव श्री कल्लवरण विनायक असे आहे. श्री विनायकांच्या सहा क्षेत्रांपैकी हे तिसरं क्षेत्र आहे. श्री गणेश त्यांच्या सोंडेमध्ये अमृत कलश वाहून नेत आहेत. 

परिक्रमेमध्ये श्री पार्वती देवींचे देवालय आहे ज्यामध्ये त्यांच्या मांडीवर बाळ रुपातले श्री मुरुगन बसले आहेत. इथे श्री पार्वती देवींचे गुहांबिका असे नाव आहे. 

श्री अंबिका देवी एका स्वतंत्र पूर्वाभिमुखी देवालयामध्ये आहेत. इथे ध्वजस्तंभ, बलीपीठ आणि त्यांचे वाहन सिंह आहे. हे देवालय नैऋत्य दिशेच्या कोपऱ्यामध्ये आहे. इथे त्यांचे नाव श्री अभिरामी आहे. त्यांना चार हात असून दोन हात अभय आणि वरद मुद्रेमध्ये आहेत. 

इथे एक पाचूचे (मरगद) लिंग एका सुरक्षित पेटित ठेवले आहे. सकाळच्या आणि संध्याकाळच्या पूजेसाठी ते बाहेर काढले जाते. 

मंदिराच्या आवारात श्री विष्णूंचे पण देवालय आहे. ते श्री लक्ष्मी देवींसमवेत आहेत. इथे त्यांना श्री अमृतनारायण आणि श्री लक्ष्मी देवींना अमृतवल्ली असे संबोधले जाते. 

इथे नवग्रहांचे देवालय नाही कारण ह्या स्थळामध्ये नवग्रहांना अधिकार नाही. श्री काळसंहारमूर्तींवरच नवग्रहांची पूजा केली जाते.

क्षेत्राचा महिमा:

पंगूनी ह्या तामिळ महिन्यामध्ये अश्विनी दिवस नक्षत्र दिवशी इथून जवळ असलेल्या थिरुक्कडैयुर मायनम् मधल्या श्री ब्रह्मपुरीश्वरर मंदिरामध्ये गंगा अवतरते. फक्त ह्या दिवशी भाविकांना ह्या विहिरीमध्ये स्नान करावयाची परवानगी आहे. बाकीच्या दिवशी ह्या विहीरीतले पाणी फक्त भगवान शिवांच्या अभिषेकासाठी वापरले जाते.

भगवान शिवांची पिंजलम फुलाने पूजा केल्यास ती पूजा १००८ वेळा पूजा केल्याच्या तुल्यबळ मनाली जाते. 

पुराणानुसार प्रथम श्री पापकारेश्वरर आणि श्री पुण्यकारेश्वरर ह्यांची पूजा करावी अशी प्रथा आहे. असे केल्यास सर्व पापे नाश पावतात आणि पुण्य प्राप्ती होते. 

६३ नायनमारांपैकी करी नायनार आणि कुंगीलिया कलय नायनार ह्यांनी इथे वास्तव्य केलं आणि त्यांना मुक्ती मिळाली. अभिरामी अंतादि रचणाऱ्या अभिरामीभट्टर ह्यांनी पण इथे वास्तव्य केलं.

प्रार्थना:

१. भाविक जन इथे आपला ६०व्वा वाढदिवस ज्याला षष्ठ्याब्दीपूर्ती म्हणतात तो साजरा करतात. तसेच ७०व्वा वाढदिवस ज्याला भीमारथी शांती, ८०व्वा वाढदिवस ज्याला शताभिषेक शांती आणि ९०व्वा वाढदिवस ज्याला कनकाभिषेक म्हणतात ते साजरे करतात.

२. भाविक जन इथे जीवनातले अडथळे दूर करण्यासाठी जन्म नक्षत्र शांती, आयुष्य होम, महामृत्युंजय होम करतात. 

३. भाविक जन इथे वैभव, अपत्यप्राप्ती, विवाहातील अडचणी दूर करण्यासाठी, ग्रहांच्या प्रतिकूल परिणामांपासून मुक्ती मिळविण्यासाठी आणि मनःशांतीसाठी विशेष पूजा करतात. 

४. भाविक जन इथे दीर्घायुष्यासाठी कालसंहारमूर्तींची पूजा करतात तर सौभाग्यासाठी श्री अभिरामी देवींची पूजा करतात. 

पूजा:

नित्य दैनंदिन पूजा, प्रदोष पूजा, तसेच पौर्णिमा, अमावस्या, इंग्लिश नववर्ष आणि तामिळ नववर्ष दिनी विशेष पूजा केल्या जातात. 

मंदिरात साजरे होणारे काही महत्वाचे सण:

चित्राई (एप्रिल-मे): मघा नक्षत्र दिवशी उत्सव. १८ दिवसांचा यमसंहार उत्सव, ह्या उत्सवातील सहाव्या दिवशी कालसंहार मूर्तींची मिरवणूक निघते.

आडी (जुलै-ऑगस्ट): पूर्वा फाल्गुनी नक्षत्रावर उत्सव

पूरत्तासी (सप्टेंबर-ऑक्टोबर): नवरात्री

ऎप्पासी (ऑक्टोबर-नोव्हेंबर): स्कंदषष्ठी, अन्नाभिषेक

कार्थिगई (नोव्हेंबर-डिसेंबर): कार्थिगई दीपम उत्सव, प्रत्येक सोमवारी १००८ शंखांचा अभिषेक, प्रदोष पूजा आणि पौर्णिमा पूजा

थै (जानेवारी-फेब्रुवारी): अमावास्येच्या दिवशी पूजा

मासी (फेब्रुवारी-मार्च): महाशिवरात्री

पंगूनी (मार्च-एप्रिल): उत्तरा फाल्गुनी नक्षत्रावर उत्सव

मंदिराच्या वेळा: सकाळी ६ ते १, दुपारी ४ ते ९

मंदिराचा पत्ता:
श्री अमृतघटेश्वरर मंदिर,
थिरुक्कडैयुर,
तालुका: थरंगंपाडी
तामिळ नाडू  ६०९३११

दूरध्वनि: +९१-४३६४२८७४२९

पुरोहिताचा संपर्क: श्री रविशंकर गुरुक्कल +९१-९७८८८४३४९१, +९१-९००३७६७८९८

अस्वीकरण आणि शिष्टाचार (Disclaimer and courtesy):

ह्या लेखांमधली माहिती संकलित करताना विविध आचार्यांचे उपन्यास, दक्षिण भारतातील काही नियतकालिके, तसेच इंटरनेट वरील विविध ब्लॉग्स आणि वेबसाईट्स ह्यांचा आधार घेतला आहे. आपल्याला ह्या लेखांमध्ये काही त्रुटी आढळल्यास आम्हाला जरूर कळवा.

Shri Veeratteshwarar / Shri Amrutghateshwarar Temple at Thirukkadaiyur

This is one of the eight Veeratteshwarar temples. The place is connected to the slaying of Yama by Lord Shiva to save Sage Markandeya from death. 

The temple is known as Shri Amrutaghateshwarar temple. The temple is located at Thirukkadaiyur on the Mayiladuthurai - Karaikkal route at about 21 kilometers from Mayiladuthurai, 22 kilometers from Karaikkal and 55 kilometers from Kumbhakonam.

This is one of the Padal Pethra Sthalams on the southern banks of Kaveri. Shaiva Saints Appar and Sundarar have sung sacred hymns on Lord Shiva of the temple, hence this temple must have existed even before the 7th century. The present structure is around 2000 years old. It was renovated as a stone structure by Chola kings. Further extensions and renovations were carried out by the Pandya and Vijaynagar kings. The stone inscriptions in the temple give an account of the endowments, gifts and work carried out by Chola, Pandya and Vijaynagar kings. There is also a mention of the contributions made by Nattukottai Chettiars. This is also considered as one of the Shakti-Peetha. 

Moolavar: Shri Amrutaghateshwarar

Devi: Shri Abhirami Amman

Utsav-murti: Shri Kala Samhara Murti.

Kshetra vruksha: Bilva, Gulabi Chameli (Pinjalam or Jadi Malli in Tamil)

Sacred Theertha: Amruta Pushkarini, Ganga Theertha, Shiva Ganga Theertha, Markandeya Theertha and Kala Theertha

Puranik name: Thirukkadaiyur, Bilavavanam, Pinjalamvana

Present name: Thirukkadaiyur

District: Nagapattinam, Tamil Nadu

Kshetra Puran:

1. Lord Brahma once went to Kailash to obtain dyana upadesh from Lord Shiva. At that time Lord Shiva gave him some bilva seeds and told him that he will give upadesh at that place where the seeds grow into a tree in a short time (about one prahar). When Lord Brahma came to this place the seeds sprouted and became a tree in the mentioned period. Lord Shiva gave upadesh to Lord Brahma at this place. This place is known as Bilvavanam and Shiva Linga is known as Bilvavananathar. 

2. It is believed according to the purana that Lord Shiva gave amrut kalash during Samudra Manthan. The devas forgot to worship Lord Ganesha before partaking in the amrut. Lord Ganesha took the pot away from them and hid the pot at this place. But the amrut kalash got deeply entrenched and could not be removed and later on this amrut kalash became a Shiva Linga and Lord became Amrutaghateshwar. This Shiva Linga is present in the temple. 

3. Sage Mrikandu and his wife Marudmati got a son by performing penance at this place. The son was known as Markandeya. Lord Shiva blessed them with a son who will be noble and wise but who will live only for 16 years. When Markandeya came to know about his fate, he went on pilgrimage to shaiva sthalams. He came to this place, which was 108th shaiva sthalam, on the day of his destiny. While he was worshiping, Lord Yama came to take away his life. Markandeya embraced Shiva Linga. When Lord Yama threw his rope on Markandeya it covered the Shiva Linga also. It is stated in purana that Lord Shiva appeared from Shiva Linga as Kala Samhar Murti and destroyed Lord Yama with his trishul. He blessed Markandeya that he will be sixteen years old forever. Lord Shiva is known as Mrutyunjaya Murti and Kala Samhar Murti. As Lord Yama was killed there was no death taking place on the earth. Goddess Bhudevi complained to Lord Shiva and he gave life back to Lord Yama at this place. 

4. When we have darshan of Lord Kala Samhar Murti, without Lord Yama who is kept covered, the darshan is known as Samhar Darshan. When we have darshan with Lord Yama the darshan is known as live darshan (Uoouir-pitha ऊइरपित्त darshan).

5. Lord Vishnu wanted to perform Shiva Pooja before getting the amrut after Samudra Manthan. In order to perform pooja, it is essential to remove one’s ornaments. So Lord Vishnu removed his ornaments before performing the Shiva Pooja. From his ornaments Goddess Ambika appeared as Abhirami. It is believed that Goddess Mahalakshmi resides in the ornaments of Lord Vishnu. As Goddess Ambika appeared from the ornaments of Lord Vishnu, he is worshiped as mother of Goddess Ambika.

 

6. Once a staunch devotee of Goddess Abhirami known as Subramanya informed the Maratha king of Tanjavur, Saraboji Maharaja that the day was full moon day instead of new moon day. At that time Subramanya was in full concentration and in deep worship of Goddess Abhirami. The king got angry and asked Subramanya to prove that it was a full moon day or face the death sentence. Subramanya also known as Abhirami Bhattar started reciting Abhirami Antaadi i.e. the end letter of the first verse becomes the beginning of the second verse and so on. When he was reciting the seventy ninth verse the earstead of Goddess Abhirami was thrown into the sky by her. It appeared as a full moon in the sky. This day i.e. new moon day of Tamil month of Thai (Jan-Feb) is celebrated in the temple on a very grand scale. Abhirami Antaadi contains 100 verses.

7. Kungiliya Kalaya Nayanar is one of the 63 Nayanmar. He lived in the 7th century and had played the role of a host to Shaiva Saints Sambandhar, Appar, Siruthondar and Nilanakkar. Kungiliya Nayanar was born in Thirukkadaiyur and he served as a priest in this temple. He used to offer to Lord Shiva an incense known as Kungiliya (in Tamil) hence he was praised as Kungiliya Nayanar. Lord Shiva wanted to test him for his devotion. Lord Shiva made him use all his wealth in the service of Shaiva devotees. Even after selling all his property, he continued his service to Lord Shiva and Shiva devotees. At one stage, he had to sell his gold mangalsutra to feed his family. Lord Shiva came to his house disguised as a trader and sold a bag full of incense. At that stage, Kungiliya Nayanar had to put his wife and children to bed without feeding them as he used all this money to purchase the incense. His wife prayed to Lord Shiva for help. Pleased by the devotion of the couple, Lord Shiva promised her in her dream to restore their wealth on the next day. When she woke up the next day, the house was filled with wealth and valuables. Lord Shiva appeared before Kungiliya Nayanar and blessed him.

8. Kari Nayanar was the 47th Nayanmar and he was born at Thirukkadaiyur. He was a Vedic and Sanskrit scholar. He served Lord Shiva and Shaiva devotees with great devotion. He attained mukti as a reward for this prolonged selfless service. 

Those who worshiped at this place: 

Lord Brahma, Lord Yama, Goddess Durga, Vasuki, Sage Agastya, Sage Pulasti, Sage Markandeya, Sapta Matrikas and Shaiva Saints Appar and Sambandhar.

Special Features: 

1. We can observe another Shiva Linga behind the Moolavar.

2. This is 3rd amongst the 6 holy places of Lord Vinayaka in Tamil Nadu.

3. This place is considered as one of the 51 Shakti-Peeths.

4. In this temple, we come across the idol of Goddess Parvati with her son, Lord Muruga on her right lap. She is praised as Goddess Guhambika.

5. Lord Ganesha holds an Amrut-kalash by his trunk.

6. Like Chidambaram temple, there is a metal Yantra on the right hand side wall of the sanctum.

7. This temple is believed to be one of 108 Shiva temples where Sage Markandeya worshiped Lord Shiva to escape from Lord Yama.

8. There is a scar on the Shiva Linga made by the rope of Lord Yama.

9. Goddess Parvati is depicted as a small girl and she is praised as Goddess BalaAmbika.

10. There are six places where one can get rid of fear of Lord Yama, namely - Thirukkadaiyur, Thiruveezhimalai, Thiruvaikudi, Thiruvenkadu, Thiruvaikavur, Thiruvanchiyam. 

11. Lord Shiva brought Ganga to help Sage Markandeya to perform Shiva worship at this place. 

12. The well (pond) near this temple is believed to have water from Ganges. Water from this well is used only for the abhishek of Lord Shiva. 

13. There is a huge idol of Lord Shiva as Kala Samhara Murti who saved Sage Markandeya from Lord Yama. Lord Shiva has his left leg on AdiShesha and his trident pointing towards Lord Yama, who is at the feet of Lord Shiva. By the side we have an idol of bhuta ganas dragging Yama with a rope. The idol of Lord Yama at Lord’s feet is kept covered by a metal plate and is removed only at the time of pooja.

14. Goddess Parvati is depicted as a small girl along with Goddess Lakshmi and Goddess Saraswati. She is known as Goddess Balambika. 

15. There is a scar on the Shiva Linga which is visible only during abhishek. It is believed to have been made by the rope which was thrown on Markandeya by Lord Yama. And the rope left a mark on the Shiva Linga as Markandeya was grasping the Shiva Linga. 

It is believed that siddhas lived around this place, especially Pambatti Siddhar. 

About the temple:

This west facing temple has five prakarams (parikramas) and seven tiered Rajagopuram. The temple occupies an area of about 11 acres. On the eastern side there is a five tiered rajagopuram. At the entrances of inner parikrama, there is another 2nd level gopuram. Immediately after the rajagopuram, on the left side are outer parikramas. There is a 100 pillar mandap. The sanctum-sanctorum consists of sanctum, antarala, ardha-mandap and maha-mandap. The Shiva Linga is a swayambhu-linga facing the west and is a little bit large in size. The sanctum is in the form of a linga. There is a scar on the Shiva Linga made by the rope thrown by Lord Yama when he tried to take away the life of Sage Markandeya. This scar is only visible during abhishek. When we observe the main Shiva Linga closely, we can see another Shiva Linga in the form of a reflection. 

Koshta-murtis: Lord Vinayaka, Lord Dakshinamurti, Lord Bhikshatanar, Lord Brahma and Goddess Durga. Lord Chandikeshwarar is in the usual position. 

The Kshetra-Vruksha Pinjalam is about 2000 years old. It flowers throughout the year and the flowers are used only for worship of Lord Shiva.

Utsav-murti is Kala Samhara Murti. He is in a separate south facing shrine on the right hand side of maha-mandap. He has a furious face with a trident pointing towards Lord Yama and has his right leg raised towards Lord Yama. On the left side, Bhoot-ganas are depicted as if they are pulling Lord Yama with a rope. There is an idol of Sage Markandeya near the Lord Kala Samhara Murti. The lower portion of Lord Kala Samhara Murti depicting the killing of Lord Yama is kept covered. This cover is removed only during aarti. The idol of Lord Kala Samhara Murti along with Lord Yama is considered as Anugraha-Murti.

In the inner right hand side wall of the sanctum-sanctorum there is a yantra. It is known as Thirukkadaiyur Rahasya. It is stated that one has to have darshan first of Lord Papakareshwar, then Lord Shiva and finally yantra, so that his life span will increase. In this place opposite to the shrine of Lord Kala Samhar Murti we have Lord Yama idol in worshiping posture with his mount by his side.

We have the shrines of Lord Ganesha, Lord Muruga with Valli and Devasena, Lord Somaskanda, Lord Nataraja and his consort Goddess Shivagami. In the parikrama, we also come across idols of Goddess Mahalakshmi, Lord Bilvavaneshwar, Lord Dakshinamurti, Lord Bhikshatanar, Goddess Durga, Lord Ardhanareeswarar and Lord Bhairav and koshta murtis. In this temple there is no navagraha shrine. There is a shrine of Lord Papakareshwar which was worshiped by Sage Agastya. There is another shrine of Lord Punyavaradanar which was worshiped by Sage Pulasti.

Lord Muruga has six kshetras attributed to him. Similarly, Lord Vinayaka also has six kshetras in Tamil Nadu. There is a shrine of Lord Ganesha in the outer parikrama, to the right of Nandi. In this shrine, Lord Ganesha is praised as Lord KallaVarana Vinayaka. This shrine is considered to be the third of the six sthalas mentioned above. Lord Ganesha carries an amrut kalash in his trunk. 

There is a shrine of Goddess Parvati in a parikrama with infant Lord Muruga seated on her lap. She is known as Goddess Guhambika.

Goddess Ambika is in a separate east facing shrine with a Dhwajastambha, Balipeeth and her mount, the Lion. This shrine is in the southwest corner. She is praised as Goddess Abhirami. She has four hands with Abhay and Varada mudra.

There is an Emerald (Maragadha) linga which is kept in a safe. It is taken out during pooja in the morning and in the evening. There is also a shrine for Lord Vishnu in this temple complex. He is depicted along with Goddess Lakshmi, they are praised as Lord AmrutNarayan and Goddess AmrutaValli. There is no Navagraha shrine as Navagraha have no power in this kshetra. Navagraha poojas are performed to Lord Kala Samhara Murti.

Importance of the Kshetra:

In Ashwini nakshatra in the Tamil month of Panguni, Ganges appears in the well at Brahmapureeswarar temple in Thirukkadaiyur Mayanam which is very close by. The water from this well is used only for the abhishek of Lord Shiva on all days except this day when people are allowed to bathe in this water.

By worshiping Lord Shiva with a flower from a Pinjalam, one is believed to have worshiped 1008 times.

According to the Purana, one has to worship first Lord Papakareshwar, and then Lord Punyakareshwar, so that all sins are removed and one attains punya. 

Of the 63 Nayanmars, Kari Nayanar and Kungiliya Kalaya Nayanar lived and attained mukti at this place. Abhiram Bhattar who wrote Abhirami Antaadi lived at this place.

Prayers:

1. People perform the sixtieth birthday (utkruta shanti) that is known Shashthyapurti, seventieth birthday that is known Bhimarathi Shanti, eightieth birthday that is known Shatabhishek Shanti, ninetieth Kanakabhishekam.

2. People perform Janma Nakshatra Shanti, Ayushya homa and MahaMrityunjaya homa to get rid of obstacles in life. 

3. People perform special worship for wealth, child boon, relief from obstacles in marriage, relief from adverse effects of planets, mental peace. 

4. People worship Lord Kala Samhara Murti for longevity and Goddess Abhirami for Soubhagya.

Poojas:

Regular, daily poojas, pradosh pooja, special poojas on new moon day, full moon day, Tamil and English new year day.

Some important festivals:

Chitrai (Apr-May): Utsav on Magha nakshatra, Yama samhar festival for 18 days. On the sixth day, Lord Kala Samhar Murti comes out in procession. 

Aadi (July-August): Utsav on Purva Phalguni Nakshatra

Purattasi (Sept-Oct): Navaratri

Aipassi (Oct-Nov): Skanda shashthi and Annabhishekam

Karthigai (Nov-Dec): Karthigai Deepam festival. On mondays, Shankhabhishek with 1008 conches. Pradosha pooja full moon

Thai (Jan-Feb): Pooja on the new moon. 

Maasi (Feb-Mar): Mahashivaratri 

Panguni (Mar-April): Panguni Uttiram festival on Uttara phalguni nakshatra

Timings: 6 am to 1 pm, 4 pm to 9 pm.

Address: 

Shri Amrutaghateshwarar temple,

At Thirukkadaiyur,

Taluka : Tharangampadi,

Tamil Nadu 609311.

Phone: +91-4364287429

Contact number of Priest: Shri S. RaviShankar Gurukkal +91-9788843491, +91-9003767898.

Courtesy: Various websites and blogs

थिरुआक्कूर येथील श्री थानथोंड्रीश्वरर मंदिर

हे मंदिर मयीलादुथुराई-थरंगंपाडी मार्गावर मयीलादुथुराई पासून १७ किलोमीटर्स वर आहे. सेम्बरनार कोविल पासून ५ किलोमीटर्स वर आहे. हे पाडळ पेथ्र स्थळ कावेरी नदीच्या काठावर आहे. शैव संत अप्पर आणि संबंधर ह्यांनी ह्या मंदिराची स्तुती केली आहे. हे माड कोविल शैलीचे मंदिर कोचेंगट चोळा राजाने बांधले. त्यामुळे हे मंदिर ७व्या शतकाच्याही आधीपासून अस्तित्वात असावे. ह्या मंदिरातील शिलालेखांमध्ये चोळा आणि विजयनगर साम्राज्याच्या राजांनी केलेल्या कामांचा आणि दिलेल्या देणग्यांचा उल्लेख आहे.

पाडळ पेथ्र स्थळांमध्ये दोन प्रकारची माडम शैलीची मंदिरे आहेत. पहिल्या प्रकाराला थूंगनैमाडम असं म्हणतात ज्याचा अर्थ ही मंदिरे मानवनिर्मित टेकड्यांवर आहेत. दुसऱ्या प्रकाराला थानथोंड्रीमाडम असं म्हणतात ज्याचा अर्थ ही मंदिरे अशा टेकड्यांवर आहेत ज्या टेकड्या वासुकी आणि आदिशेष ह्यांच्या द्वंद्वामध्ये मेरू पर्वताच्या शिखराचे तुकडे उडाले आणि ते जिथे पडले तिथे ह्या टेकड्या निर्माण झाल्या. हे मंदिर थानथोंड्रीमाडम प्रकाराचं आहे.

मूलवर: श्री थानथोंड्रीश्वरर मंदिर, श्री स्वयंभूनाथर
देवी: श्री कडगनेत्रीअंबाळ, श्री वाळनेडुंगकन्नी अंबिका
क्षेत्र तीर्थ: कुमुद तीर्थ
क्षेत्र वृक्ष: बहुवा, बिल्व आणि सुपारी
पूजा / आगम: कारण आगम
पुराणिक नाव: यरुक्कुऊर
वर्तमान नाव: आक्कूर
ऐतिहासिक नाव: शंखारण्यं

क्षेत्र पुराण:

१. स्थळ पुराणानुसार कोचेंगट चोळा राजाला पोटामध्ये झालेल्या व्रणामुळे त्रास होत होता. एकदा आकाशवाणीने त्याला सांगितले की त्याने तीन वृक्ष असलेल्या स्थळी मंदिर बांधले तर त्याची या रोगातून मुक्तता होईल. त्याने इथे बहुवा, बिल्व आणि सुपारी अशी तीन वृक्षे पाहिली आणि इथे मंदिर बांधण्यास सुरुवात केली. बांधकाम चालू असताना त्याने आदल्या दिवशी बांधलेली भिंत दुसऱ्यादिवशी पडत होती. राजाने भगवान शिवांची प्रार्थना केली आणि त्यांच्याकडे मदत मागितली. भगवान शिवांनी राजाला ४८ दिवस रोज १०० ब्राह्मणांना अन्नदान करण्याची आज्ञा केली. प्रत्येक दिवशी एका ब्राह्मणाची कमतरता भासत होती. शेवटच्या दिवशी १००० ब्राह्मण आले आणि त्यात एक नवीन ब्राह्मण होता जो वृद्ध होता. राजाने त्या वृद्ध ब्राह्मणाला त्याचा ठावठिकाणा विचारला. तेव्हां त्या वृद्ध ब्राह्मणाने उलट प्रश्न विचारून उत्तर दिले. त्याने तामिळ भाषेत विचारले “यरुक्कुऊर?” म्हणजे “ही जागा कोणाची आहे?”. हा प्रश्न ऐकल्यावर राजाचे रक्षक क्रोधीत झाले आणि त्यांनी त्या वृद्ध ब्राह्मणाला पळवून लावले. तो वृद्ध ब्राह्मण पळून जाऊन एका वारुळामध्ये गुप्त झाला. रक्षकांनी ते वारूळ पहारीने खणले तेव्हां त्यांना तिथे शिव लिंग सापडले. आणि त्या शिव लिंगावर ज्या पहारीने ते वारूळ खणले त्या पहारीचा वण पण आढळला. अजूनही इथे शिव लिंगावर तो वण दिसतो.

२. इथे मंदिराच्या मागे एक विनायकांचे देवालय आहे. त्याला श्री पोय्या विनायक असे संबोधले जाते. स्थळ पुराणानुसार इथल्या राजाला मंदिर बांधताना काही समस्या निर्माण झाल्या. आदल्या दिवशी बांधलेलं मंदिर दुसऱ्यादिवशी पडून जायचं. एकदा श्री विनायक एका ब्राह्मणाच्या रूपांत आले आणि त्यांनी राजाकडे त्याच्या समस्येबद्दल चौकशी केली. जेव्हां त्यांना समस्या कळली तेव्हां त्यांनी राजाला मंदिराच्या तीर्थामध्ये डुबकी मारून काही वेळ पाण्यात राहण्याचा सल्ला दिला जेणेकरून राजाला त्याच्या समस्येवर उपाय मिळेल. राजाला तीर्थात डुबकी मारून उपाय मिळेल ह्यावर विश्वास बसत नव्हता. तेव्हां श्री विनायकांनी त्याला सांगितलं की हे स्थळ काशीपेक्षाही श्रेष्ठ आहे आणि इथल्या तीर्थात डुबकी मारल्याने मंदिरासाठी लागणाऱ्या वस्तू त्याला प्राप्त होतील ज्या वस्तू काशीमध्ये राहिल्या होत्या. राजाचा संशय दूर झाला. जेव्हा तो श्री विनायकांनी सांगितल्याप्रमाणे तीर्थात डुबकी मारून वरती आला तेव्हां त्याच्याबरोबर मंदिराचा गाभारा पण वरती आला. राजाला खूप आनंद झाला आणि त्याने नंतर कुठलाही उशीर ना करता मंदिर बांधले.

३. स्थळ पुराणानुसार आक्कूर गावाच्या रहिवाश्यांनी राजाकडे मंदिर बांधण्याची विनंती केली होती. राजाने परवानगी दिल्यावर त्यांनी मंदिरासाठी जागा निवडली आणि जमिनीचे सपाटीकरण चालू केले. सपाटीकरण चालू असताना त्यांना एका ठिकाणी उच्च स्वरात एक आवाज ऐकू आला. त्या ठिकाणी खनन करताना त्यांना शिव लिंग सापडले जे तेजाने तळपत होते. म्हणून त्यांनी इथे मूळ मंदिर बांधले असावे. आणि भगवान शिव इथे स्वतःहून आले म्हणून ह्या शिव लिंगाचे नाव त्यांनी थानथोंड्रीश्वरर (स्वतः प्रकट होणे) असे ठेवले असावे. खनन करताना पहारीने केलेल्या वाराचे चिन्ह अजूनही शिव लिंगावर बघावयास मिळते. जाणकारांच्या मते मार्कंडेयांना न्यायला आलेल्या यमराजांना थांबविण्यासाठी ह्याच शिव लिंगातून भगवान शिव बाहेर आले. ह्यातून असं प्रदर्शित होतं की मूळ मंदिर कोचेंगट चोळा राजा, ज्याने हे शिव लिंग शोधून काढलं आणि मंदिर बांधलं, त्याच्याही आधीपासून अस्तित्वात असावं. 

४. पुराणानुसार भगवान शिव आणि श्री पार्वती देवी विश्व भ्रमण करत होते त्यावेळी श्री पार्वती देवींना पृथ्वीवर एका छान महालामध्ये राहण्याची इच्छा झाली. भगवान शिवांनी श्री पार्वती देवींचं मन वळविण्याचा भरपूर प्रयत्न केला पण तो फोल ठरला. स्वर्गीय वास्तुविशारद विश्वकर्मा ह्यांनी पुलस्ती ऋषींच्या नेतृत्वाखाली एक सुंदर महाल बांधला आणि गृहप्रवेश विधी पण केला. गृहप्रवेशानंतर भगवान शिव आणि श्री पार्वती देवी ह्यांनी पुलस्ती ऋषींना त्यांना दक्षिणा काय द्यावी ह्याची विचारणा केली. पुलस्ती ऋषी म्हणाले की ते भगवान शिव आणि श्री पार्वती देवींची कृपा आणि आशीर्वाद प्राप्त करून समाधानी आहेत. पण पुलस्ती ऋषींच्या पत्नीला महाल प्राप्त करण्याची इच्छा होती. ह्यामुळे श्री पार्वती देवींना राग आला आणि त्यांनी तो महाल युद्धभूमीमध्ये परिवर्तित होईल असा शाप दिला. श्री पार्वती देवींनी भगवान शिवांकडून अत्री ऋषींची कन्या म्हणून जन्म घेण्याची अनुमती मागितली. श्री पार्वती देवी भगवान शिवांपासून दूर गेल्यावर भगवान शिव ध्यानामध्ये मग्न झाले. बऱ्याच काळानंतर अगस्त्य मुनींनी भगवान शिव आणि श्री पार्वती देवी ह्यांच्या एकत्र दर्शनाचा लाभ कधी होईल असं भगवान शिवांना विचारलं. भगवान शिवांनी सांगितलं की सध्या श्री पार्वती देवी अत्री ऋषींची कन्या कडगनेत्री म्हणून पृथ्वीवर वास्तव्य करत आहेत. आणि आता त्यांच्या पुनर्मीलनाची वेळ जवळ आली आहे. पण जर अंबिका देवींनी विवाहासाठी जप केला तर विवाह अजूनही लवकर होईल. जेव्हां श्री पार्वती देवींनी अगस्त्य मुनींना भगवान शिवांबरोबर पुनर्मीलन होण्यासाठी कुठला मंत्र जपावा असं विचारलं तेव्हां अगस्त्य मुनींनी त्यांना स्वयंवर मंत्र दिला. तेव्हापासून श्री पार्वती देवींनी जप करण्यास आरंभ केला. आणि नंतर लवकरच भगवान शिव आले आणि त्यांनी श्री पार्वती देवींबरोबर विवाह केला. हा विवाह पंगूनी ह्या तामिळ महिन्यातील वसंत नवरात्रीमध्ये साजरा झाला. ह्या ठिकाणी म्हणजेच आक्कूर मध्ये श्री पार्वती देवींनी जप केला. त्यांच्या साठी जो महाल बांधला गेला तो श्रीलंके मध्ये होता. रावण आणि कुबेर हे पुलस्ती ऋषींचे नातू होते.

५. पुलस्ती ऋषी, विश्वरस ऋषी, अगस्त्य ऋषी आणि अत्री ऋषी ह्यांनी ह्या ठिकाणी वास्तव्य केले आहे. 

६. स्थळ पुराणानुसार सिरप्पूली नायनार हे अन्नदान करायचे आणि हे अन्नदान सर्वांना खुलं असायचं. सिरप्पूली नायनार ह्यांची हि जन्मभूमी आहे. इथे त्यांना मोक्ष प्राप्त झाला.

ह्या ठिकाणी ज्यांनी उपासना केली त्यांची नावे:

पुलस्ती ऋषी, विश्वरस ऋषी, अगस्त्य ऋषी, अत्री ऋषी, रावण, कुबेर, सिरप्पूली नायनार, शैव संत संबंधर आणि कोचेंगट चोळा राजा.

वैशिष्ट्ये:

१. भगवान शिव आणि श्री पार्वती देवी ह्या दोघांचीही देवालये पूर्वाभिमुख आहेत.

२. श्री सरस्वती देवी ह्यांचे इथे स्वतंत्र देवालय आहे.

३. श्री मुरुगन ह्यांचे देवालय रथाच्या आकाराचे आहे.

४. शैव संत संबंधर ह्यांनी त्यांच्या स्तोत्रांमधे आक्कूर गावातल्या भक्तांची, ज्ञानी ब्राह्मणांची तसेच ह्या मंदिराची स्तुती गायली आहे.

५. ६३ नायनमारांमधले सिरप्पूली नायनार ह्यांची ही जन्मभूमी आहे.

६. हे मंदिर अशा स्थानांपैकी एक आहे जिथे भगवान शिवांनी अगस्त्य मुनींना दर्शन दिले. 

७. हे अशा पवित्र स्थानांपैकी एक आहे जिथे षष्ठ्याब्दीपूर्ती सोहळा (म्हणजेच ६०व्वा वाढदिवस) साजरा केला जातो.

८. शैव संत अरुणागिरिनाथर ह्यांनी इथल्या श्री मुरुगन ह्यांची स्तुती गायली आहे.

मंदिराबद्दल माहिती:

हे मंदिर पूर्वाभिमुख असून इथे तीन स्तरांचं राजगोपुर आहे. इथे ध्वजस्तंभ नाही. बलीपीठ आणि नंदी हे राजगोपुराच्या पुढे आहेत. मुख्य गाभारा आणि मंडपे उंचावलेल्या पीठावर आहेत. गाभारा, अंतराळ, अर्ध मंडप, महामंडप आणि मुख मंडप वरच्या पातळीवर आहेत. वरच्या पातळीवर जाण्यासाठी पायऱ्या आहेत. इथले शिव लिंग स्वयंभू लिंग आहे आणि त्यावर एक भेग आहे.

कोष्ठ मूर्ती: अगस्त्य मुनी, श्री नर्दन विनायक, श्री दक्षिणामूर्ती, श्री लिंगोद्भवर, श्री ब्रह्मदेव आणि श्री दुर्गा देवी.

अंबिका देवींचे देवालय पूर्वाभिमुख असून ते भगवान शिवांच्या देवालयाच्या बाजूला आहे. त्या उभ्या मुद्रेमध्ये आहेत. परिक्रमेमध्ये श्री विनायक, श्री मुरुगन, श्री सरस्वती देवी, श्री विशालाक्षी देवींसमवेत श्री विश्वनाथ, सिरप्पूली नायनार, शैव संत मूवर, सुंदरर आणि त्यांच्या पत्नी श्री संगीली नाचियार आणि श्री परवै नाचियार, महालिंग, श्री बाल मुरुगन, शैव संत अरुणागिरिनाथर, श्री गजलक्ष्मी, श्री कैलासनाथर, श्री भैरव आणि श्री सूर्य. रथयात्रेच्या मूर्ती स्वतंत्र देवालयामध्ये आहेत आणि त्यांना आयिरथतील ओरुवर असे संबोधले जाते. सुरक्षितेच्या दृष्टीने इथे मूर्ती न ठेवता त्यांची छायाचित्रे ठेवली आहेत.

श्री मुरुगन ह्यांचे देवालय रथाच्या आकाराचे आहे आणि खूप सुंदर आहे. पाठीमागे श्री विनायक ह्यांचे देवालय आहे. त्यांना श्री पोय्या विनायक असे संबोधले जाते.

प्रार्थना:

१. भाविक जनांची अशी श्रद्धा आहे की मंगळवारी, शुक्रवारी आणि रविवारी इथे श्री अंबिकादेवींची पूजा केल्याने सर्व प्रकारच्या वैभवाची प्राप्ती होते.

२. विवाहातील अडचणींचा परिहार करण्यासाठी भाविक जन इथे श्री अंबिका देवींची पूजा करतात आणि स्वयंवर होम करतात.

३. भाविक जन इथे संतान प्राप्तीसाठी संतान गोपालकृष्ण होम करतात. ह्यासाठी ते श्री अंबिका देवींची पांढऱ्या रंगाच्या कमळांनी पुढील दिवशी अर्चना करतात - शुक्रवार आणि श्री अंबिका देवींच्या पूजेसाठी शुभ मानले गेलेले दिवस जसे अष्टमी, पौर्णिमा, प्रदोष, मंगळवार, रविवार किंवा ज्या नक्षत्रावर अर्चना करणाऱ्याचा जन्म झाला त्या नक्षत्र दिवशी. 

४. भाविक जन वैभव प्राप्तीसाठी श्री भैरवांची कृष्णाष्टमीला सहस्रनामांनी अर्चना करतात. 

५. ग्रहांच्या प्रतिकूल परिणामांचा परिहार करण्यासाठी भाविक जन इथे नवग्रह होम करतात.

६. सर्व प्रकारच्या प्रयत्नांमध्ये यश मिळावं म्हणून इथे भाविक जन श्री दुर्गासप्तशती होम करतात. 

७. तसेच इथे भाविक जन वराह होम आणि कूर्म होम पण करतात. 

पूजा:

कारण आगमानुसार इथे दैनंदीन पूजा केल्या जातात तसेच प्रत्येक मंगळवारी, शुक्रवारी, रविवारी आणि पौर्णिमेला विशेष पूजा केल्या जातात. कृष्णाष्टमीला श्री भैरवांची विशेष पूजा केली जाते. तसेच प्रदोष पूजा पण नियमित केली जाते.

मंदिरात साजरे होणारे महत्वाचे सण:

आवनी (ऑगस्ट-सप्टेंबर): श्री गणेश चतुर्थी
कार्थिगई (नोव्हेंबर-डिसेंबर): थिरु कार्थिगई, प्रत्येक सोमवारी भगवान शिवांवर १०८ शंखांचा अभिषेक, पूर्वा फाल्गुनी नक्षत्रावर सिरप्पूली नायनार ह्यांची गुरुपूजा केली जाते.
मारगळी (डिसेंबर-जानेवारी): थिरुवथीरै
थै (जानेवारी-फेब्रुवारी): मकर संक्रांति
मासी (फेब्रुवारी-मार्च): महाशिवरात्री   

मंदिराच्या वेळा: सकाळी ८ ते ११, संध्याकाळी ५ ते ८

मंदिराचा पत्ता:

श्री थानथोंड्रीश्वरर मंदिर,
ऍट पोस्ट आक्कूर,
तालुका: थरंगंपाडी,
जिल्हा: नागपट्टीनं,
तामिळनाडू ६०९३०१

दूरध्वनी: +९१-९८६५८०९७६८, +९१-९७८७७०९७४२

पुरोहिताची संपर्क माहिती:
श्री नागराज गुरुक्कल - +९१-७५०२२२२८५० 

अस्वीकरण आणि शिष्टाचार (Disclaimer and courtesy):

ह्या लेखांमधली माहिती संकलित करताना विविध आचार्यांचे उपन्यास, दक्षिण भारतातील काही नियतकालिके, तसेच इंटरनेट वरील विविध ब्लॉग्स आणि वेबसाईट्स ह्यांचा आधार घेतला आहे. आपल्याला ह्या लेखांमध्ये काही त्रुटी आढळल्यास आम्हाला जरूर कळवा.

Shri Thantondreeshwarar Temple at Thiru Aakkur

This Shiva temple is situated at about 17 kms from Mayiladuthurai on Mayiladuthurai-Tharangampadi route. It is about 5 kms from Sembarnar Kovil. This Padal Pethra Sthalam is revered by Shaiva Saints Appar and Sambandhar and is on the southern bank of Kaveri. This is a Mada Kovil built by Kochengat Chola King. This temple must have existed even before the seventh century as it is revered by Sambandhar. There are stone inscriptions in the temple which give an account of work done and the endowments made by Chola and Vijayanagar kings. 

In Thevaram Padal Pethra Sthalam there are two types of Maadam temples. The first type is Thoonganai Maadam which refers to the fact that the temples are situated on the top of man made hillocks. The other type is known as Thantondree Maadam which refers to the fact that the temples are situated on hillocks that were formed from the pieces of Mount Meru which got detached during the fight between Vayu and Adishesha. This place is Thantondree Maadam. 

Moolavar: Shri Thantondreeshwarar, Shri Swayambhunathar.
Devi: Shri Kadaganethri Ambal, Shri Vaalnedungkanni Ambika.
Kshetra Teertha: Kumud Teertha.
Sacred vruksha: Bahuva, Bilva and Beatle nut.
Pooja / Agama: Karana Agama.
Puranik name: Yarukkuoor.
Present name: Aakkur.
Historical name: Shankaranyam.

Kshetra Puran:

1. According to Sthala Puran, Chola king Kochengat Chola was suffering from a stomach ulcer. A divine voice told him that he would be cured if he built a temple where there were three kshetra vruksha. He saw a Bahuva, Beetle nut and Bilva tree and started building a temple. During the construction he found that the wall built on the previous day used to fall down the next day. The king prayed to Lord Shiva and sought his blessings. The Lord advised him to feed 100 Brahmins for 48 days. He found that every day there was a shortage of 1 brahmin. The king again sought the help of Lord Shiva. On the final day there were 1000 brahmins including the new one who was an old man. The king enquired with the old man about his whereabouts. The old man replied in Tamil “Yarukkuoor?” Meaning “place to whom?”. The king's security guard became angry and tried to drive away the guest. The guest ran away from there and disappeared into an anthill. When they dug the anthill they found a Shiva Linga. There was a scar mark on the top of a Shiva Linga due to the crowbar that was used for breaking the anthill. This mark is still visible on Shivalinga.

2. There is a shrine of Lord Vinayaka behind the temple. He is praised as Lord Poyya Vinayaka. The Sthala Puran states that when the king was building the temple he had a problem. The temple built on the earlier day used to collapse the next day. Once Lord Vinayaka disguised as a brahmin and enquired with a king about his troubles. When he was acquainted with his troubles, Lord Vinayaka advised the king to take a dip in the temple tank and stay under water for a certain period so that he could get the resolution. The king was unable to understand how he would get a resolution by taking a dip in the tank. At that time Lord Vinayaka informed him that this place is holier than Kashi. When he takes the dip he would get the articles that were left behind in Kashi. The king's doubt was cleared and hence he took a dip in the tank. When he got out of the tank, the sanctum of the temple also came up along with him. The king was delighted and constructed the temple without any delay. 

3. According to Sthala Puran, it seems that the villagers of Aakkur had requested the king that they need a temple in the village. After getting the sanction from the king, they selected a place and started leveling the ground. It is believed that they heard a loud noise at a particular place during leveling. While digging at that place they came across a Shiva Linga which was shining brightly. Hence they must have built the original temple at this place. They must have named Shiva Linga as Thantondreenathar (the Lord who appeared on his own). The mark on the Shiva Linga must have been due to the crowbar striking the Shiva Linga during digging. According to some scholars, Lord Shiva came out from the top of the Shiva Linga to stop Yama and save Sage Markandeya. This indicates that the Shiva Linga must have been worshiped even before Chola king Kochengat Cholan who found the Shiva Linga and built the temple. Hence they believe that the temple must have been constructed somewhere in the 4th century. 

4. According to the Puran, once Lord Shiva and Goddess Parvati were going around the world. At that time, Goddess Parvati expressed a desire to live in a beautiful palace on the earth. Lord Shiva tried to dissuade her but to no avail. Finally he had to accede to her desire. A palace was built for her by Vishwakarma under the leadership of Sage Pulasti and other sages. And the graha-pravesh was completed. After the graha-pravesh Lord Shiva and Goddess Parvati enquired with the Sage Pulasti of his desire (a boon). The Sage Pulasti and other sages told them that they were happy with the grace and blessings of Goddess Parvati and Lord Shiva. But the wife of Sage Pulasti stated that she wanted the palace. Goddess Parvati got angry and cursed the palace to become a battlefield. She sought permission from Lord Shiva to be born as the daughter of Sage Atri. After separation from Goddess Parvati, Lord Shiva sat in deep meditation. After a long time, Sage Agastya inquired with Lord Shiva about when he will grace him along with Goddess Parvati. At that time Lord Shiva stated that Goddess Parvati was living under the care of Sage Atri under the name of Kadaganetri. He stated that the time has come for them to be united again. But if Ambika does japa mantra for marriage, then the marriage will take place soon. When Goddess Parvati enquired with Sage Agastya about the mantra so that she can get united again, Sage Agastya gave the swayamwara mantra. From that day Ambika started doing japa. Soon Lord Shiva came and married her. He married her during the Vasant Navaratri in the Tamil month of Panguni. Aakkur is the place where Goddess Parvati did the japa. The palace that was built for her was in Srilanka. Ravana and Kubera were grandsons of Sage Pulasti. 

5. Sage Pulasti, Sage Vishwaras, Sage Agastya, Sage Atri have lived in Aakkur. According to the Puran, this is the place where Ravana and Kubera learned Vedas, scriptures, arts and five types of yagnyas. This is the birth place of Lord Kubera.

6. According to Sthala Puran, Sirppuli Nayanar used to serve food to the devotees never denying food at any time to anyone. This is the birth place of Sirppuli Nayanar. He attained salvation at this place. 

Those who worshiped at this place:
Sage Pulasti, Sage Vishwaras, Sage Agastya, Sage Atri, Ravana, Kubera, Sirppuli Nayanar, Shaiva Saint Sambandhar and King Kochengat Chola.

Special features:

1. Both Goddess Parvati and Lord Shiva's shrine face east. 

2. There is a separate shrine for Goddess Saraswati.

3. The shrine of Lord Muruga is in the shape of a chariot. 

4. Saint Sambandhar has praised the devotees and learned brahmins of Aakkur village along with Lord Shiva of the temple in his sacred hymns. 

5. This is the birth place of Sirppuli Nayanar, one of the 63 Nayanmars.

6. This temple is also one of the places where Lord Shiva has given darshan to Sage Agastya.

7. This is one of the auspicious places for performing sixtieth birthdays known as Shashthiaptya-purthi.

8. Saint Arunagirinathar has sung sacred hymns on Lord Muruga of this temple.

About temple:

This is an east facing temple with a three tiered Rajagopuram. There is no Dhwajastambha. The Balipeetham and Nandi are after the Rajagopuram. The main sanctum and Mandaps are constructed on a raised platform. The Sanctum-sanctorum, Antarala, Ardha mandap, Maha mandap and Mukha mandap are on an upper level. There are steps to reach the upper level. The Shiva Linga is a Swayambhu Linga with a crack on the top. 

Koshtha Murtis: Sage Agastya, Lord Nardana Vinayaka, Lord Dakshinamurti, Lord Lingodbhavar, Lord Brahma and Goddess Durga.

Goddess Ambika is in an east facing shrine on the side of Lord Shiva’s shrine. She is in a standing posture. In the prakara, we come across idols and shrines of Lord Vinayaka, Lord Muruga, Goddess Saraswati, Lord Vishwanath with Goddess Vishalakshi, Sirppuli Nayanar, Shaiva Saint Muvar, Sundarar with wife Sangili Nachiyar and Paravai Nachiyar. Mahalinga, Lord Bala Murugan, Shaiva Saint Arunagirinathar, Goddess Gajalakshmi, Lord Kailashnathar, Lord Bhairav and Lord Surya. The procession idols are in a separate shrine and is praised as Aayirthathil Oruvar. No idol but the photo of the idol is kept at this place for security reasons. 

Lord Muruga’s shrine is in the form of a chariot and is very beautiful. There is a shrine of Lord Vinayaka behind the temple. He is praised as Lord Poyya Vinayaka. 

Prayers:

1. Devotees believe that worshiping Goddess Ambika at this place on Tuesday, Friday and Sunday will grant them all kinds of prosperity. 

2. Devotees worship Goddess Ambika and perform Swayamvar Homam for removal of marriage obstacles.

3. Devotees perform Santaan GopalKrishna Homam for child boon. For this purpose, on a Friday they perform archana of Goddess Ambika with white colored lotus flowers and also on the days that are considered auspicious for worship of Goddess Ambika like Ashtami, Full Moon days, Pradosha, Tuesdays, Sundays or on one’s Nakshatra on which they were born.

4. Devotees perform Sahasranaam Archana on the Krishnashtami for Lord Bhairav for prosperity.

5. Devotees perform Navagraha Homam for relief from adverse effects of planets.

6. Devotees perform DurgaShaptaShati Homam for victory in all their endeavors. 

7. Devotees also perform Varaha Homam and Koorma Homam at this place.

Poojas:

Regular rituals according to Karana Agama, special pooja on Tuesday, Friday, Sunday and full moon days. Special pooja on Krishnashtami for Lord Bhairav and Pradosha pooja.

Some of the important festivals:

Aavani (Aug-Sept): Ganesh Chaturthi.
Karthigai (Nov-Dec): Thiru Karthigai.
Margazhi (Dec-Jan): Thiruvathirai.
Thai (Jan-Feb): Makara Sankranta.
Maasi (Feb-Mar): Maha Shivaratri.

On Mondays in the month of Karthigai, abhishek of Lord Shiva with 108 conches. Guru pooja of Sirppuli Nayanar on Poorva Phalguni nakshatra in the Tamil month of Karthigai. 

Timings: 8 am to 11 am, 5 pm to 8 pm.

Address: 
Shri Thantondreeshwarar Temple, 
At-post Aakkur, 
Taluka: Tharangampadi, 
District: Nagapattinam, 
TN 609301

Phone: +91-9865809768 and +91-9787709742

Contact number of priest: 
Shri Nagaraj Gurukkal - +91-7502222850

Courtesy: Various websites and blogs

थिरुतलैचेंकाडू येथील श्री शंखअरण्येश्वरर मंदिर

हे मंदिर अक्कुर मार्गे मयीलादुथुराई-पुम्पूहार मार्गावर मयीलादुथुराई पासून १८ किलोमीटर्स वर आहे. 

हे पाडळ पेथ्र स्थळ कावेरी नदीच्या दक्षिण काठावर आहे आणि ह्याची स्तुती शैव संत संबंधर ह्यांनी गायली आहे. हे माड शैलीचे मंदिर कोचेंगट चोळा राजाने बांधले. त्यामुळे हे मंदिर सातव्या शतकाच्याही आधीपासून अस्तित्वात असावे. चोळा राजांनी ह्या मंदिराचा जीर्णोद्धार केला तर विजयनगर राजांनी ह्याचा विस्तार केला. इथे दहा शिलालेख आहेत ज्यामधे उत्तम चोळा राजा आणि सिम्बिअन महादेवी (राणी) ह्यांचे उल्लेख आहेत. हे मंदिर पुम्पूहार पासून खुप जवळ आहे. हे स्थळ संगम काळाच्या मदल मारयवन् ह्याचे जन्मस्थान आहे. पूर्वी तामिळ नाडू मध्ये जमिनींना किंवा गावांना ज्यांनी देणग्या दिल्या त्यांच्या नावावरून नाव ठेवण्याची प्रथा होती. म्हणून ह्या स्थळाला तलै + शंख + काडू  = तलैचेंकाडू असे नाव प्राप्त झाले. 

मुलवर: श्री शंखअरण्येश्वरर, श्री शंखअरुणनाथर, श्री पलाशपुरेश्वरर

उत्सव मूर्ती: सोमस्कंदर

देवी: श्री सौंदर्यनायकी, श्री बृहद्सुंदराम्बिका

क्षेत्र वृक्ष: पळस वृक्ष (तामीळमध्ये पुरसू)

पवित्र तीर्थ: शंख तीर्थ, कावेरी नदी

पूजा / आगम: कारण आगम

पुराणिक नाव: थिरुतलैचेंकाडू

ऐतिहासिक नाव: शंखवनम, शंख अरण्यं, तलैचंगनम्

वर्तमान नाव: तलैचेंकाडू

क्षेत्र पुराण: 

१. विश्व आणि मानवांचं रक्षण करण्यासाठी श्री महाविष्णूंनी श्री शंखअरण्येश्वरर ह्यांची पूजा केली. भगवान शिवांनी त्यांना पांचजन्य (तामिळ मध्ये तलीचंगू) नावाचा शंख प्रदान केला. सर्व शंखांमध्ये हा शंख अग्रगण्य समजला जातो (शंख हे श्री महाविष्णूंचे अस्त्र आहे). 

२. काही जाणकारांच्या मते ह्या स्थळाचे पुराण आणि थिरुवलम्पुरी ह्या स्थळाचे पुराण सारखेच आहे. 

ह्या ठिकाणी ज्यांनी उपासना केली त्यांची नावे:

श्री महाविष्णू, शैव संत संबंधर 

वैशिष्ट्ये:

१. इथले शिव लिंग उंच आहे आणि त्याचे वैशिष्ट्य असे आहे की ह्या लिंगावर तिळाच्या तेलाचा अभिषेक करताना जटा दिसतात. 

२. ह्या मंदिराची रचना सोमस्कंद शैलीची आहे.

३. इथल्या गाभाऱ्याचे प्रवेशद्वार इतकं छोटं आहे की त्यातून हत्ती आत जाऊ शकत नाही. 

४. लिंगोद्भवर ह्यांच्या मूर्तीमध्ये त्यांच्या दोन्ही बाजूंना श्री महाविष्णू आणि श्री ब्रह्मदेव त्यांची पूजा करत आहेत असे चित्रित केले आहे.

५. गाभाऱ्याच्या प्रवेशावर संगनिधी आणि पद्मनिधी ह्यांची उठावदार चित्रे आहेत.

६. येथील क्षेत्र वृक्षाखाली (पळस वृक्ष) शिव लिंग आणि श्री विनायकांची मूर्ती आहे.

७. ह्या क्षेत्राची महती बिल्वारण्य, वेदारण्य, श्वेतारण्य आणि वडवारण्य ह्यांच्या तुल्यबळ आहे.

८. शिव लिंगाचा पाया (अवूदयार) शंखाच्या आकाराचा आहे.

९. इथे श्री महाविष्णूंचे स्वतंत्र देवालय आहे. सहसा शिव मंदिरामध्ये असे आढळत नाही.

मंदिराबद्द्ल माहिती:

हे मंदिर माड शैलीचे असून पूर्वाभिमुख आहे. ह्या मंदिराला राजगोपुर नाही. इथे दोन परिक्रमा आहेत. गाभाऱ्यामध्ये गाभारा, अंतराळ आणि अर्ध मंडप आहे. गाभाऱ्याचा आकार अर्धवर्तुळाकार खंदकासारखा आहे. हे मंदिर थोडे उंचावर आहे आणि ह्याचा व्याप साधारण दोन एकर आहे. मंदिराचे तीर्थ मंदिराच्या पुढ्यात आहे. ह्या मंदिराची रचना सोमस्कंद रचनेसारखी आहे. म्हणजेच जसे आपण ह्या मंदिराच्या डाव्या बाजूने प्रवेश करतो तसे पहिले आपल्याला शिव लिंगाचं दर्शन होतं, त्यानंतर श्री कार्थिकेयांचं आणि त्यानंतर श्री पार्वती देवींचं दर्शन होतं. अशीच रचना थिरुवेंकाडू, थिरुमारीकाडू आणि थिरुछायाकाडू इथे पण आहे. इथली मूलवर मूर्ती शंखाच्या आकाराची आहे. इथला गाभारा इतर मंदिरांच्या तुलनेत मोठा आहे. गाभाऱ्याच्या प्रवेशावर संगनिधी आणि पद्मनिधी (वैश्विक कोट्याधीश) ह्यांची शिल्पे आहेत. इथले शिव लिंग तीन फूट उंच आहे आणि स्वयंभू आहे. भगवान शिव आणि उत्सव मूर्ती सोमस्कंद ह्यांची स्वतंत्र देवालये आहेत. लख्ख उजेड असताना जेव्हा ह्या शिव लिंगावर तिळाच्या तेलाने अभिषेक केला जातो त्यावेळी ह्या शिव लिंगावर जटेची मुळे दिसतात. 

कोष्ठ मूर्ती: श्री नर्दन विनायक, श्री दक्षिणामूर्ती, श्री लिंगोद्भवर, श्री ब्रह्म आणि श्री दुर्गा देवी. 

श्री दुर्गा देवींची मूर्ती जरा मोठी असल्याकारणाने ती कोनाड्याच्या बाहेर ठेवली आहे. अर्ध मंडपामध्ये नालवर (चार श्रेष्ठ शैव संत) तसेच कोचेंगट राजा ह्यांचं त्यांच्या पत्नीसमवेत शिल्प आहे. ह्याच्या जवळच श्री वल्लभ विनायक आणि कावेरी नदी ह्यांची शिल्पे आहेत. अंबिका देवींचे स्वतंत्र देवालय आहे ज्यामध्ये गाभारा, अंतराळ आणि मंडप आहे. त्या उभ्या मुद्रेमध्ये आहेत आणि त्यांचे हात अभय आणि वरद मुद्रेमध्ये आहेत. 

परिक्रमेमधील इतर मूर्ती आणि देवालये: श्री विनायक, श्री शृंगार सुब्रह्मण्य (तामिळ मध्ये सिंगार), श्री भूदेवी आणि श्री श्रीदेवी ह्यांच्या समवेत श्री श्रीनिवास, शिव लिंग, श्री धनाकर्षण वायू लिंगेश्वरर, श्री नीळकंठेश्वरर, श्री अखिलान्डेश्वरर, श्री भुवनेश्वरर, श्री वलम्पुरी विनायक, श्री बालसुब्रमण्य, कावेरी नदी, अगस्त्य ऋषी, श्री महालक्ष्मी, श्री ज्येष्ठा देवी, श्री भैरव, श्री सूर्यदेव, श्री प्रदोष नायकर, नालवर, पट्टिनाथर आणि कोचेंगट चोळा राजा ह्या मूर्ती एका रांगेत आहेत तर दुसऱ्या रांगेत पुढील मूर्ती आहेत - श्री चंडिकेश्वरर, श्री महाविष्णू, श्री ज्वरहरेश्वरर, श्री सीतासमवेत श्री श्रीराम. 

प्रार्थना:

१. भाविक स्त्रिया इथे अपत्य प्राप्तीसाठी श्री पार्वतीदेवींची पूजा करतात. पौर्णिमेच्या दिवशी त्या उपवास करून पौर्णिमा व्रत करून पूजा करतात. उपवास सोडण्यासाठी श्री पार्वती देवींना लावलेल्या चंदनांतलं थोडंसं चंदन ग्रहण करतात. 

२.भाविक जन आपल्या अपत्यांच्या कल्याणासाठी भगवान शिव आणि श्री पार्वती देवींची पूजा करतात.

पूजा: 

नियमित दैनंदिन पूजा, प्रदोष पूजा तसेच पौर्णिमेला विशेष पूजा केल्या जातात.  

मंदिरात साजरे होणारे सण:  

अवनी (ऑगस्ट-सप्टेंबर): श्री गणेश चतुर्थी

ऎप्पासी (ऑक्टोबर-नोव्हेंबर): स्कंद षष्ठी आणि अन्नाभिषेक. स्कंद षष्ठी उत्सवामध्ये एके दिवशी लक्षार्चना केली जाते

कार्थिगई (नोव्हेंबर-डिसेंबर): थिरुकार्थिगई 

मासी (फेब्रुवारी-मार्च): महाशिवरात्रि

वैकासि (मे-जून): विशाखा नक्षत्रावर ५ दिवसांचा उत्सव

मंदिराच्या वेळा: सकाळी ७ ते ११, संध्याकाळी ५ ते ७.३०

मंदिराचा पत्ता:

श्री शंखअरण्येश्वरर मंदिर,

ऍट पोस्ट अक्कुर,

तालुका: तरंगंपडी,

तामिळनाडू ६०९३०१

दूरध्वनी: +९१-४३६४२८०७५७

पुरोहिताचा संपर्क:

श्री बालचंद्रन - +९१-९४४३४०१०६०

अस्वीकरण आणि शिष्टाचार (Disclaimer and courtesy):

ह्या लेखांमधली माहिती संकलित करताना विविध आचार्यांचे उपन्यास, दक्षिण भारतातील काही नियतकालिके, तसेच इंटरनेट वरील विविध ब्लॉग्स आणि वेबसाईट्स ह्यांचा आधार घेतला आहे. आपल्याला ह्या लेखांमध्ये काही त्रुटी आढळल्यास आम्हाला जरूर कळवा.