Shri Kaaraneeswarar Temple

This is the first Sapta Sthana temple of Mylapore. Sapta Sthana temple yatra begins from this temple. It is located on Bazargate street at Mylapore in Chennai in Tamil Nadu. This temple is the 12th century temple and the present temple structure is about 700 years old. This temple has been rebuilt a number of times from bygone days. The architecture is Chola architecture.

Moolavar: Shri Kaaraneeshwarar

Devi: Shri Porkodi Amman, Shri Swarnalalitambika

It has five tiered Rajagopuram at the entrance and faces the east. The temple has two parikramas inner and outer. Balipeeth, Dhwajastambha and Nandi face the main shrine. We come across at the entrance to the sanctum, idol of Lord Vinayaka and Lord Dandapani. Shiva linga is on a square shaped Avudayar (base). Lord Shiva is considered as the cause (kaaran) for everything in Purana. Hence he is praised as Lord Karaneeshwarar. Koshta murtis are Nardana Vinayaka, Lord Dakshinamurti, Lord Mahavishnu, Lord Brahma and Goddess Durga and Lord Chandikeshwar shrine is in usual position. Ambika is in a separate shrine. Besides this we come across, the shrines of Lord Sarvamangala Vinayaka, Lord Dandapani, Goddess Durga, Goddess Lakshmi and Goddess Saraswati. There is a mandap in the outer parikrama and we come across the following shrines in the parikrama - Lord Nataraja with Goddess Shivagami, Lord Anjaneya, Lord Bhairav, Lord Arunachaleshwarar (Shiva linga) along with his consort Unnamulai. Lord Subramanya with his consorts, Lord Ganesha with his consorts Riddhi and Siddhi, Lord Shanishwarar, and Navagraha. We come across several idols in the parikrama namely Lord Ganesha, Shaiva saint Nalawar, Shaiva saint and poet Sekkizhar, and Lord Surya. There are some Shiva lingas under a tree. 

Kshetra Purana:

A young Brahmin of Mylapore used to worship a Shiva linga,  by performing puja and abhishek daily. He used to do penance at that place and finally he realized that for all creations, protection and destruction of the universe the cause was Lord Shiva. Later he named Shiva Linga he was worshiping as Karaneeshwarar. This is the same Shiva linga in this temple. 

According to some purana, as the temple was constructed according to the agama known as Karana (one of the twenty eight agamas) Lord is praised as Karaneeshwarar. 

Those who worshiped at this place: Sage Vasishtha

Prayers:

1. Devotees believe that worshiping at this temple brings peace and happiness. They light oil lamps for the same.

2. Pradakshina is considered to be very important as it is believed to be a cure for many ailments. 

Timing: 6.30 am to 11 am, 4.30 pm to 8.30 pm

Address: Shri Karaneeshwarar Temple, Bazargate Street, Tyagaraja puram, Mylapore, TN 600004

Phone: 44 24985112

सप्त विडंग क्षेत्र पुराण

क्षेत्र पुराणे, ज्यांना स्थळ पुराणे असं पण म्हणतात, ही त्या क्षेत्राशी किंवा स्थळाशी निगडित पुराणे किंवा कथा. शंकराचार्यांच्या मते धर्मतत्वे समजावण्याच्या क्षमते मध्ये ही पुराणे मुख्य पुराणांएवढीच तुल्यबळ मानली जातात. 

सप्त विडंग स्थळांशी निगडित पण पुराण आहे जे आम्ही आधीच्या लेखामध्ये समाविष्ट केलं होतं. पण तेच पुराण परत आता ह्या स्वतंत्र लेखाद्वारे प्रकाशित करत आहोत कारण त्याची महती खूप आहे.

एकदा भगवान विष्णूंना आपल्याला पुत्र असावा अशी इच्छा झाली. त्यांनी देवांचा वास्तुविशारद आणि शिल्पकार श्री विश्वकर्मा ह्यांना एक मूर्ती बनवण्यास विनंती केली ज्या मूर्तीमध्ये भगवान शिव, श्री पार्वती देवी आणि त्या दोघांमध्ये त्यांचा पुत्र मुरुगन बसले आहेत. ह्या मूर्तीला सोमस्कंद मूर्ती असं म्हणतात. सोमस्कंद मध्ये स म्हणजे भगवान शिव म्हणजेच सत्, उमा म्हणजे श्री पार्वती देवी म्हणजेच चित्त आणि स्कंद म्हणजे आनंद. म्हणजे सोमस्कंद मूर्ती ह्याचा अर्थ सत्-चित्-आनंद मूर्ती.

भगवान विष्णूंच्या पूजेवर प्रसन्न होऊन भगवान शिवांनी त्यांना पुत्रप्राप्तीचं वरदान दिलं. तो पुत्र म्हणजे दुसरा तिसरा कोणी नसून श्री मन्मद म्हणजेच श्री कामदेव होते.

कालांतराने भगवान विष्णूंनी सोमस्कंद मूर्ती श्री ब्रम्हदेवांना दिली आणि कालांतराने श्री ब्रम्हदेवांनी ती मूर्ती श्री इंद्रदेवांना दिली. 

पुढे कधी काळी वल्लन (वालासुर) ह्या राक्षसाने इंद्रपुरीवर म्हणजेच श्री इंद्रदेवांच्या राज्यावर आक्रमण केलं. श्री इंद्रदेवांनी भगवान शिवांकडे मदत मागितली. भगवान शिवांनी त्यांना मुचुकुंद राजाची मदत घ्यायला सांगितली. 

मुचुकुंद राजा हे आधीच्या जन्मामध्ये एक नरमाकड होते. एकदा ते माकड एका झाडावर बसून पाने जमिनीवर फेकत होते. पण त्या झाडाखाली भगवान शिव आणि श्री पार्वती देवी विश्रांती घेत होते. आपल्या विश्रांती मध्ये ते माकड व्यत्यय आणत आहे हे पाहून श्री पार्वती देवींनी भगवान शिवांना त्या माकडाला पळवून लावण्याची विनंती केली. पण त्या दिवशी शिवरात्र असल्याकारणाने आणि माकडाकडून भगवान शिवांवर झाडाची पाने अर्पण झाल्यामुळे भगवान शिव त्या माकडावर प्रसन्न झाले आणि त्या माकडाला त्यांनी वरदान मागण्यास सांगितले. त्या माकडाने पुढच्या जन्मी माकडाचे मुख असलेला राजा व्हावं अशी इच्छा दर्शवली. भगवान शिवांनी त्या माकडाला त्याची इच्छा पूर्ण होण्याचा आशीर्वाद दिला. त्या आशीर्वादाच्या प्रभावाने ते माकड पुढच्या जन्मी चोळा कुळामध्ये जन्माला आले पण त्यांचे मुख मात्र माकडाचे होते. तेच पुढे मुचुकुंद चक्रवर्ती म्हणून प्रसिद्ध झाले. त्यांची राजधानी करूवरै होती.

श्री इंद्रदेवांच्या विनंतीवरून मुचुकुंद राजाने श्री इंद्रदेवांना मदत केली आणि वालासुर राक्षसाचा पराभव केला. श्री इंद्रदेव मुचुकुंद राजावर प्रसन्न झाले आणि कृतज्ञतेच्या भावाने त्यांनी मुचुकुंद राजाला एक भेट देण्याचे ठरवले. 

त्यांनी मुचुकुंद राजाला त्यांना हवी ती भेट मागण्याची विनंती केली. भगवान शिवांनी गुप्तपणे मुचुकुंद राजाला श्री इंद्रदेवांकडे असलेल्या सोमस्कंद मूर्तीची भेट मागण्यास सांगितले. श्री इंद्रदेवांना ती मूर्ती कोणाला देण्याची इच्छा नव्हती. म्हणून त्यांनी एक युक्ती केली. त्यांनी त्या मूर्तीच्या अजून ६ हुबेहूब प्रतिकृती केल्या. आणि मुचुकुंद राजाला त्यातील मूळ मूर्ती ओळखण्यास सांगितले. मुचुकुंद राजाने भगवान शिवांना प्रार्थना केली. भगवान शिवांनी त्यांना मूळ मूर्ती ओळखायला मदत केली. त्यामुळे श्री इंद्रदेवांना आता ती मूर्ती भेट देणे भाग पडले. त्यांनी त्या बरोबर उरलेल्या ६ मूर्तीपण मुचुकुंद राजाला भेट दिल्या.  

मुचुकुंद राजाने ह्या सात मूर्तींची सात ठिकाणी स्थापना केली. ह्या सात ठिकाणांना एकत्रित पणे सप्त विडंग स्थळं असा संबोधलं जातं. विडंग म्हणजे भगवान शिवांचे त्यागराज रूप. ही सर्व विडंगे पाचूची (मरगद) साधारण हाताच्या पंज्याएवढी आहेत. आणि ती चांदीच्या डब्यामध्ये ठेवली जातात. सणांच्या दिवशी श्री त्यागराज मूर्तीची पालखी निघते. आणि ह्या मिरवणुकीमध्ये भक्तगण विशेष मुद्रा असलेली नृत्ये सादर करतात. प्रत्येक विडंगाशी काही विशिष्ट नृत्य मुद्रा निगडित आहेत.

येणाऱ्या सप्ताहांमध्ये आम्ही सप्त विडंग स्थळांमधल्या प्रत्येक मंदिराची ओळख करून देणार आहोत.

अस्वीकरण आणि शिष्टाचार (Disclaimer and courtesy):

ह्या लेखांमधली माहिती संकलित करताना विविध आचार्यांचे उपन्यास, दक्षिण भारतातील काही नियतकालिके, तसेच इंटरनेट वरील विविध ब्लॉग्स आणि वेबसाईट्स ह्यांचा आधार घेतला आहे. आपल्याला ह्या लेखांमध्ये काही त्रुटी आढळल्यास आम्हाला जरूर कळवा. 

About the puranic importance of Mylapore

The name Mylapore actually means Mayil (peacock in Tamil), arpu (dancing or making a noise), oor (place or a village). It seems in bygone days there were lot of peacocks at this place and hence it was known as Mylapore. The name finds mention in the hymns of Shaiva saints Sambandhar, Sundarar and Vaishnav Azhwars. The puranik names of this place are Punnagavanam, Vedanagar, Shukrapuri, Brahmapuri, Skandapuri, and Kapilacharam. The jain munis identified this place as Padmanaabhpuram and Vamanathpuram. 

Kshetra Purana of Mylapore: 

Once Lord Shiva was explaining to Goddess Parvati the greatness of Shiva panchakshari and Bhasma (thiruneer in Tamil). At that time a peacock was dancing nearby with its feather spread in the form of an umbrella with very beautiful steps. Goddess Parvati was attracted by beauty of Peacock. She got distracted from the upadesha of Lord Shiva which made him angry. He cursed her to become a peahen on the earth (bhuloka). When she requested for atonement, he directed her to Thondainadu (Chennai and its surroundings) and perform penance. She came to this place and installed shiva linga under a Punnaga tree and performed a penance. Lord Shiva graced her and pardoned her. He informed her that from that moment she will be known as Karpagavalli. Goddess Parvati requested Lord Shiva that he should reside at this place along with her and grace the devotees. She also requested that henceforth this place should be known as Mayilai (mylapore). Due to the sacredness of this place it became Thirumayilai. Later it became Thirumayilapur. 

In Garud Purana, Vrindaranya kshetra mahatmya’s second chapter, the greatness of this place is explained under the heading Mayurapuri Mahatmya. According to Vashishtha Purana, peacock mount of Lord Skanda (Lord Muruga) felt pride and became egoistic as it was carrying Lord Subramanya. Lord Subramanya noticed this change and arrogance and drove away the peacock. The peacock came to this place and did penance for atonement. By Lord Brahma’s grace it was restored back to its original position as a mount of Lord Subramanya. Hence this place is known as Skandapuri or Mylapore.

सप्त विडंगम प्रस्तावना

विडंग ह्याचा अर्थ अशी वस्तू जी हाताने तयार केलेली नाही किंवा जी तयार करताना छिन्नी वापरलेली नाही. ह्या लेखाच्या संदर्भामध्ये त्याचा अर्थ शिव लिंग जे हाताने तयार केलेले नाही. ह्या शिव लिंगांची पूर्ण रचना म्हणजेच त्याचा पाया आणि त्याचा लंबवर्तुळाकार भाग हे दोन्ही एकाच दगडामध्ये कुठलंही कोरीव काम न करता बनले आहेत. म्हणजेच ही स्वयंभू लिंगे आहेत. 

दक्षिण भारतामध्ये तंजावूर च्या आसपास अशी सात मंदिरे आहेत ज्या मंदिरांमधली लिंगे विडंग आहेत आणि म्हणून त्यांना ह्या सात मंदिरांना एकत्रित सप्त विडंग स्थळं असं संबोधलं जातं. ह्या सर्व मंदिरांमधली शिव लिंगे ही हिरव्या पाचूची किंवा हिऱ्याची बनली आहेत. ह्या मंदिरामध्ये भगवान शिवांना श्री त्यागराज असं संबोधलं जातं. ह्या मंदिरामधली विडंग ही सोमस्कंद मूर्ती किंवा त्यागराज मूर्ती आहेत.  

विडंग म्हणजे सोमस्कंद मूर्ती. स-उमा-स्कंद (सोमस्कंद) म्हणजेच भगवान शिव आणि श्री पार्वती देवींसमवेत स्कंद (कार्तिकेय). ह्या मूर्तीचं मूळ नाव श्री त्यागराज मूर्ती असे आहे. ही मूर्ती लिंग रुपातलीच आहे. ह्या लिंगाचा अर्धवर्तुळाकार भाग स्वयंभू आहे तर पाया (ज्याला तामिळ मध्ये अवूदयार म्हणतात) हाताने बनवला आहे. पण सप्त विडंग मधली सर्व लिंगे ही पूर्ण स्वयंभू आहेत म्हणजेच अर्धवर्तुळाकार भाग तसेच पाया हे दोन्ही एकाच दगडात छिन्नी न वापरता तयार झाले आहेत. ही सर्व लिंगे पाचूपासून बनवली असून ती विविध लांबी आणि रुंदीची आहेत. त्यातलं सर्वात मोठ्ठं लिंग थिरुनल्लर मध्ये आहे तर मध्यम आकाराचे लिंग थिरुवरुर मध्ये आहे. असा समज आहे की श्री इंद्रदेव दर संध्याकाळी थिरुवरुर येथे शिवलिंगाची पूजा करतात. म्हणून थिरुवरुर येथील लिंग हे खूप शुभ मानलं जातं. ह्या लिंगांवर दिवसातून दोन वेळा अभिषेक केला जातो. ही लिंगे खूप मूल्यवान असल्याकारणाने अभिषेक आणि पूजेनंतर ही लिंगे सुरक्षित जागी ठेवली जातात. सहसा शिवलिंगासमोर श्री नंदीदेव हे बसलेल्या मुद्रेमध्ये असतात. पण सप्त विडंग स्थळांमध्ये श्री नंदीदेव उभ्या मुद्रेमध्ये आहेत. 

सप्त विडंगांबद्दल पुराणांमधली माहिती:

पुराणांनुसार एकदा एक माकड झाडावर बसून झाडाची पाने काढून जमिनीवर फेकत होतं. त्या झाडाखाली भगवान शिव आणि श्री पार्वतीदेवी विश्रांती घेत होते. पानांमुळे आपल्या विश्रांतीमध्ये व्यत्यय आल्यामुळे श्री पार्वती देवींनी भगवान शिवांना त्या माकडाला पळविण्याची विनंती केली. पण तो दिवस (रात्र) शिवरात्र असल्यामुळे भगवान शिव म्हणाले कि त्या माकडाकडून ती पाने त्यांच्यावर पडल्यामुळे त्यांची त्या माकडाकडून पूजा झाली आहे आणि म्हणून ते त्या माकडावर प्रसन्न आहेत. ते त्या माकडासमोर प्रकट झाले आणि त्या माकडाला त्यांनी वरदान मागण्यास सांगितले. त्या माकडाला लौकिक गोष्टींची इच्छा नसल्याने त्याने भगवान शिवांकडे माकडाचे मुख असलेला राजा बनण्याची इच्छा दर्शवली. भगवान शिवांनी ती विनंती मान्य करून त्याला राजा होण्याचे वरदान दिले. कालांतराने ते माकड चोळा कुळात जन्माला येऊन पुढे मुचुकुंद चक्रवर्ती म्हणून प्रसिद्धी पावला.

भगवान विष्णूंनी आपल्याला पुत्र प्राप्त व्हावा ह्या इच्छेने भगवान शिवांच्या सोमस्कंद मूर्तीची पूजा केली. ह्या पूजेच्या प्रभावाने त्यांना मन्मद (कामदेव) हा पुत्र प्राप्त झाला. ह्या समयामध्ये त्यांनी विडंगमूर्तीची पण पूजा केली. कालांतराने श्री ब्रह्मदेवांना श्री सोमस्कंद आणि त्याबरोबर विडंग मूर्ती भगवान विष्णूंकडून प्राप्त झाल्या. आणि कालांतराने श्री ब्रह्मदेवांनी त्या श्री इंद्रदेवांना दिल्या. श्री इंद्रदेव ह्यांचं जेव्हा वालासुर ह्या राक्षसाबरोबर युद्ध झालं त्यावेळी मुचुकुंद राजाने वालासुराला पराभूत करण्यासाठी श्री इंद्रदेवांना मदत केली. मुचुकुंद राजाच्या मदतीने कृतज्ञ होऊन श्री इंद्रदेवांनी मुचुकुंद राजाला भेटवस्तू देण्याचे ठरवले. स्वतः भगवान शिवांचा कट्टर भक्त असल्याकारणाने मुचुकुंद राजाला श्री इंद्रदेवांजवळच्या श्री त्यागराज मूर्तीबद्दल माहिती होती. मुचुकुंद राजाने श्री इंद्रदेवांना ती मूर्ती भेट देण्याची विनंती केली. पण श्री इंद्रदेवांना ती मूर्ती अतिशय प्रिय असल्याकारणाने त्यांना ती मूर्ती द्यायची इच्छा नव्हती. त्यांनी त्या मूर्तीच्या अजून ६ हुबेहूब प्रतिकृती तयार केल्या. आणि मुचुकुंद राजाला त्यातून मूळ मूर्ती शोधायला सांगितले. मुचुकुंद राजाने भगवान शिवांची प्रार्थना केली आणि मूळ मूर्ती शोधून काढली. त्यामुळे श्री इंद्रदेवांनी मूळ मूर्तीबरोबर उरलेल्या सर्व ६ मूर्ती पण मुचुकुंद राजाला भेट दिल्या. मुचुकुंद राजाने त्या सात मुर्तींची थिरुवरुर च्या आसपासच्या भागात स्थापना करायचे ठरवले. स्वतः जरी कोंगू भागाचे रहिवासी असले तरी मुचुकुंद राजाला कावेरी नदीच्या आसपासच्या प्रदेशाच्या अध्यात्मिक महतीची जाणीव होती म्हणून त्यांनी कावेरी नदीच्या काठावरील थिरुवरुर ह्या भागात स्थापना करण्याचे ठरवले. थिरुवरुर येथे त्यांनी मूळ मूर्तीची स्थापना केली. थिरुवरुर येथे स्थापना केलेल्या पाचूच्या मूर्तीचे नाव त्यागराज किंवा मरगद (पाचू) नटराज असे आहे. तर उरलेल्या ठिकाणी स्थापना केलेल्या मूर्तींचे श्री सोमस्कंद असे नाव आहे. ह्या सर्व सात लिंगांना एकत्रित सप्त विडंग असे नाव प्रसिद्ध झाले. ह्या सात विडंगांची संक्षिप्त माहिती खालील तक्त्यामध्ये दिली आहे. येणाऱ्या सप्ताहांमध्ये आम्ही ह्यातील प्रत्येक मंदिराची सविस्तर माहिती मराठी मध्ये देण्याचा प्रयत्न करणार आहोत. 

मंदिराचे नाव	विडंगाचे नाव	भगवान शिवांचे नाव	श्री पार्वती देवींचे नाव	स्थळ	नृत्य मुद्रा	नृत्य मुद्रेचा अर्थ
श्री त्यागराजर मंदिर	विधी-विडंगर	श्री वाल्मिकी-नादर	श्री कमलांबिकाई	थिरुवरुर	अजबनटनं	जपाशिवाय नृत्य. भगवान विष्णूंच्या वक्षस्थळावर श्री त्यागराज स्थित आहेत असं चित्रीकरण आहे.
श्री दर्भारण्येश्वरर	नगर-विडंगर	श्री दर्भारण्येश्वरर	श्री प्राणाम्बिकाई	थिरुनल्लर	उन्मथनटनं	एक उन्मत्त मनुष्य नृत्य करत आहे असे दृश्य
श्री कायारोहणस्वामि	सुंदर-विडंगर	श्री कायारोहणस्वामि	श्री निलयधाकाशी	नागपट्टीनं	विलाथी- नटनं	सागराच्या लाटेसारखं नृत्य
श्री कन्नयरिया मुदयार	अभि-विडंगर	श्री सहस्रनेत्र-नादरस्वामी (कन्नयरिया नादर)	श्री कैलास-नायकी	थिरुकरवसल	कुक्कुड नटनं	मोरासारखे नृत्य
श्री ब्रम्हपुरीश्वरर	अवनी- विडंगर	श्री ब्रम्हपुरीश्वरर	श्री ब्रम्हकुजल-अम्बीगाई	थिरुकुवलै	भृंग नटनं	फुलाभोवती फिरणाऱ्या मधुमाशी सारखे नृत्य
श्री वैमुरनादर मंदिर	नल्ल-विडंगर	श्री वैमुर-नादर	श्री पालीनुं-नान-मोळी-अम्माई	थिरुवैमुर	कमल नटनं	वाऱ्याच्या झुळुकीने हलणाऱ्या कमळासारखे नृत्य
श्री वेदारण्येश्वरर	भुवनी-विडंगर	श्री वेदारण्येश्वर	श्री वेदनायकी	थिरुमरैक्कडू (वेदारण्यम)	हंसपद-नटनं	हंस चालण्यासारखे नृत्य

अस्वीकरण आणि शिष्टाचार (Disclaimer and courtesy):

ह्या लेखांमधली माहिती संकलित करताना विविध आचार्यांचे उपन्यास, दक्षिण भारतातील काही नियतकालिके, तसेच इंटरनेट वरील विविध ब्लॉग्स आणि वेबसाईट्स ह्यांचा आधार घेतला आहे. आपल्याला ह्या लेखांमध्ये काही त्रुटी आढळल्यास आम्हाला जरूर कळवा.

Saptasthana Shiva temples of Mylapore:

According to Siddhas, there is an old saying which says Mylai is Kylai. This means that Mylapore is Kailash itself. This is attributed to the fact that there are seven great Shiva temples in this town. This can be understood from the fact that Shri Shrirama visited this place, and worshiped Shri Skanda at Shingar Velan shrine in the Kapalishwarar temple in this place before proceeding to Sri Lanka. The deities (idols) in these ancient temples are timeless which indicate the sacredness of the seven temples. Hence it is considered to be sacred duty of us to revive the Saptasthana worship. The sapta rishis worshiped at these temples in Mylapore. Originally all these temples were part of a single temple namely Kapalishwarar temple. They got separated due to various reasons like the occupation of Portugese around the Mylapore port. The sapta sthana worship of Mylapore includes the following temples according to the order mentioned in Puranas. It is advisable to do this Sapta Sthana worship in a single day if possible.

#	Temple Name	Mulavar	Devi	Sage who worshiped here
1	Shri Karaneeshwarar Temple	Shri Karaneeshwarar	Sri Porkodi Amman, Shri Swarnalalitambika	Sage Vasishtha
2	Shri Teerthapalishwarar Temple	Shri Teerthapaleeshwara, Shri Agasthishwarar, Shri Sarveshwarar	Shri Mahatripurasundari	Sage Atri
3	Shri Velleeshwarar Temple	Shri Velleeshwarar	Shri Kamakshi	Sage Angirasa
4	Shri Virupakshishwarar Temple	Shri Virupaksheeshwarar	Shri Vishalakshi	Sage Kutsa
5	Shri Valeeshwarar Temple	Shri Valeeshwarar	Shri Periyanayaki	Sage Gautama
6	Shri Malleeshwarar Temple	Shri Malleshwarar	Shri Maragadha Ambal	Sage Bhrigu
7	Shri Kapaleeshwarar Temple	Shri Kapaleeshwarar, Shri Punnagavananadar	Shri Karpagambika	Sage Kashyap

We will give a small account about these temples in our subsequent blogs.

Shri Naganatha Swamy / Ramanathar temple at Nagapattinam

This is one of the 12 Shiva temples around Nagapattinam. It is situated near Neelayadakshi-Kayarohanar Swamy temple. It is about 1 kilometer from Nagappatinam new bus stand. This is one of the rare Shiva temples which have two Shiva shrines inside the temple. Though this is an ancient temple, there are no details available for the same. But there are few inscriptions mentioned about the Pallava kings and buddhas. It is believed that the name of the city Nagapattinam was given due to the presence of this temple in this area. This temple is a parihar sthala for those born under Krittika nakshatra. 

Mulavar: Shri Naganathar, Shri Ramanathar

Devi: Shri Akhilandeshwari, Shri Parvatavardhini

Kshetra Vruksha: Bahava (Kondrai in Tamil) (Indian Laburnum tree)

Sacred Teertha: Nagateertha

Puranik Name: Nagapattinam

At the entrance of the temple, there is a three tiered Rajagopuram. At the entrance we have the sculptures of Dwarapalakas. As soon as we enter we come across a granite temple where we find idol of Shri Vinayaka, shrine of Nandi and Balipeeth. On the right hand side wall, there is a painting which depicts a Naga King Adishesha worshiping Shri Shiva. On the left hand side we come across the painting which depicts a Nagakannika (with the three breasts worshiping Shri Shiva).

In the main shrine we come across a Shiva linga known as Naganathar which is seven feet in height. On the southern side there is a another Shiva shrine known as Shri Ramanathar. There is a foot print believed to be that of Prabhu Shriram in front of Shiva Linga. There are number of anthills in the complex. And it is believed that serpents (Nagas) reside in them. We have the koshta murtis including Shri Chandikeshwar in their usual positions. There are two shrines for Shri Ambal namely Shri Akhilandeshwari and Shri Parvatvardhini. In this temple we have a separate shrine for Shri Vinayaka in the southwest corner. Shrine of Shri Subramanya with his consorts is found in the northern side of the sanctum. There are shrines for panchabhuta lingas, Shri Durga Devi, Shri Chandikeshwar, Shri Surya, Shri Shanishwar and Shri Chandra. The special feature is that there is a separate shrine for Shri Dakshinamurti. Shri Vinayaka in this temple is addressed as Shri Valanchuzhi Vinayaka (ujavya sondecha ganapati). There are shrines for Shri Shanmukha, Shri Chandikeshwar, Shri Bhairav in the parikrama. There is no Navagraha shrine in this temple. Near the shrine of Ramanathar swamy, we come across a banyan tree and the neem tree entwined together. There is an idol of Shri Vinayaka installed under it. The nagateertha is at the Ishanya corner (Northeast) of the temple complex. 

Kshetra Purana: 

According to purana, at this place, heeding to the request of Sanatkumars, the divine Shri Nandikeshwarar had narrated the greatness of Shri Naganathar to them. 

As mentioned in the earlier blog, the King of serpents Shri Adishesha used to worship Shri Shiva at five places including this place regularly on a Shivaratri day for a child boon. He used to take bath in a devateertha and worship Shri Kayarohaneshwarar swamy and Shri Neelayadakshi according to the rules for a child boon. By the grace of Shri Shiva he got a female child with a three breasts instead of two. A celestial voice informed him that the third breast will vanish when the girl sees a male on attaining puberty and she will marry the same person. Adishesha’s daughter used to worship Shri Shiva regularly with great devotion. One day she saw a Chola prince named Saalisugan on the bank of devateertha. At that very instance the third breast vanished automatically. She immediately realized that he would be her husband. The prince also fell in love with her. She went to Nagaloka to inform her parents and get their consent. As she did not return for a long time the prince was in deep sorrow. He worshiped Shri Shiva for guidance. Shri Shiva showed his the way to Nagaloka. He reached Nagaloka and married Naga princess. Nagaraja came to this place after handing over the kingdom to Saalisugan. He took bath in the Devateertha, established a Shiva linga and worshiped Shri Shiva. He obtained the following boons from Shri Shiva. 1. Nobody should die of snake bite at this place. 2. This place should be named after him. 3. Shri Shiva should reside at this place and grace the devotees and fulfill their wishes. 

Prabhu Shriram came to this place on his way to Shri Lanka. He was searching along the east coast for a suitable place to cross over to Shri Lanka. He took bath in the Kaveri sangam and worshiped Shri Kayarohanar swamy by reciting panchakshari shiva mantra. He then worshiped Shri Naganathar at this place. He established a shiva linga on the southern side of this temple and worshiped Shri Shiva. Shri Shiva manifested from the shiva linga and directed him to the place from where to build the bridge to Shri Lanka. He also narrated to him the importance and the sacredness of the this place. He stated that the area of 12 miles around this place is under Shri Parvati Devi’s grace. Area upto 2.25 miles in the sea is purified by river Ganga and Yamuna. A large number of Siddhas performed penance in this area in the gupta rupa. Sage Agastya has also graced this place. The sacred place Vedaranya is to the south of this place. Shri Durga Devi resides to the south of Vedaranya. You go to that place and build the bridge with her grace. On your way back to Ayodhya you worship at this place again. He stated that those who worship the Ramanatha Linga at this place on eclipse days during Arthodaya and Mahadaya punyakaal after taking bath in the sea will get their wishes fulfilled. 

Special features:

Shri Ambika Akhilandeshwari is in a separate shrine. 

We come across the idols of Rahu and Ketu near Shri Shiva’s shrine. This indicates that this is a parihar sthala for sarpadosha. 

This is a parihar sthala for Krittika nakshatra. 

The shrine of Shri Ramanathar was established by Shri Ram. 

It is very auspicious to worship Shri Shiva during the eclipse, during Arthodaya and Mahodaya punyakaal. 

There is a separate shrine for Shri Dakshinamurti.

Prayers:

Devotees pray for removal of obstacles in marriage, child birth and relief from ailments. Devotees pray here for relief from Nagadosha. 

Festivals:

Chitrai (April-May): Annual Brahmostav festival

Aadi (July-August): Puram festival 

Thai (Jan-Feb): Thai pusam and Pongal

Karthigai (Nov-Dec): Thiru karthigai, Puja on Somwar

Panguni (March-April): Panguni Uttaram

Those who worshiped: 

The seven celestial serpents (Vasuki, Takshak, Karkotaka, Airavatam, Kulig, Shankhapal, Adishesha, Nagavalli and Nagakannika), Prabhu Shriram

Timing: 7 am to 12 noon, 5 pm to 8 pm

Address: Shri Naganathar Swamy temple, Naga Sannadhi, Nagapattinam, Tamil Nadu - 611 001

Courtesy: Various websites and blogs