थिरुथेलीचेरी येथील श्री पार्वतीश्वरर मंदिर

हे मंदिर तामिळनाडुच्या कारैक्कल जिल्ह्यामध्ये थिरुथेलीचेरी गावामध्ये आहे. पोरैयुर गावातून कारैक्कलमध्ये प्रवेश केला की हे मंदिर आहे. थिरुथेलीचेरी गावाला आता कारैक्कलपथूर असं म्हणतात. कारैक्कल बस स्टँडच्या उत्तरेला हे मंदिर आहे. कारैक्कलपासून हे मंदिर २ किलोमीटर्स वर, पोरैयुरपासून १२ किलोमीटर्स वर, पूवमपासून ७ किलोमीटर्सवर, नागपट्टीनंपासून २२ किलोमीटर्सवर, थिरुक्कडैयूरपासून २० किलोमीटर्स वर आणि मयीलादुथुराईपासून ३६ किलोमीटर्स वर आहे. हे पाडळ पेथ्र स्थळ कावेरी नदीच्या दक्षिण काठावर आहे. ह्या मंदिराची स्तुती शैव संत संबंधर ह्यांनी गायली आहे. म्हणून हे मंदिर सहाव्या शतकाच्याही आधीपासून अस्तित्वात असावं. चोळा साम्राज्याच्या राजांनी ह्याचा जीर्णोद्धार केला. पुढे जाऊन नाट्टूकोट्टै नागरथर राजांनी पण ह्याचा जीर्णोद्धार केला.

मूलवर: श्री पार्वतीश्वरर, श्री शमीवनेश्वरर

देवी: श्री स्वयंवरतपस्विनी, श्री शक्तीनायकी, श्री अंबादत्तकन्नल

क्षेत्र वृक्ष: शमी / बिल्व

पवित्र तीर्थ: सूर्य तीर्थ, गृह तीर्थ

पुराणिक नाव: थिरुथेलीचेरी, कारैक्कलपथूर

एैतिहासिक नावे: मुक्ती स्थळ, शिव स्थळ, सूर्य स्थळ, गुह स्थळ, गौरी स्थळ

क्षेत्र पुराण:

१. पुराणानूसार श्री सूर्यदेवांनी त्यांची पत्नी छाया हिच्यावर प्रेम केले नाही. ह्या त्यांच्या वागणुकीमुळे त्यांच्या पत्नीचे मन दुखावले होते. नारद मुनींनी छायादेवींच्या पितांना सूर्यदेवांच्या वागणुकीबद्दल सांगितले. तेव्हा त्यांनी सूर्यदेवांना त्यांचे सगळे तेज नाहीसे होईल असा शाप दिला. ह्या शापापासून मुक्त होण्यासाठी सूर्यदेवांनी इथे भास्कर तीर्थ निर्माण केले आणि भगवान शिवांची उपासना केली. त्यांच्या भक्तीवर प्रसन्न होऊन भगवान शिवांनी त्यांना शापमुक्त केले. सूर्यदेवांनी इथे भगवान शिवांची उपासना केली म्हणून ह्या क्षेत्राला भास्कर क्षेत्र असे नाव पडले. 

२. श्री पार्वतीदेवींनी इथे कात्यायन ऋषींची कन्या म्हणून जन्म घेतला. म्हणून तिला कात्यायनी असे नाव प्राप्त झाले. त्यांनी इथे तपश्चर्या केली, भगवान शिवांची उपासना केली आणि नंतर भगवान शिवांबरोबर विवाह केला. म्हणून त्यांना श्री स्वयंवर तपस्विनी तसेच श्री पार्वतीअम्मन असे नाव प्राप्त झाले. भगवान शिवांनी इथे त्यांच्याशी विवाह केला म्हणून भगवान शिवांना इथे श्री पार्वतीश्वरर असे नाव प्राप्त झाले.

३. इथल्या स्थळ पुराणानुसार इथे एकदा प्रखर दुष्काळ पडला होता. त्यावेळी इथे जो चोळा साम्राज्याचा राजा होता त्याने भगवान शिवांना दुष्काळ दूर करण्यासाठी प्रार्थना केली. असा समज आहे की भगवान शिव आणि पार्वती देवी शेतकरी आणि त्यांच्या पत्नी अशा रूपांत आले. त्यांनी शेतजमीन नांगरली आणि भाताची बीजे पेरली. त्यांनी केलेल्या शेतीला भरपूर पीक आले आणि ह्या गावातल्या लोकांची दुष्काळापासून मुक्तता झाली. भगवान शिवांनी इथे शेतजमीन नांगरली आणि बीजे पेरली म्हणून ह्या स्थळाला थिरूथेलीचेरी (थिरूथेली (बीजे पेरणे) आणि चेरी (जागा, स्थळ)) असे नाव प्राप्त झाले.

४. स्थळपुराणानुसार एकदा शैव संत संबंधर थिरूनल्लुर मधल्या भगवान शिवांचं दर्शन घेऊन ज्या मार्गावरून चालले होते त्या मार्गात त्यांनी हे गाव पार केलं. त्यांना ह्या गावामध्ये शिव मंदिर आहे हे लक्षात आलं नाही. म्हणून इथल्या श्री विनायकांनी संबंधरांना दहा वेळा हाक मारून इथे आणलं आणि त्यांच्याकडून इथल्या भगवान शिवांची पूजा करविली. श्री विनायकांनी संबंधरांना हाक मारून आणलं म्हणून इथे श्री विनायकांना श्री कूवी अळैथ विनायक (म्हणजे विनायक ज्यांनी हाक मारली). म्हणून पूर्वी ह्या स्थळाला कूवी अळैथत असं नाव होतं पण कालांतराने ते कोविलपथू असं झालं. 

५. जेव्हां शैव संबंधर ह्या मार्गावरून चालले होते तेव्हा काही इतर धर्माच्या लोकांनी त्यांना बोध मंगाई इथे अडवलं आणि त्यांना भगवान शिवांच्या समर्थतेबद्दल शंका घेऊन छळायला चालू केलं. संबंधरांनी भगवान शिवांकडे मदतीसाठी प्रार्थना केली. तेव्हा त्या स्थळी मेघगर्जना झाली. तरीपण इतरधर्मीय लोक संबंधरांना प्रश्न विचारून छळतच होते. त्यांनी संबंधरांना वादविवाद करण्यासाठी आव्हान केलं. तेव्हा संबंधरांनी आपल्या एका शिष्याला वादविवादासाठी पुढे केलं. त्या शिष्याने त्या लोकांना वादविवादामध्ये हारवलं. असं ऐकिवात आहे की त्या लोकांनी आपला पराभव स्वीकारला आणि त्यांनी शैवभक्ती आचरण्यास सुरुवात केली.

६. स्थळ पुराणानुसार अर्जुनाने इथे भगवान शिवांची पूजा केली. भगवान शिवांनी एका पारध्याच्या रूपांत येऊन आशीर्वाद दिले. अर्जुनाच्या प्रार्थनेला प्रतिसाद म्हणून भगवान शिवांनी त्याची इच्छा पूर्ण करण्याचे ठरवले. म्हणून इथे भगवान शिवांना श्री फाल्गुन लिंग संबोधले जाते. आणि इथल्या पवित्र तीर्थाला फाल्गुन तीर्थ असे नाव आहे. 

७. स्थळ पुराणानुसार वसिष्ठ ऋषींच्या सल्ल्यानुसार अंबरीश राजाने इथे भगवान शिवांची पूजा केली. ह्या पूजेच्या प्रभावाने राजाला अपत्यप्राप्ती झाली. म्हणून इथल्या शिव लिंगाला राजलिंग असे संबोधले जाते.

ह्या ठिकाणी ज्यांनी उपासना केली त्यांची नाव:

श्री पार्वती देवी, श्री ब्रह्मदेव, श्री इंद्रदेव, मार्कंडेय ऋषी, अर्जुन, सूर्यदेव, राजा अंबरीश, शैव संत संबंधर. 

वैशिष्ट्ये:

१. इथले भगवान शिव चारही युगात इथे आहेत असा समज आहे. कृतयुगामध्ये ह्या स्थळाला ब्रह्मवनम असे नाव होते, त्रेतायुगामध्ये शमीवनम, द्वापारयुगामध्ये आनंदवनम आणि कलियुगामध्ये मुक्तीवनम असे नाव आहे. 

२. भगवान शिवांच्या मिरवणुकीतल्या मूर्तीला किराटमूर्ती असे संबोधले जाते. ह्या मूर्तीमध्ये ते पार्वती देवींसमवेत आहेत. हि मूर्ती अलौकिक आणि खूप सुंदर आहे. ह्या मूर्तीमध्ये ते शेतकऱ्याच्या रूपात आहेत. त्यांच्या खांद्यावर नांगर आहे. 

३. इथे एक उठावदार चित्र आहे ज्यामध्ये श्री पार्वती देवी शेतकऱ्याच्या रूपातल्या भगवान शिवांची पूजा करत आहेत.

४. इथे अजून एक उठावदार चित्र आहे ज्यामध्ये श्री सूर्यदेव आणि शैव संत संबंधर भगवान शिवांची पूजा करत आहेत असे चित्रित केले आहे.

५. इथे एक अर्जुनाची मूर्ती आहे ज्यामध्ये अर्जुन पारधी (किराटमूर्ती) रूपातल्या भगवान शिवांची पूजा करत आहे.

६.  हे स्थळ ६३ नायनमारांपैकी एक असलेल्या कारैक्कल अम्मैयार नायनमारांचे जन्मस्थान आहे. 

७. पंगूनी ह्या तामिळ महिन्यात दहा दिवस सूर्याची किरणे शिव लिंगावर पडतात.

८. इथे श्री सूर्यदेवांना त्यांना मिळालेल्या शापापासून मुक्ती मिळाली.

९. श्री शनैश्वरांचे इथे एक स्वतंत्र देवालय आहे ज्यामध्ये त्यांच्या पत्नी त्यांच्यासमवेत आहेत.

१०. इथल्या क्षेत्र विनायकांना श्री संबंधर विनायक असे संबोधले जाते. 

११. श्री सूर्यदेवांनी पुजीलेल्या शिव लिंगाला भास्कर लिंग असे संबोधले जाते.

१२. श्री विनायकांनी इथे संबंधरांना दहा वेळा हाक मारली म्हणून ह्या स्थळाला कोविलपथु असे पण संबोधले जाते. 

मंदिराबद्दल माहिती:

हे पश्चिमाभिमुख मंदिर असून ह्याच्या प्रवेशावर एक सुंदर कमान आहे ज्यामध्ये वृषभारूढ भगवान शिव आणि पार्वती देवी आणि त्यांच्या आजूबाजूला श्री विनायक आणि श्री मुरुगन असे स्टुक्कोचे चित्र आहे. इथे एक पांच स्तरांचे राजगोपुर आहे. मंदिराला दोन परिक्रमा आहेत. राजगोपुराच्या पुढे ध्वजस्तंभ, बलीपीठ आणि नंदी आहेत. कारैक्कल अम्मैयार ह्या नायनमारांचे हे जन्मस्थान आहे. इथले शिव लिंग स्वयंभू असून पश्चिमाभिमुख आहे. पंगूनी ह्या तामिळ महिन्यामध्ये दहाव्या दिवसापासून दहा दिवस सूर्याची किरणे शिव लिंगावर पडतात. मंदिरापुढे मंदिराचे पवित्र तीर्थ आहे. अर्ध मंडप आणि महा मंडप डाव्या बाजूला आहेत. गाभाऱ्यातील शिव लिंगाला श्री पार्वतीश्वरर असे संबोधले जाते. असा समज आहे की हे शिव लिंग चारही युगात अस्तित्वात आहे. हे एका चांदीच्या मंडपात आहे आणि दिसायला खूप सुंदर आहे. गाभाऱ्याच्या दोन्ही बाजूला सिंहाच्या डोक्यावर द्वारपाल आहेत. 

कोष्ठ मूर्ती: श्री विनायक, श्री दक्षिणामूर्ती, श्री लिंगोद्भवर, श्री ब्रह्मदेव, आणि श्री दुर्गादेवी. श्री चंडिकेश्वरांची मूर्ती त्यांच्या नेहमीच्या स्थानी आहे. 

भगवान शिवांना इथे विविध नावांनी संबोधले जाते जसे: महालिंगम, ब्रह्मलिंगम (श्री ब्रह्मदेवांनी पूजा केलेले लिंग), राजलिंगम (राजा अमरसेन ह्याने पूजा केलेले लिंग) आणि भास्कर लिंग (सूर्यदेवांनी पूजा केलेले लिंग). 

परिक्रमेमध्ये पुढील मूर्ती आणि देवालये आहेत: श्री विनायक, श्री वल्ली आणि श्री दैवानै ह्यांच्या समवेत श्री सुब्रमण्यम, श्री महालक्ष्मी, श्री लिंगोद्भवर, श्री दक्षिणामूर्ती, श्री चंडिकेश्वरर, शैव संत नालवर, नवग्रह, श्री भैरव, श्री सूर्यदेव, श्री चंद्रदेव, श्री दुर्गादेवी आणि ६३ नायनमार. 

श्री अंबिकादेवींचे स्वतंत्र पश्चिमाभिमुख देवालय आहे. परिक्रमेमध्ये श्री शनीश्वरांचे स्वतंत्र देवालय आहे. इथल्या क्षेत्र विनायकांना श्री संबंधर विनायक असे संबोधले जाते. परिक्रमेमध्ये अजून पण मूर्ती आणि देवालये आहेत त्या अशा: श्री शिवगामींसमवेत श्री नटराज, श्री सोमस्कंद, श्री पिडारी अम्मन, श्री विशालाक्षींसमवेत श्री काशीविश्वनाथ आणि श्री किराटमूर्ती. 

प्रार्थना:

१. विवाहातल्या अडचणींवर मात करण्यासाठी भाविक जन इथे श्री पार्वती देवींची पूजा करतात.

२. अपत्य प्राप्तीसाठी भाविक जन इथे श्री पार्वती देवींची पूजा करतात.

३. अपत्यांना ज्ञानप्राप्ती आणि शिक्षणामध्ये प्रगती व्हावी म्हणून भाविक जन इथे प्रार्थना करतात.

पूजा: 

नियमित दैनंदिन पूजा, प्रदोष पूजा तसेच मासिक आणि साप्ताहिक पूजा केल्या जातात.

मंदिरात साजरे होणारे महत्वाचे सण:

आवनी (ऑगस्ट-सप्टेंबर): भातशेतीचा वसंतोत्सव

मासी (फेब्रुवारी-मार्च): महाशिवरात्री

पूरत्तासी (सप्टेंबर-ऑक्टोबर): नवरात्री

मारगळी (डिसेंबर-जानेवारी): थिरुवथीरै

पांगूनी (मार्च-एप्रिल): उत्तरा फाल्गुनी नक्षत्र दिवशी उत्सव

मंदिराच्या वेळा: सकाळी ७ ते दुपारी १२, दुपारी ४ ते रात्री ८.३०

मंदिराचा पत्ता: 

श्री पार्वतीश्वरर मंदिर,

ऍट पोस्ट थिरुथेलीचेरी (कोविलपथु),

कारैक्कल,

तामिळ नाडू ६०९६०२

दूरध्वनी: +९१-४३६८२२१००९, +९१-९७८६६३५५५९

अस्वीकरण आणि शिष्टाचार (Disclaimer and courtesy):

ह्या लेखांमधली माहिती संकलित करताना विविध आचार्यांचे उपन्यास, दक्षिण भारतातील काही नियतकालिके, तसेच इंटरनेट वरील विविध ब्लॉग्स आणि वेबसाईट्स ह्यांचा आधार घेतला आहे. आपल्याला ह्या लेखांमध्ये काही त्रुटी आढळल्यास आम्हाला जरूर कळवा.

Shri Paarvatheeswarar Temple at Thiruthelichery, Karaikkal

This Shiva temple is located at Thiruthelichery in Karaikkal district, at the entrance of Karaikkal town (when we enter from Poraiyur). Thiruthelichery is now known as Karaikkalpathur. It is on the northern side of Karaikkal bus stand. It is about 2 km from Karaikkal, 12 km from Poraiyur, 7 km from Poovam, 22 km from Nagapattinam, 20 km from Thirukkadaiyur and 36 km from Mayiladuthurai.  This is a Padal Pethra Sthalam on the southern bank of Kaveri revered by Shaiva Saint Sambandhar. This temple must have existed in the sixth century. It was reconstructed by Chola kings. Later it was reconstructed again by Nattukottai Nagarthar.

Moolavar: Shri Parvatheeshwarar, Shri Shamivaneshwarar
Devi: Shri Swayamvaratapaswini, Shri Shaktinayaki, Shri Ampaduttakkannal
Ksehtra Vruksha: Shami / Bilva
Sacred Theertha: Surya Theertha, Guha Theertha
Puranic Name: Thiruthelichery, Karaikkalpathur
Historical Name: Mukti sthalam, Shiva sthalam, Surya sthalam, Guha sthalam, Gauri sthalam

Kshetra Puran:

1. According to Puran, Lord Surya did not love his wife Chhaya Devi. She was hurt by his behavior. Sage Narada informed her father about Lord Surya’s behavior. Her father cursed Surya to lose his luster. Lord Surya as an atonement created Bhaskar Theertha at this place and worshiped Lord Shiva. Pleased by his worship Lord Shiva absolved him of his curse. As Surya worshiped Lord Shiva at this place the place was praised as Bhaskar Kshetra. 

2. Goddess Parvati took birth as Katyayani, daughter of Sage Katyayana. She did penance here, worshiped and later married Lord Shiva. Hence she is praised as Goddess Swayamwar Tapaswini and Goddess Parvati Amman. As Lord Shiva married her, he is praised as Lord Parvatheeshwarar. 

3. According to Sthala Puran, there was a great famine at this place. The Chola king who ruled over this place prayed to Lord Shiva to save his people from starvation. It is believed that Lord Shiva and Goddess Parvati came in the guise of a farmer and his wife. They ploughed fields and sowed paddy. There was a very good yield and people were saved from starvation. As Lord Shiva ploughed and sowed the seeds, the place is praised as Thirutheli (sow) chery (place).

4. According to Sthala Puran, Shaiva Saint Sambandhar once passed through this place after worshiping Lord Shiva at Thirunallaru. As he did not notice the temple, it is believed that Lord Vinayaka called him ten times. He made him turn back and made him worship the Lord at this place. As Lord Vinayaka called Sambandhar for worshiping the Lord at this place, he is praised as Koovi Azhaitha Vinayaka (meaning Vinayaka who called loudly). Hence in olden days this place was known as Koovi Azhaithat but later became Koilpathu.

5. When Shaiva Saint Sambandhar was on his way to this place he was intercepted by some people belonging to another religion at a place known as Bodhi Mangai. He was harassed and questioned about the powers of Lord Shiva. At that time Sambandhar sought the help of Lord Shiva for the solution. At that time a thunder fell at that place and still people were arguing with the Saint. They challenged him to a debate. Sambandhar asked one of his disciples to attend the debate and he defeated them. It is believed that they accepted defeat and embraced Shaivism.

6. According to Sthala Puran, Arjuna is believed to have worshiped Lord Shiva. Lord Shiva blessed him in the disguise of a hunter. Heeding to the prayer of Arjuna, Lord Shiva agreed to fulfill his wish. Hence Lord Shiva is praised here as Shri Phalgun Lingam. And the sacred theertha is known as Phalgun Theertha.

7. According to the Sthala Puran, King Ambarisha worshiped Lord Shiva according to the advice of Sage Vasishtha. He was blessed with a child. Hence the Shiva Linga is praised as Rajalinga.

Those who worshiped at this place:

Goddess Parvati, Lord Brahma, Lord Indra, Sage Markandeya, Arjuna, Surya, King Ambarish, Shaiva Saint Sambandhar.

Special Features:

1. Lord Shiva at this place existed in all four yugas. This place existed as Brahmavanam in Kritayuga, Shamivanam in Treta yuga, Anandavanam in Dwaparyuga and Mukti Vanam in Kaliyuga. 

2. The procession idol of Lord Shiva is praised as Kirat Murti. He is present along with Goddess Parvati. The idol is very unique and very beautiful. In this idol, Lord Shiva is in the form of a farmer with a plough over his shoulder and Goddess Parvati as his wife. 

3. There is a relief of Goddess Parvati worshiping Lord Shiva (as a farmer).

4. There is a relief of Lord Surya and Saint Sambandhar worshiping Lord Shiva and Goddess Parvati.

5. There is an idol of Arjuna worshiping Lord Shiva who is in the form of a hunter (Kirat Murti).

6. This is the birth place of Karaikkal Ammaiyar who is one of the Naayanmars.

7. The sun’s rays fall on the Shiva Linga for ten days in the Tamil month of Panguni.

8. At this place Lord Surya was absolved of his curse.

9. Lord Shaneeshwarar is in a separate shrine along with his wife.

10. Kshetra Vinayaka is praised as Lord Sambandhar Vinayaka.

11. The Shiva Linga worshiped by Lord Surya is praised as Bhaskar Linga.

12. Lord Vinayaka had called out to Shaiva Saint Sambandhar 10 times, hence this place is also known as KovilPathu.

About temple:

This is a west facing temple with an entrance arch which has stucco images of Goddess Parvati and Lord Shiva on Rishabh along with Lord Vinayaka and Lord Muruga on either side. There is a five-tiered Rajagopuram. The temple has two prakarams. Dhwajastambha, Balipeeth and Nandi are after the Rajagopuram. This is the birth place of Karaikkal Ammaiyar Naayanmar. The Shiva Linga is a Swayambhu Linga facing the west. The rays of the Sun fall on Shiva Linga for ten days from the tenth day of Tamil month Panguni. The sacred theertha is in the front of the temple. The Ardha Mandap and Maha Mandap are on the left side. In the sanctum the Shiva Linga is praised as Lord Paarvatheeshwarar. It is believed that the Shiva Linga existed in all four yugas. It is under a silver mandap which looks very beautiful. There are Dwarapalakas on either side of the sanctum standing on the lion's head. 

Koshtha murtis: Lord Vinayaka, Lord Dakshinamurti, Lord Lingodbhavar, Lord Brahma, and Goddess Durga. Lord Chandikeshwarar’s shrine is in the usual position. 

Lord Shiva is also praised as Maha Lingam, Brahma Lingam (worshiped by Lord Brahma), Raja Lingam worshiped by Amaresan, Bhaskara Lingam worshiped by Lord Surya. 

In the prakaram we come across the following idols and shrines. Lord Vinayaka, Lord Subramanya with Valli and Deivanai, Goddess Mahalakshmi, Lord Lingodbhavar, Lord Dakshinamurti, Lord Chandikeshwarar, Lord Nataraja, Lord Chandrasekhar, Shaiva Saint Nalvar, Navagraha, Lord Bhairav, Lord Surya, Lord Chandra, Goddess Durga and sixty three Naayanmars. Goddess Ambika is in a separate west-facing shrine. Lord Shaneeshwarar is in a separate shrine in the prakaram. Kshetra Vinayaka is praised as Lord Sambandhar Vinayaka. In the prakaram, we also come across Lord Nataraja with Goddess Shivakami, Lord Somaskanda, Goddess Pidari Amman, Lord Kashi Vishwanath with Goddess Vishalakshi and idol of Kirat Murti. 

Prayers:

1. Devotees worship Goddess Swayamwar Tapaswini for removal of marriage obstacles.

2. Devotees worship Goddess Parvati for child boon.

3. Devotees worship for knowledge and education of their children.

Poojas:

Regular daily rituals, pradosha puja and other weekly and monthly pujas

Some important festivals:

Aavani (Aug-Sept): Paddy spring festival
Maasi (Feb-Mar): Mahashivaratri
Purattasi (Oct-Nov): Navaratri
Margazhi (Dec-Jan): Thiruvathirai
Panguni (Mar-April): Panguni Uttiram (utsav on Uttara Phalguni nakshatra)

Timings:

7 am to 12 noon, 4 pm to 8:30 pm.

Address: 

Shri Paarvatheeswarar Temple,
At-Post Thiruthelichery (Kovilpathu),
Karaikkal,
TN 609602

Phone number: 

+91-4368221009, 9786635559

थिरुवेट्टिकुडी (कारैक्कल) येथील श्री थिरुमेनीअळगर मंदिर / श्री सुंदरेश्वरर मंदिर

हे मंदिर कारैक्कल पासून ९ किलोमीटर्स वर, थिरुवारुर पासून ४९ किलोमीटर्स वर, नागपट्टीनं पासून २९ किलोमीटर्स वर आणि मयीलादुथुराई पासून ३७ किलोमीटर्स वर आहे. ह्या कावेरी नदीच्या दक्षिण काठावरील पाडळ पेथ्र स्थळाची स्तुती शैव संत संबंधर ह्यांनी गायली आहे. म्हणून हे मंदिर सातव्या शतकाच्याही आधीपासून अस्तित्वात असावं. ह्या स्थळाला पूर्वी कोविलमेडु असे नाव होते. चोळा साम्राज्याच्या राजांनी ह्या मंदिराचे दगडी बांधकाम केले आणि विजयनगर साम्राज्याच्या राजांनी ह्याचा विस्तार केला. भगवान शिव ह्या मंदिरामध्ये एका पारध्याच्या रूपांत आले. म्हणून ह्या स्थळाला थिरुवेट्टिकुडी (तामिळ मध्ये वेडन म्हणजे पारधी आणि कुडी म्हणजे गाव). श्री पार्वती देवींनी इथे एका कोळिणीच्या रूपांत जन्म घेतला. म्हणून ह्या स्थळाला अंबिकापूरम असे पण नाव आहे. ह्या स्थळाची काही ऐतिहासिक नावे अशी आहेत - पुन्नागवनम, देवकोडीपूरम, अंबिकापूरम.

मूलवर: श्री सुंदरेश्वरर, श्री थिरुमेनी अळगर, श्री वेदमूर्ती
देवी: श्री शांतनायकी, श्री सौंदर्यनायकी
पूजा / आगम: कारण आगम
क्षेत्र वृक्ष: पुन्नाग वृक्ष
पवित्र तीर्थ: देव तीर्थ, चंद्र तीर्थ, पुष्करिणी तीर्थ आणि समुद्र
वर्तमान नाव: थिरुवेट्टिकुडी

क्षेत्र पुराण:

१. ह्या पुराणाचा उल्लेख महाभारतामध्ये आहे. जेव्हा कौरव-पांडव मधलं युद्ध अनिवार्य झालं, तेव्हां व्यास ऋषींनी अर्जुनाला भगवान शिवांचं ध्यान करून पाशुपातास्त्र प्राप्त करून घेण्याचा सल्ला दिला. अर्जुन इथे आला आणि त्याने तपश्चर्या चालू केली. जेव्हां दुर्योधनाला अर्जुनाच्या तपश्चर्येबद्दल माहित झालं तेव्हां त्याने अर्जुनाच्या तपश्चर्येमध्ये व्यत्यय आणण्यासाठी मूखासूर नावाच्या असूराला ह्या ठिकाणी धाडलं. मूखासूर एका डुक्कराच्या रूपांत इथे आला आणि त्याने अर्जुनाच्या तपश्चर्येमध्ये व्यत्यय आणण्यास चालू केलं. अर्जुनाने असुरावर बाण सोडला. त्याचवेळी भगवान शिव, श्री पार्वती देवी आणि श्री मुरुगन पारधी, पारध्याची पत्नी आणि पारध्याचा पुत्र अशा रूपांत तर चार वेद त्यांच्याबरोबर चार श्वानांच्या रूपांत तेथे आले आणि भगवान शिवांनी पण असूरावर म्हणजेच डुक्करावर बाण सोडला. पारध्याच्या रूपांतील भगवान शिव तसेच अर्जुन ह्या दोघांनी ह्या शिकारावर अधिकार सिद्ध केला त्यामुळे दोघांमध्ये वाद निर्माण झाला. शेवटी भगवान शिव आपल्या मूळ रूपांत आले. त्यांनी आपले पाशुपातास्त्र अर्जुनाला देण्याचे ठरवले. पण पार्वती देवींनी अर्जुनाच्या पात्रतेबद्दल शंका व्यक्त केली. तेव्हा भगवान शिवांनी सांगितले कि अर्जुनाच्या हातावर मत्स्यरेखा आहे आणि म्हणून तो हे अस्त्र प्राप्त करण्यासाठी पात्र आहे. जेव्हा अर्जुनाने पार्वती देवींना आपल्या हाताचा पंजा दाखवला तेव्हा पार्वती देवींना त्याच्या पात्रतेची खात्री झाली. त्यानंतर भगवान शिवांनी अर्जुनाला पाशुपातास्त्र प्रदान केलं. अर्जुनाच्या विनंतीवरून भगवान शिव इथे स्वयंभू लिंगाच्या रूपांत राहिले. मासी ह्या तामिळ महिन्यामध्ये माघ नक्षत्राच्या दिवशी हि घटना नाट्यरूपात सादर केली जाते.

२. एकदा कैलासावर श्री पार्वती देवींनी भगवान शिवांना बोलून दाखवलं की त्यांच्या मदतीशिवाय म्हणजेच पार्वती देवींच्या मदतीशिवाय भगवान शिव जगाचं रक्षण करू शकत नाहीत. भगवान शिवांना जाणवलं की पार्वती देवींना अभिमान झाला आहे आणि म्हणून त्यांना शिक्षण देण्यासाठी म्हणून त्यांनी पार्वती देवींना पृथ्वीवर एका कोळ्याच्या घरात जन्म घेण्याचा शाप दिला. त्यांचा पार्वती देवींवरचा विश्वास परत पूर्ववत व्हावा म्हणून त्यांनी पार्वती देवींना प्रखर तपश्चर्या करण्याची आज्ञा दिली. त्याप्रमाणे पार्वती देवींनी पृथ्वीवर कोळ्याच्या घरी जन्म घेतला आणि त्या भगवान शिवांच्या कट्टर भक्त बनल्या. त्यांनी भगवान शिवांच्या आज्ञेनुसार प्रखर तपश्चर्या केली आणि कोळी रूपात आलेल्या भगवान शिवांशी विवाह केला. ह्या घटनेच्या स्मृत्यर्थ इथला कोळी समाज मासी ह्या तामिळ महिन्यामध्ये कडलडू हा उत्सव साजरा करतात. ह्या उत्सवामध्ये भगवान शिवांच्या मूर्तीची जावई ह्या नात्याने मिरवणूक काढली जाते.

३.  स्थळ पुराणानुसार जेव्हा शैव संत संबंधर ह्या मंदिराचं दर्शन घेण्यासाठी समुद्रातून आले त्यांना समुद्राच्या तीरावरील वाळूच्या प्रत्येक कणामध्ये शिव लिंगाचे दर्शन झाले. त्यांना वाळूवर पाय ठेवणे योग्य वाटले नाही म्हणून त्यांनी समुद्रातुनच शिवांना नमस्कार करून त्यांची स्तुती गायली.

ह्या मंदिरात ज्यांनी उपासना केली त्यांची नावे:

श्री पार्वती देवी, देव, विश्वामित्र ऋषी, अय्याडिगळ काडवरकोन नायनार, अर्जुन, राजा अन्नवर्त. 

वैशिष्ट्ये:

१. ह्या मंदिरात भगवान शिवांची एक मूर्ती आहे ज्यामध्ये भगवान शिव एका पारध्याच्या रूपांत असून त्यांनी हातात धनुष्य बाण घेतले आहे, आणि त्यांच्या बरोबर श्री पार्वती देवी कोळिणीच्या रूपात डोक्यावर एक मडकं घेऊन आहेत, श्री मुरुगन हातात धनुष्यबाण घेऊन आहेत आणि चार वेद चार श्वानांच्या रूपात आहेत. अशी मूर्ती बाकी कुठल्या मंदिरात दिसत नाही.

२. भगवान शिव आणि श्री मुरुगन ह्या दोघांनी हातात धनुष्य बाण घेतले हे दृश्य खूप दुर्मिळ आहे.

३. ह्या मंदिरात एका देवालयात श्री मुरुगन ह्यांना चार हात आहेत. ते त्यांच्या पत्नींसमवेत म्हणजेच वल्ली आणि दैवानै समवेत आहेत.

४. इथे श्री पुन्नागवननाथर ह्यांच्यासमोर शैव संत संबंधर आणि श्री शनैश्वर आहेत. हे दृश्य दुर्मिळ आहे.

५. इथे अर्जुनाची हातात धनुष्यबाण घेतले आहेत अशी मूर्ती आहे.

६. ह्या मंदिरात भगवान शिव पारधी आणि कोळी अशा दोन्ही रूपांत कृपावर्षाव करतात. 

मंदिराबद्दल माहिती:

मंदिरामध्ये गाभारा, अंतराळ आणि अर्धमंडप आहे. हे मंदिर पूर्वाभिमुख असून ह्याला पांच स्तरांचं राजगोपुर आहे आणि एक परिक्रमा आहे. इथले शिव लिंग स्वयंभू आहे. भगवान शिव इथे एका पारध्याच्या रूपात आहेत. राजगोपुरावर स्टुक्कोची सुंदर चित्रे आहेत. राजगोपुरापुढे मंडपामध्ये बलीपीठ, ध्वजस्तंभ आणि नंदी आहेत. इथले स्वयंभू लिंग रुद्राक्ष मंडपामध्ये चौकोनी चौथऱ्यावर आहे. आणि ते जरा उंच आहे. 

कोष्ट मूर्ती: श्री दक्षिणामूर्ती, श्री दुर्गादेवी

परिक्रमेमध्ये पुढील मूर्ती आणि देवालये आहेत: श्री विनायक, श्री सुब्रह्मण्य, श्री पून्नैवननाथर (श्री पुन्नागवननाथर), श्री गजलक्ष्मी, श्री शास्ता, शैव संत नालवर, श्री भैरव, श्री सूर्य आणि श्री चंद्र. उत्सव मूर्ती अशा आहेत: धनुष्य बाण हातात धरलेले भगवान शिव, श्री पार्वती देवी कोळिणीच्या रूपात डोक्यावर एक मडके घेऊन, हातात धनुष्य बाण धरलेले श्री मुरुगन, चार श्वानांच्या रूपात वेद. 

इथे अर्जुनाची हातात धनुष्य बाण घेतलेली मूर्ती आहे. ह्या मूर्तीची मिरवणूक काढली जाते. तसेच श्री सोमस्कंदर आणि श्री प्रदोष नायकर ह्यांच्या मूर्ती आहेत. श्री अंबिका ह्यांचे एक स्वतंत्र दक्षिणाभिमुखी देवालय आहे. श्री मुरुगन ह्यांना चार हात आहेत. ते त्यांच्या पत्नींसमवेत म्हणजेच श्री वल्ली आणि दैवानै ह्यांच्या समवेत कृपावर्षाव करतात. प्रकारामध्ये म्हणजेच परिक्रमेमध्ये श्री पून्नैवननाथर (श्री पुन्नागवननाथर) ह्यांचे स्वतंत्र देवालय आहे. गाभाऱ्यासमोर श्री शनैश्वर आणि शैव संत संबंधर ह्यांच्या मूर्ती आहेत. प्रकारामध्ये पुढील मूर्ती आहेत: श्री नटराज, श्री सिद्धी विनायक, श्री पूर्णादेवी आणि श्री पुष्कला देवींसमवेत श्री अय्यप्पा, श्री महालक्ष्मी, श्री चंडिकेश्वरर आणि नवग्रह.

प्रार्थना:

१. भाविकांचा असा समज आहे की इथे भगवान शिवांची प्रार्थना केल्याने ग्रहांच्या प्रतिकूल परिणामांपासून मुक्ती मिळते. 

२. विभक्त दंपती पुनर्मीलनासाठी इथे श्री पार्वती देवींची प्रार्थना करतात.

३. भाविक जन इथे सर्व इच्छांच्या पूर्तीसाठी, शत्रूंपासून रक्षण करण्यासाठी तसेच अहंकारावर विजय मिळविण्यासाठी इथे प्रार्थना करतात. 

पूजा:

कारण आगमानुसार इथे रोज चार पूजा केल्या जातात. नियमित प्रदोष पूजा केल्या जातात. 

मंदिरात साजरे होणारे महत्वाचे सण:

मासी (फेब्रुवारी-मार्च): तीन दिवसांचा मघा नक्षत्र उत्सव आणि महाशिवरात्री
आवनी (ऑगस्ट-सप्टेंबर): श्री गणेश चतुर्थी
कार्थिगई (नोव्हेंबर-डिसेंबर): थिरुकार्थिगई

मंदिराच्या वेळा: सकाळी ६ ते दुपारी १२, संध्याकाळी ४ ते संध्याकाळी ८

मंदिराचा पत्ता: 

श्री थिरुमेनीअळगर मंदिर / श्री सुंदरेश्वरर मंदिर,
थिरुवेट्टिकुडी (कारैक्कल),
पॉंडीचेरी,
तामिळनाडू ६०९६०९

दूरध्वनी: +९१-४३६८२६५२९३/२६५६९१, +९१-९८९४०५१७५३

अस्वीकरण आणि शिष्टाचार (Disclaimer and courtesy):

ह्या लेखांमधली माहिती संकलित करताना विविध आचार्यांचे उपन्यास, दक्षिण भारतातील काही नियतकालिके, तसेच इंटरनेट वरील विविध ब्लॉग्स आणि वेबसाईट्स ह्यांचा आधार घेतला आहे. आपल्याला ह्या लेखांमध्ये काही त्रुटी आढळल्यास आम्हाला जरूर कळवा.

Shri Thirumeniazhagar Temple / Shri Sundareshwarar Temple at Thiruvettikudi (Karaikkal)

This temple is situated at a distance of about 9 kms from Karaikkal, 49 kms from Thiruvarur, 29 kms from Nagapattinam and 37 kms from Mayiladuthurai. This Padal Pethra Sthalam on southern bank of Kaveri was revered by shaiva saint Sambandhar. Hence this place must have existed before the seventh century. This place was earlier known as Kovilmedu. It was reconstructed as a stone structure by Chola kings and extensions were made by Vijayanagara kings. Lord Shiva came to this place in the guise of a hunter. Hence the name got Thiruvettikudi (in Tamil vedan means hunter and Kudi means village). Goddess Parvati is believed to have been born as a fisher woman, hence the place got the name Ambikapuram. The historical name of this place earlier was Punnagavanam, Devakodipuram, Ambikapuram.

Moolavar: Shri Sundareshwarar, Shri Thirumeni Azhagar, Shri Vedamurti
Devi: Shri Shantanayaki, Shri Saundarya Nayaki
Kshetra Vruksha: Punnaga tree
Sacred Teertha: Deva teertha, Chandra Pushkarini and the sea
Agama/Puja: Kaaran Agama
Puranik Name: Punnagavanam
Present Name: Thiruvettikudi

Ksehtra Puran:

1. This puran finds a mention in Mahabharat. When the war between Pandavas and Kauravas became imminent, Sage Vyasa advised Arjuna to meditate upon Lord Shiva and obtain Pashupatastra to fight with Kauravas. Arjuna came to this place and started his penance. When Duryodhana came to know about Arjuna’s penance he sent an asura named Mukhasur. The asura came in the guise of a boar (pig) and tried to disturb penance. Arjuna shot an arrow at the asura. At that time Lord Shiva came there as a hunter along with Goddess Parvati as a hunter woman and Lord Muruga as a hunter boy and along with four vedas as four dogs. Lord Shiva had a necklace on his neck which were six shastras. Lord Shiva also shot an arrow at the boar at the same time as Arjuna. Both Arjuna and Lord Shiva claimed that the boar was killed by his arrow. There was an argument between the two. Finally Lord Shiva disclosed his identity to Arjuna and he was about to give the Pashupatastra to Arjuna. At that time Goddess Parvati raised a doubt about Arjuna’s eligibility to receive astra. Lord Shiva told her that Arjuna has a Matsya Rekha on his palm, hence he deserved to receive the astra. When Arjuna showed his palm to Goddess Parvati she was satisfied about his eligibility. Then Lord Shiva blessed Arjuna with a Pashupatastra. At Arjuna’s request he stayed back at this place as Swayambhu Linga. In this temple during Maasi Magha festival, this event is enacted. 

2. Once at Mount Kailash, Goddess Parvati told Lord Shiva that without her contribution, he cannot protect the world. Lord Shiva understood that Goddess Parvati has been influenced by her undeserved pride. In order to teach her a lesson he cursed her to be born in a fisherman’s family at this place. He asked her to perform rigorous penance to win back his trust. Goddess Parvati took birth in a fisherman's family and became an ardent devotee of Lord Shiva. She did penance and finally married Lord Shiva who came as a fisherman. To commemorate this event the fisherman community at this place celebrate a festival named Kadaladu in the Tamil month of Masi. In this festival the idol of Lord Shiva is taken in procession to their village with the honor of a son in law. 

3. As per the Sthala puran, when shaiva saint Sambandhar came to this place by sea, he found that each sand particle appeared to him like a Shiva Linga. As he did not want to step on them and disturb their sanctity he worshiped Lord Shiva and sang the sacred hymn from the sea itself. 

Those who worshiped: 

Goddess Parvati, Devas, Sage Vishwamitra, Iyadigal Kadvarkone Nayanar, Arjuna, King Annavarta.

Salient features:

1. In this temple there is an idol of Lord Shiva as hunter with bow and arrow along with Goddess Parvati as hunter woman with a pot on her head, four vedas as four dogs and Lord Muruga as a hunter boy with a bow and arrow. This is unique and not found anywhere.

2. It is very rare to come across both Lord Shiva and Lord Muruga with bow and arrow together. 

3. In this temple in a shrine of Lord Muruga, he has four hands. He is depicted with a bow and arrow along with Valli and Deivanai.

4. In front of Lord Punnagavananathar shrine, the presence of shaiva saint Sambandhar and Lord Shanishwar is not seen anywhere. 

5. Lord Arjuna is depicted holding a bow and arrow.

6. In this temple Lord Shiva graces as both hunter and fisherman. 

About the temple:

The temple consists of Sanctum-sanctorum, Antarala and Ardha mandap. This is an east facing temple with a five tiered rajagopuram and has one Prakaram. The Shiva Linga is a Swayambhu Linga and Lord Shiva exists in  this temple in the form of an idol of hunter. There are beautiful stucco images on Rajagopuram. Balipeeth, Dhwajastambha and Nandi are in a mandap after rajagopuram. Swayambhu Shiva Linga is a bit tall on a square peetham under a Rudraksha Mandap. 

Koshta murtis: Lord Dakshinamurti and Goddess Durga. 

The shrines and idols in the prakaram are Lord Vinayaka, Lord Subramanya, Lord Punnaivananathar (Lord Punnagavananathar), Goddess Gajalakshmi, Lord Shasta, Shaiva saint Naalvar, Lord Bhairav, Lord Surya and Lord Chandra. The utsav murtis are Lord Shiva as hunter holding a bow and an arrow, Goddess Parvati as his wife with a pot on her head along with Lord Muruga as a boy with a bow and arrow and the four vedas as four dogs. There is a procession idol of Arjuna with a bow and arrow, Lord Somaskandar and Lord Pradosha Nayakar. Goddess Ambika is in a separate south facing shrine. Lord Muruga graces with four hands along with Valli and Deivanai in a separate shrine. There is a separate shrine for Lord Punnaivananathar (Lord Punnagavananathar) in the prakaram. Lord Shanishwar’s and Lord Sambandhar’s shrines are in front of the sanctum. In the prakaram there is a shrine of Lord Natraja, Lord Siddhi Vinayaka, Lord Ayyapa accompanied by Goddess Purna and Goddess Pushkala, Goddess Mahalakshmi, Lord Chandikeshwarar and Navagraha are in the parikrama.

Prayers:

1. Devotees believe that worshiping Lord Shiva at this place will relieve them from adverse effects of planets.

2. Separated couples pray to Goddess Parvati for reunion.

3. Devotees worship here for getting their wishes fulfilled, to get rid of troubles from enemies and for getting rid of ego.

Poojas:

Four rituals daily according to Kaaran Agama. Regular Pradosha puja

Some important festivals:

Masi (February-March): Three days Masi Magha nakshatra festival and Mahashivaratri.

Aavani (August-September): Ganesh Chaturthi.

Karthigai (November-December): Thiru Karthigai.

Timings: 6 am to 12 noon, 4 pm to 8 pm

Address:
Shri Thirumeniazhagar Temple / Shri Sundareshwarar Temple,
At Thiruvettikudi (Karaikkal),
Pondicherry 609609

Phone: +91-4368265293/265691, +91-9894051753

Courtesy: Various websites and blogs

थिरुक्कडैयुर येथील श्री ब्रह्मपुरीश्वरर मंदिर

हे मंदिर तामिळनाडू राज्यातल्या नागपट्टीनं जिल्ह्यामध्ये थिरुक्कडैयुर ह्या गावात स्थित आहे. मयीलादुथुराई-कारैक्कल मार्गावर थिरुक्कडैयुर विराट्टेश्वरर मंदिरापासून २ किलोमीटर्स वर आहे. कारैक्कल पासून २२ किलोमीटर्स, मयीलादुथुराई पासून २२ किलोमीटर्स आणि सिरकाळी पासून २५ किलोमीटर्स वर आहे. कावेरी नदीच्या दक्षिण काठावर वसलेल्या पाडळ पेथ्र स्थळांपैकी एक स्थळ आहे. शैव संत संबंधर, अप्पर आणि सुंदरर ह्यांनी ह्या मंदिराची स्तुती गायली आहे. म्हणून हे मंदिर ६व्या शतकाच्याही आधीपासून अस्तित्वात असावं. चोळा साम्राज्याच्या राजांनी ह्या मंदिराची पुनर्निर्मिती केली आणि पांड्या आणि विजयनगर साम्राज्याच्या राजांनी ह्या मंदिराचा जीर्णोद्धार केला. ह्या स्थळाला पूर्वी ब्रह्मपुरी, बिल्वअरण्य, शिववेदपुरी अशी नावे होती.

मूलवर: श्री ब्रह्मपुरीश्वरर, श्री पेरूमन अडिगल
देवी: श्री अमलागुजनायकी, श्री वदूमुलै अंबिका, श्री मलरलूळल मिन्नाम्माई
पवित्र तीर्थ: ब्रह्म तीर्थ, अस्वथी तीर्थ, काशी तीर्थ
पवित्र वृक्ष: बिल्व, बहावा (तामिळ मध्ये कोंड्रै)
पुराणिक नाव: थिरुक्कडैयुर मायनं
वर्तमान नाव: थिरुक्कडैयुर
जिल्हा: नागपट्टीनं, तामिळ नाडू

क्षेत्र पुराण:

१. पुराणानुसार प्रत्येक युगाच्या अंती भगवान शिव सृष्टीचा विनाश करण्यासाठी प्रलय घडवून आणतात. ह्या प्रलयामध्ये ब्रह्मदेव पण नाश पावतात. जेव्हां नवीन युग चालू होतं तेव्हां भगवान शिव परत ब्रह्मदेवांना निर्माण करतात आणि मग ब्रह्मदेव सृष्टीची निर्मिती करतात. अशाच एका प्रलयानंतर भगवान शिवांनी ब्रह्मदेवांना ह्या ठिकाणी पुनर्जीवित केलं आणि त्यांना शिवज्ञानोपदेश (ब्रह्मज्ञानोपदेश) दिला जेणेकरून ब्रह्मदेव सृष्टी निर्माण करू शकतील. म्हणून इथे भगवान शिवांना श्री ब्रह्मपुरीश्वरर असं संबोधलं जातं. हे अशा पांच स्थळांपैकी तिसरं स्थळ आहे जिथे भगवान शिवांनी ब्रह्मदेवांना शिवज्ञानोपदेश दिला. अशी अजून चार स्थळे आहेत जिथे भगवान शिवांनी ब्रहादेवांचा नाश करून त्यांना पुनर्जीवित केलं. ती चार स्थळे आणि हे स्थळ धरून पांच स्थळांना पंचमायनं असं संबोधलं जातं. ती पांच स्थळे अशी आहेत १) कांचीपुरम येथील कांची मायनं, २) थिरुक्कडैयुर येथील कडवूर मायनं (हे स्थळ), ३) सिरकाळी येथील काळी मायनं, ४) थिरुविळीमळलै येथील विळीमायनं आणि ५) थिरुनल्लूर येथील नल्लूरमायनं.

२.  क्षेत्र पुराणानुसार मार्कंडेय ऋषींची शिवोपासना चालू राहावी म्हणून भगवान शिवांनी इथे गंगेचं पाणी आणून एक विहीर तयार केली. ही विहीर मंदिराच्या पवित्र तीर्थाच्या अगदी जवळ आहे. अजून सुद्धा ह्या विहिरीतले पाणी थिरुक्कडैयुर येथील श्री अमृतघटेश्वरर मंदिरामध्ये भगवान शिवांच्या अभिषेकासाठी नेले जाते. ह्या विहिरीतील पाणी फक्त श्री अमृतघटेश्वरर ह्यांच्या अभिषेकासाठीच वापरले जाते. 

३. अजून एका क्षेत्र पुराणानुसार चालुक्य साम्राज्याचा राजा एमकेरिदान ह्याचा युद्धामध्ये पराजय झाला आणि शत्रूने त्याचं राज्य हिरावून घेतलं. एमकेरिदान राजा इथल्या जवळच्या शिव मंदिरांमध्ये प्रार्थना करत करत ह्या मंदिरामध्ये आला. त्याने आपलं राज्य परत मिळावं म्हणून इथे भगवान शिवांना प्रार्थना केली. त्याने जेव्हा श्री मुरुगन म्हणजेच श्री श्रुंगारवेलर ह्यांच्या देवालयात येऊन प्रार्थना केली तेव्हा श्री मुरुगन ह्यांनी राजाचं रूप घेतलं आणि त्यांनी राजाच्या सैन्याला हाताशी धरून राजाच्या शत्रूचा पराभव केला आणि राजाला त्याचे राज्य परत मिळवून दिले. म्हणून येथील श्री मुरुगन (श्री श्रुंगारवेलर) योध्याच्या रूपात आहेत. एमकेरिदान राजाने श्री श्रुंगारवेलर ह्यांच्या मंदिरासाठी ५३ एकर जागा प्रदान केली. ह्या जागेला श्रुंगारवेली असे म्हणतात.

४. स्थळ पुराणानुसार एका चोळा राजाला कुष्ठरोग जडला. त्याला काही ऋषीमुनींनी इथे येऊन भगवान शिवांची उपासना करावयाचा सल्ला दिला. राजाने तसे केल्यावर त्याची रोगातून मुक्तता झाली.

५. स्थळ पुराणानुसार सोमदेव शर्मा नावाच्या ब्राह्मणाने इथे भगवान शिवांची उपासना केल्याने त्याची ब्रह्महत्या दोषातून मुक्तता झाली.

६. स्थळ पुराणानुसार शिव शर्मा नावाच्या ब्राह्मणाला त्याने केलेल्या पापांचा परिणाम म्हणून कावळा बनण्याचा शाप मिळाला होता. त्या ब्राह्मणाने इथे येऊन भगवान शिवांची उपासना केल्यानंतर त्याला आपले मूळ रूप परत प्राप्त झाले आणि शेवटी त्याला मुक्ती मिळाली.

७. स्थळ पुराणानुसार जेव्हा भगवान शिव ब्रह्मदेवांना उपदेश देत होते तेव्हा श्री गणेशांनी विनयशील विद्यार्थी बनून प्रणव मंत्र ऐकला आणि त्याचे ज्ञान प्राप्त केले. म्हणून इथे श्री विनायकांना श्री प्रणव विनायक असे संबोधले जाते.

८. इथल्या लोककथेनुसार पांबाट्टी सिद्धर ह्यांनी इथे वास्तव्य केलं.

ह्या ठिकाणी ज्यांनी उपासना केली त्यांची नावे:

श्री ब्रह्मदेव, श्री गणेश, पांबाट्टी सिद्धर, मार्कंडेय ऋषी, चालुक्य राजा एमकेरिदान, कुलोथंग चोळा राजा II, सोमदेव शर्मा आणि शिव शर्मा.  

वैशिष्ट्ये:

१. उत्सव मूर्ती श्री श्रुंगारवेलर ह्यांच्या हातात धनुष्य आणि बाण आहे. त्यांनी रुद्राक्ष माला परिधान केली आहे तसेच पादत्राणे परिधान केली आहेत.

२. इथे श्री दक्षिणामूर्तींना सहा सनक ऋषींबरोबर चित्रित केले आहे. सहसा त्यांच्याबरोबर चार सनक ऋषी असतात. तसेच ते इथे वटवृक्षाच्या खाली बसलेले नाहीत.

३. श्री भिक्षाटनर आणि श्री भैरव ह्यांच्या मूर्ती खूप सुंदर आहेत. 

४. श्री प्रणव विनायकांचे उदर सपाट आहे. सहसा ते लंबोदर रूपात असतात.

५. श्री श्रुंगारवेलर ह्यांच्या देवालयातील श्री चंडिकेश्वरर ह्यांच्या मूर्तीला श्री गुह चंडिकेश्वरर असे संबोधले जाते.

६. येथील शिव लिंगावर एक भेग आहे.

मंदिराबद्दल माहिती:

हे मंदिर पश्चिमाभिमुख आहे आणि त्याच्या प्रवेशाला एक कमान आहे. दुसऱ्या पातळीवर इथे नवनिर्मित राजगोपुर आहे. राजगोपुरानंतर बलीपीठ आणि नंदि हे गाभाऱ्याकडे मुख करून आहेत. गाभाऱ्यामध्ये गाभारा, अंतराळ, महामंडप आणि मुखमंडप आहे. मुख मंडपाचा आकार वटवाघुळाच्या कपाळासारखा आहे. गाभाऱ्याच्या प्रवेशावर दोन्ही बाजूंना द्वारपाल आहेत. शिव लिंग स्वयंभू असून ते चौकोनी पिठावर आहे. गाभाऱ्याचा आकार लिंगासारखा आहे.

कोष्ट मूर्ती: श्री दक्षिणामूर्ती, श्री अर्धनारीश्वरर, श्री विष्णू, श्री विष्णुदूर्गा, श्री भैरव, श्री नर्दन विनायक.

कोष्टामध्ये श्री दक्षिणामूर्ती हे सहा सनकादि शिष्यांसमवेत चित्रित केले आहेत पण ते सहसा जसे कल्लाल वृक्षाच्या खाली (अंजीर, कल्लाळाश्वत्थ, मराठी मध्ये औदुंबर) बसतात तसे इथे दिसत नाहीत.

श्री चंडिकेश्वरर त्यांच्या नेहमीच्या जागी त्यांच्या पत्नींसमवेत आहेत. इथे एक उठावदार चित्र आहे ज्यामध्ये कुलोथंग राजा III श्री दक्षिणामूर्तींच्या जवळ भगवान शिवांची पूजा करत आहेत.  

परिक्रमेमधल्या इतर मूर्ती आणि देवालये:

इथे श्री मुरुगन ह्यांचे स्वतंत्र देवालय आहे. ते त्यांच्या पत्नी श्री वल्ली आणि श्री दैवानै ह्यांच्या समवेत आहेत आणि त्यांना इथे श्री श्रुंगारवेलर असे संबोधले जाते. त्यांच्या हातात बाण आणि भाला आहे आणि ते युद्धावर निघाले आहेत असे चित्रित केले आहे. त्यांनी रुद्राक्ष माला परिधान केली आहे तसेच पादत्राणे परिधान केली आहेत ज्यांना तामिळ मध्ये कुर्रडू असं म्हणतात. ही मूर्ती प्रभू श्रीराम ह्यांच्या सारखी भासते. श्री श्रुंगारवेलर हे त्यांचे मामा श्री विष्णू ह्यांचे अवतार म्हणून प्रकट झाले आहेत. जसे भगवान शिवांच्या देवालयात श्री चंडिकेश्वरर असतात तसेच श्री मुरुगन ह्यांच्या देवालयात पण श्री चंडिकेश्वरर आहेत. त्यांना श्री गुह चंडिकेश्वरर असे म्हणतात. इथे श्री विनायकांना श्री प्रणव विनायक असे म्हणतात आणि त्यांचे पोट सपाट आहे. 

परिक्रमेमध्ये पुढील मूर्ती आहेत: श्री नटराज, श्री कल्याण सुंदरर, नालवर (चार श्रेष्ठ नायनमार), श्री महाविष्णू (श्री पिल्लै पेरुमल), श्री गजलक्ष्मी देवी, श्री चंडेश्वरी देवी, श्री भिक्षाटनर आणि श्री भैरव. 

पांबाट्टी सिद्धर, जे अठरा श्रेष्ठ सिध्दांपैकी एक आहेत, त्यांनी इथे वास्तव्य केलं. 

इथे भगवान शिवांनी ब्रह्मदेवांचा नाश करून त्यांना पुनर्जीवित केलं आणि तसेच त्यांना ज्ञानोपदेश दिला म्हणून ह्या स्थळाला ब्रह्मपुरी, थिरुमैज्ञानम आणि कडैयुर मायनं असं म्हणतात. भगवान शिवांना इथे श्री ब्रह्मपुरीश्वरर असे संबोधले जाते. 

श्री अंबिका देवींचे इथे स्वतंत्र पूर्वाभिमुख देवालय आहे. त्या उभ्या मुद्रेमध्ये आहेत. हे देवालय बाहेरील परिक्रमेच्या नैऋत्य कोपऱ्यात आहे. त्यांच्या देवालयाला तीन स्तरांचं राजगोपुर आहे आणि इथे नंदि आणि बलीपीठ आहे. ह्या देवालयात गाभारा, अंतराळ आणि महामंडप आहे. प्रवेशावर द्वारपालिकी आहेत. श्री अंबिका देवींना चार हात आहेत आणि त्यातील दोन हात अभय आणि वरद मुद्रेमध्ये आहेत.

प्रार्थना:

१. भाविक जन इथे ज्ञानप्राप्तीसाठी, शिक्षणामध्ये श्रेष्ठता मिळविण्यासाठी, विवाहातल्या अडचणी दूर होण्यासाठी, अपत्यप्राप्तीसाठी तसेच पितृदोषांतून मुक्तता मिळविण्यासाठी प्रार्थना करतात. 

पूजा:

नित्य दैनंदिन पूजा, प्रदोष पूजा, अमावस्या आणि पौर्णिमेला विशेष पूजा.

मंदिरात साजरे होणारे काही महत्वाचे सण:
ऎप्पासी (ऑक्टोबर-नोव्हेंबर): स्कंद षष्ठी
कार्थिगई (नोव्हेंबर-डिसेंबर): थिरुकार्थिगई
मारगळी (डिसेंबर-जानेवारी): थिरुवथीरै
मासी (फेब्रुवारी-मार्च): शिवरात्रि
पंगूनी (मार्च-एप्रिल): अश्विनी नक्षत्र दिवशी तीर्थवारी उत्सव. असा समज आहे की प्रत्येक वर्षी ह्या दिवशी गंगा ह्या स्थळाला भेट देते. भगवान शिव आणि श्री पार्वती देवींची मिरवणूक विहिरीपर्यंत नेली जाते.

मंदिराच्या वेळा: सकाळी ६.३० ते दुपारी १२, दुपारी ४ ते संध्याकाळी ७

मंदिराचा पत्ता:

श्री ब्रह्मपुरीश्वरर मंदिर,
थिरुमायनं,
आधीकडवूर,
ऍट पोस्ट: थिरुक्कडैयुर
तालुका: थरंगंपाडी
तामिळनाडू ६०९३११

संपर्क:

मंदिराचे पुरोहित: श्री एम गणेश गुरुक्कल -+९१-४३६४२८७२२२, +९१-९४४२०१२१३३

आभार: https://tamilnadu-favtourism.blogspot.com/ आणि https://temple.dinamalar.com/en/  

अस्वीकरण आणि शिष्टाचार (Disclaimer and courtesy):

ह्या लेखांमधली माहिती संकलित करताना विविध आचार्यांचे उपन्यास, दक्षिण भारतातील काही नियतकालिके, तसेच इंटरनेट वरील विविध ब्लॉग्स आणि वेबसाईट्स ह्यांचा आधार घेतला आहे. आपल्याला ह्या लेखांमध्ये काही त्रुटी आढळल्यास आम्हाला जरूर कळवा.

Shri Brahmapureeshwarar Temple at Thirukkadaiyur Mayanam

This Shiva temple is located at Thirukkadaiyur in Nagapattinam district of Tamil Nadu. The temple is at about 2 kilometers from Thirukkadaiyur Veeratteshwarar Temple on Mayiladuthurai- Karaikkal route. It is about 22 kilometers from Karaikkal, 22 kilometers from Mayiladuthurai and about 25 kilometers from Sirkazhi. This is one of the Padal Pethra Sthalams on the southern bank of Kaveri. Lord Shiva of this temple was revered by Shaiva saints Sambandhar, Appar and Sundarar in their sacred hymns. The temple must have existed in the 6th century, later reconstructed by Cholas and renovated by Pandya and Vijaynagar Kings. This place was earlier known as Brahmapuri BilvaAranya, ShivaVedapuri.

Moolavar: Shri Brahmapureeshwarar, Shri Peruman Adigal
Devi: Shri Aamalagujanayaki, Shri Vadumulai Ambika, Shri Malarluzhal Minnaammai
Sacred Teertha: Brahma Teertha, Aswathi Teertha, Kashi Teertha
Kshetra Vruksha: Bilva, Bahava (Kondrai in Tamil)
Puranik Name: Thirukkadaiyur Mayanam
Present Name: Thirukkadaiyur Nagapattinam, Tamil Nadu

Kshetra Purana:

1. According to Purana, at the end of each yuga Lord Shiva is believed to create a great deluge (pralay) to destroy the universe. In the process, Lord Brahma also gets destroyed. When the new yuga starts, Lord Brahma is recreated by Lord Shiva. During one such yuga Lord Brahma was destroyed and brought back to life at this place. Lord Shiva gave Shiva Dnyana Upadesh (Brahmadnyana upadesh) so that Lord Brahma could start the creation. Hence Lord Shiva is known as Brahmapureeshwarar at this place. This is the third such place where Lord Brahma was given Shiva-Dnyanopadesh. It is believed that there are four more places where Lord Shiva destroyed and re-created Lord Brahma. These five places together are known as PanchaMayanam. 1) Kanchi Mayanam (at Kanchipuram), 2) Kadavur Mayanam at Thirukkadaiyur (this place), 3) Kazhi Mayanam at Sirkazhi, 4) Veeizhi Mayanam at ThiruveeizhiMalay, 5) Nallur Mayanam at ThiruNallur.

2. According to Kshetra puran, Lord Shiva created a well (pond) with water from Ganges for Sage Markandeya to continue his worship of Lord Shiva at this place. This well is located very near the sacred tank of the temple. Even now water is taken from this well to Thirukkadaiyur temple (Amrithakadeshwarar Temple) daily for abhishek of Lord Shiva. The water from this well is used only for the Amrithakadeshwarar. 

3. According to another Kshetra purana, Chalukya king Emakeridan who was defeated in a battle and lost his kingdom came to this place to worship Lord Shiva after worshiping at nearby Shiva temples. He prayed to the lord for getting his kingdom back. When he came and prayed at the shrine of Shringarvelar, Lord Muruga took the form of a king. He went with the king's army and defeated the enemy and got the kingdom back for King Emakeridan. That's why the idol of Lord Muruga (Shringarvelar) is in warrior form. The king donated about 53 acres of land to the temple of Shringarvelar which is still known as Shringarveli. 

4. According to Sthala-puran, a Chola King was afflicted with leprosy. He was advised by sages to worship Lord Shiva at this place. By worshiping Lord Shiva at this place, he got rid of his ailment.

5. According to Sthala-puran, a Brahmin named Somadeva Sharma was relieved of his BrahmaHatya dosha by worshiping Lord Shiva at this place.

6. According to Sthala-puran, once a Brahmin named Shiva Sharma was cursed to become a crow for the sins committed. He came to this place and worshiped Lord Shiva. He regained his original form and finally attained salvation.

7. According to Sthala-puran, it is stated that Lord Ganesha had listened and learned the meaning of Pranav-mantra like an obedient student when Lord Shiva was teaching it to Lord Brahma. Hence at this place Lord Vinayaka is praised as Lord Pranav Vinayaka.

8. According to folklore, Pambatti Siddha lived at this place.

Those who worshiped at this place:

Lord Brahma, Lord Ganesha, Pambatti Siddhar, Sage Markandeya, Chalukya King Emakeridan, Kulothanga Chola II, Somadeva Sharma and Shiva Sharma.

Special Features:

1. The procession idol, Lord Shringarvelar has a bow and arrow in his hands. He wears Rudraksha garland and footwear.

2. Lord Dakshinamurti is depicted with six sanaka rishis instead of the usual four. He is not sitting under a banyan tree.

3. The idols of Lord Bhikshatanar and Lord Bhairav are very beautiful.

4. Lord Pranav Vinayaka has a flat belly instead of the usual pot-belly.

5. The idol of Chandikeshwarar in the shrine of Lord Shringarvelar is praised as Guha Chandikeshwarar.

6. There is a crack on the Shiva Linga. 

About the temple:

This is a west facing temple with an entrance arch. It has a newly constructed Rajagopuram at the 2nd level. After the Rajagopuram, we come across Balipeetham, Nandi facing the sanctum.

Sanctum-sanctorum consists of Sanctum, Antarala, Maha-mandap and Mukha-mandap. The mukha-mandap has the shape of the forehead of a bat. At the entrance of the sanctum, there are Dwarapalas on either side. Shivalinga is a Swayambhu Linga on a square avudayar (base). Sanctum is shaped like a linga.

Koshta murtis: Lord Dakshinamurti, Lord ArdhaNareeshwarar, Lord Vishnu, Goddess VishnuDurga, Lord Bhairav, Lord Nardana Vinayaka. Lord Dakshinamurti in the Koshta is depicted along with six of his disciples but he is not seated under a kallal tree (Indian rock fig, Kallalashwattha, Audumbar in Marathi) though he usually sits under it. Lord Chandikeshwarar is in the usual position, he is depicted along with his consort. 

There is a relief depicting King Kulothanga Chola III, worshiping a Shiva Linga near Lord Dakshinamurti.

Other idols and shrines in the parikrama:

There is a separate shrine of Lord Muruga. He is with his consorts Valli and Devasena and he is called as Shringarvelar. The idol of Shringarvelar is unique. He is depicted with a bow and a spear in his hands in a warrior posture ready for going to the war. He wears a rudraksha mala and wears slippers known as kurradu in Tamil. He is slightly slanting towards the left. The idol resembles that of Lord Shriram. Shringarvelar is considered as a manifestation of Lord Vishnu who is his maternal uncle. Similar to Chandikeshwar in Lord Shiva’s temple there is a Chandikeshwar in Lord Muruga’s shrine also. He is known as Guha Chandikeshwar. Lord Vinayaka is known here as Lord Pranava Vinayaka and he is depicted with a flat stomach. In the parikrama, we have the idols of Lord Nataraja, Lord Kalyana Sundarar, the four shaiva saints praised as Nalvar, Lord Mahavishnu (praised as Shri Pillai Perumal), Goddess Gajalakshmi, Goddess Chandeshwari, Lord Bhikshatanar and Lord Bhairav. One of the 18 great sidhhars Shri Pambatti Siddhar lived here. Since Lord Brahma was destroyed and created later and given dnyana-upadesh by Lord Shiva, the place is known as Brahmapuri, Thirumeidnyanam and Kadaiyur Mayanam. Lord Shiva is known as Lord Brahmapureeswarar. 

Ambika is in a separate, east facing shrine in standing posture. This shrine is in the southwest corner of the outer parikrama. Her shrine has a three-tiered RajaGopuram, Nandi and Balipeetham. Her shrine consists of Sanctum, Antarala and Maha-mandap. At the entrance, we have Dwarapalikis. She is depicted with four hands with Varada and Abhaya mudra.

Prayers:

People worship here for getting knowledge, excellence in education, removal of marriage obstacles, child boon, relief from Pitru-dosha.

Poojas:

Regular daily worship, pradosha puja, special pooja on new moon and full moon days.

Some important festivals: 

Aipassi (Oct-Nov): Skanda Shashthi

Karthigai (Nov-Dec): Thirukarthigai

Margazhi (Dec-Jan): Thiruvathirai

Masi (Feb-Mar): Shivaratri

Panguni (Mar-April): Teertha vari festival on ashwini nakshatra. It is believed that Ganga visits this place on this day every year. Lord Shiva and Goddess Parvati are taken in procession to the well. 

Timings: 6:30 am to 12 noon, 4 pm to 7 pm.

Address: 

Shri Brahmapureeshwarar temple, 
ThiruMayanam,
AadhiKadavur,
At-post: Thirukkadaiyur
Taluka: Tharanganpadi 
TN 609311.

Contact: 

Temple priest: Shri M, Ganesha Gurukkal - +91-436428799, +91-4364287222, +91-9442012133

Courtesy: Following sites 

https://tamilnadu-favtourism.blogspot.com/ and https://temple.dinamalar.com/en/

थिरुक्कडैयुर येथील श्री विराट्टेश्वरर मंदिर / श्री अमृतघटेश्वरर मंदिर

हे अष्टविराट्ट स्थळांपैकी एक आहे. मार्कंडेय ऋषींना वाचविण्यासाठी भगवान शिवांनी यमराजाची हत्या केली ह्या कथेशी निगडित हे स्थळ आहे.

हे मंदिर श्री अमृतघटेश्वरर मंदिर म्हणून प्रसिद्ध आहे. मयीलादुथुराई-कारैक्कल मार्गावर मयीलादुथुराई २१ किलोमीटर्स वर, कारैक्कलपासून २२ किलोमीटर्स वर तर कुंभकोणम पासून ५५ किलोमीटर्स वर हे मंदिर स्थित आहे. 

हे पाडळ पेथ्र स्थळ कावेरी नदीच्या दक्षिण काठावर आहे. शैव संत अप्पर आणि सुंदरर ह्यांनी ह्या मंदिराची स्तुती गायली आहे. म्हणूनच हे मंदिर सातव्या शतकाच्याही आधीपासून अस्तित्वात असावं. मंदिराचे वर्तमान बांधकाम साधारण २००० वर्षे जुनं आहे. चोळा साम्राज्याच्या राजांनी ह्या मंदिराचे दगडी बांधकाम करून जीर्णोद्धार केला. कालांतराने ह्या मंदिराचा विस्तार आणि जीर्णोद्धार पांड्या आणि विजयनगर साम्राज्याच्या राजांनी केला. ह्या मंदिरातल्या शिलालेखांमध्ये चोळा, पांड्या आणि विजयनगर साम्राज्याच्या राजांनी मंदिरासाठी केलेली कामे आणि दिलेल्या देणग्यांचा उल्लेख आहे. तसेच नाट्टूकोट्टै चेट्टीयारांनी केलेल्या योगदानांचे पण उल्लेख आहेत. हे शक्तीपीठांपैकी एक पीठ समजलं जातं.

मूलवर: श्री अमृतघटेश्वरर
देवी: श्री अभिरामी अम्मन
उत्सव मूर्ती: श्री कालसंहारमूर्ती
क्षेत्र वृक्ष: बिल्व, गुलाबी चमेली (तामिळ मध्ये पिंजलम किंवा जादी मल्ली)
पवित्र तीर्थ: अमृत पुष्करिणी, गंगा तीर्थ, शिव गंगा तीर्थ, मार्कंडेय तीर्थ आणि कला तीर्थ
पुराणिक नाव: थिरुक्कडैयुर, बिल्ववनम, पिंजलमवनम
वर्तमान नाव: थिरुक्कडैयुर
जिल्हा: नागपट्टीनं, तामिळ नाडू

क्षेत्र पुराण:

१. श्री ब्रह्मदेव एकदा भगवान शिवांकडून ज्ञानोपदेश घेण्यासाठी कैलासावर गेले. भगवान शिवांनी त्यांना काही बिल्व पत्राची बीजे दिली आणि सांगितलं की हि बीजे ज्या ठिकाणी एका प्रहराच्या आत अंकुरित होऊन त्याचा वृक्ष होईल अशा ठिकाणी ते उपदेश देतील. जेव्हा श्री ब्रह्मदेव ह्या ठिकाणी आले त्यावेळी ती बीजे एका प्रहराच्या आत अंकुरित होऊन त्याचा वृक्ष बनला. भगवान शिवांनी श्री ब्रह्मदेवांना इथे उपदेश दिला. ह्या स्थळाला बिल्ववनम असं म्हणतात आणि शिव लिंगाला बिल्ववननाथर असं संबोधलं जातं.

२. पुराणानुसार भगवान शिवांनी समुद्र मंथनामध्ये एक अमृत कलश देवांना दिला. पण अमृत प्राशन करण्याच्या आधी देव श्री गणेशांची पूजा करण्यास विसरले. म्हणून श्री गणेशांनी अमृत कलश घेतला आणि ह्या स्थळी लपवून ठेवला. पण हा कलश खुप खोल रुतला आणि तो बाहेर काढता आला नाही. कालांतराने ह्या कलशाचे शिवलिंगामध्ये रूपांतर झाले आणि त्याचे नाव श्री अमृतघटेश्वरर असे झाले.

३. मृकण्डु ऋषी आणि त्यांची पत्नी मरुद्मति ह्यांनी ह्या ठिकाणी तपश्चर्या केली आणि त्या तपश्चर्येचं फळ म्हणून भगवान शिवांच्या आशीर्वादाने त्यांना एक पुत्र झाला ज्याचं भाकीत असं होतं की तो अतिशय थोर असेल पण त्याचं आयुष्य मात्र अवघं १६ वर्षेच मर्यादित राहील. जेव्हां मार्कंडेयांना त्यांच्या प्रारब्धाचं ज्ञान झालं त्यावेळी ते विविध शिव स्थळांच्या तीर्थयात्रेला निघाले. ते जेव्हां इथे आले त्यावेळी ते त्यांच्या तीर्थयात्रेतलं १०८व्व स्थळ होतं आणि तो दिवस त्यांच्या आयुष्यातल्या शेवटचा दिवस होता. ते जेव्हां भगवान शिवांची पूजा करत होते त्यावेळी यमराज त्यांचं आयुष्य घ्यायला आले. जेव्हां यमराजांनी यमपाश मार्कंडेयांकडे फेकला तेव्हां त्याने शिव लिंगाला पण आच्छादित केले. पुराणामध्ये असा उल्लेख आहे कि त्यावेळी भगवान शिव शिवलिंगातून कालसंहार रूपांत बाहेर आले आणि त्यांनी त्यांच्या त्रिशुळाने यमराजाचा नाश केला. त्यांनी मार्कंडेयांना आशीर्वाद दिला कि ते आजन्म १६ वर्षांचेच राहतील. यमराजांचा वध झाल्याने पृथ्वीवर मृत्यू होण्याचे थांबले. तेव्हां भूदेवींनी भगवान शिवांकडे ह्याबद्दल तक्रार केली. भगवान शिवांनी ह्या ठिकाणी यमराजांना पुनर्जीवित केले.

४. जेव्हा आपण कालसंहार मूर्तीचे यमराजांशिवाय दर्शन घेतो तेव्हां त्या दर्शनाला संहार दर्शन असं म्हणतात आणि जेव्हां यमराजांसमवेत कालसंहारमूर्तीचे दर्शन घेतले जाते त्या दर्शनाला सजीव दर्शन म्हणतात (तामिळ मध्ये ऊइरपित्त दर्शन).

५. समुद्र मंथनातून बाहेर आलेले अमृत आपल्याला मिळावे ह्यासाठी भगवान विष्णूंना भगवान शिवांची पूजा करावयाची होती. पूजा करण्यासाठी अलंकार काढून ठेवणे आवश्यक असते. म्हणून भगवान विष्णूंनी आपले अलंकार काढून ठेवले. ह्या अलंकारांतून अंबिका देवी अभिरामी रूपांत प्रकट झाल्या. असा समज आहे की भगवान विष्णूंच्या अलंकारांत महालक्ष्मी देवींचा वास असतो. भगवान विष्णूंच्या अलंकारांतून अंबिका प्रकट झाल्या म्हणून इथे भगवान विष्णूंना इथे अंबिकांची माता असे पूजिले जाते.

६. एकदा अभिरामी देवींचा कट्टर भक्त सुब्रमण्य ह्याने तंजावूरच्या सरभोजी महाराज ह्या मराठा साम्राज्याच्या राजांना त्या दिवशी पौर्णिमा आहे असे सांगितले पण वस्तुतः त्या दिवशी अमावस्या होती. त्यावेळी सुब्रमण्य अभिराम देवींच्या ध्यानामध्ये मग्न होता. सरभोजी महाराजांना राग आला आणि त्यांनी सुब्रमण्यला त्या दिवशी पौर्णिमा असे सिद्ध करण्यास सांगितले आणि तसे त्याने केले नाही तर त्यास मृत्युदंडाला सामोरं जायला लागेल असं सांगितलं. सुब्रमण्य, ज्याला अभिरामीभट्टर असे पण म्हणले जाते, त्याने स्वतः रचलेले अभिरामी अंतादी हे स्तोत्र गायला चालू केले. ह्या स्तोत्रामध्ये पहिल्या कडव्याचे शेवटचे अक्षर दुसऱ्या कडव्याचे पहिले अक्षर बनते. ह्या स्तोत्रामध्ये १०० कडवी आहेत. जेव्हां सुब्रमण्य ७९व्व कडवं गात होता त्यावेळी अभिरामी देवींनी आपल्या एका कानातील कुंडले काढून ती आकाशात फेकली आणि ती आकाशात पूर्ण चंद्रासारखी भासू लागली. आणि त्यामुळे तो दिवस पौर्णिमा भासू लागला. म्हणून थै ह्या तामिळ महिन्याची अमावस्या इथे खूप थाटामाटात साजरी केली जाते.

७.  कुंगिलिया कलय नायनार हे ६३ नायनमारांपैकी एक होते. त्यांचं वास्तव्य ७व्या शतकामध्ये होतं. संबंधर, अप्पर, सिरूथोंडर आणि नीलनक्कर ह्या नायनमारांचं त्यांनी आतिथ्य केलं होतं. त्यांचा जन्म थिरुक्कडैयुर येथे झाला आणि त्यांनी ह्या मंदिरामध्ये पौरोहित्य केलं होतं. ते भगवान शिवांना कुंगिलिया नावाचा धूप अर्पण करायचे म्हणून त्यांना कुंगिलिया नायनार असं संबोधलं जातं. भगवान शिवांनी त्यांच्या भक्तीची परीक्षा घेण्याचे ठरवले. भगवान शिवांनी त्यांना त्यांची सर्व संपत्ती शिव भक्तांच्या सेवेमध्ये खर्च करावयास लावली. शिव भक्तांची सेवा करण्यामध्ये त्यांची सर्व स्थावर मालमत्ता पण खर्च झाली. एक वेळ तर आपल्या कुटुंबाला पोसण्यासाठी त्यांना सोन्याचं मंगळसूत्र विकायला लागलं. एकदा त्यांच्याकडे भगवान शिव एका व्यापाराच्या वेषामध्ये येऊन एक धुपाची पूर्ण पोती विकत घ्यायला लावली. त्या वेळेस कुंगिलिया नायनार ती धुपाची पोतीची किमती एवढे पैसे मिळविण्यासाठी आपल्या बायका मुलांना उपाशी ठेवणे भाग पडले. त्यांच्या पत्नीने भगवान शिवांकडे मदतीची प्रार्थना केली. भगवान शिवांनी तिला स्वप्नामध्ये वचन दिलं की ते दुसऱ्या दिवशी त्यांची सर्व संपत्ती पूर्ववत करतील. त्यांची पत्नी दुसऱ्यादिवशी जेव्हां जागी झाली त्यावेळी त्यांचं घर सर्व संपत्तीने भरलेलं होतं. भगवान शिव कुंगिलिया नायनार ह्यांच्या समोर प्रकट झाले आणि त्यांनी त्यांना आशीर्वाद दिले.

८. करी नायनार हे ४७व्वे नायनार होते. त्यांचा जन्म थिरुक्कडैयुर येथे झाला. ते वैदिक आणि संस्कृत पंडित होते. त्यांनी भगवान शिव आणि त्यांच्या भक्तांची खूप सेवा केली. त्यांच्या निस्वार्थी भक्तीचे फळ म्हणून त्यांना मोक्ष प्राप्त झाला.

ह्या ठिकाणी ज्यांनी उपासना केली त्यांची नावे:

श्री ब्रह्मदेव, श्री यमदेव, श्री दुर्गादेवी, वासुकी, अगस्त्य ऋषी, पुलस्ती ऋषी, मार्कंडेय ऋषी, सप्त मातृका आणि शैव संत अप्पर आणि संबंधर.

वैशिष्ट्ये:

१. मूलवरच्या मागे आपल्याला अजून एक शिव लिंग बघायला मिळते.

२. तामिळ नाडू मध्ये श्री विनायकांची सहा स्थळं आहेत. हे त्यातील तिसरं स्थळ आहे.

३. हे ५२ शक्तिपीठांपैकी एक पीठ समजलं जातं.

४. ह्या मंदिरामध्ये श्री पार्वती देवी आणि त्यांच्या मांडीवर श्री मुरुगन अशी एक मूर्ती आहे. ह्या मूर्तीमध्ये श्री पार्वती देवींचे नाव श्री गुहांबिका असे आहे.

५. श्री गणेश ह्यांनी त्यांच्या सोंडेवर अमृत कलश धरलेला आहे अशी मूर्ती आहे.

६. चिदंबरम मंदिरासारखंच इथे पण गाभाऱ्याच्या उजव्या बाजूच्या भिंतीवर एक धातूचं यंत्र आहे.

७. मार्कंडेय ऋषींनी श्री यमदेवांपासून वाचण्यासाठी ज्या १०८ शिव मंदिरांमध्ये पूजा केली त्यापैकी हे एक मंदिर आहे.

८. श्री यमदेवांच्या पाशाचा वण शिव लिंगावर दिसतो.

९.  इथे श्री पार्वती देवी ह्या लहान मुलीच्या रूपात चित्रित केल्या आहेत. इथे त्यांचे नाव श्री बालांबिका असे आहे.

१०. श्री यमदेवांच्या भयापासून मुक्त होण्यासाठी जी सहा स्थळं आहेत ती अशी - थिरुक्कडैयुर, थिरुविळीमलै, थिरुवैकुडी, थिरुवेंगाडू, थिरुकैकावूर, थिरुवंचिअम

११.  मार्कंडेय ऋषींच्या शिवपूजेसाठी भगवान शिवांनी गंगा इथे आणली. मंदिराच्या जवळ एक विहीर आहे ज्यामध्ये गंगेचं पाणी आहे असा समज आहे. ह्या विहिरीतलं पाणी फक्त अभिषेकासाठी वापरलं जातं. 

१२. इथे एक भव्य कालसंहार मूर्ती आहे. भगवान शिवांनी कालसंहार रूपामध्ये मार्कंडेयांचं यमदेवांपासून रक्षण केलं. ह्या मूर्तीमध्ये भगवान शिवांचा डावा पाय आदिशेषांवर आहे आणि त्यांचं त्रिशूल त्यांच्या पायापाशी असलेल्या यमदेवांच्या दिशेने आहे. बाजूला एक मूर्ती आहे ज्यामध्ये भूतगण यमदेवांवर पाश टाकून त्यांना ओढत आहेत. यमदेवांची मूर्ती एका धातूच्या फळीने आच्छादित आहे. ही फळी फक्त पूजेच्या वेळेस काढली जाते.

१३. श्री पार्वती देवींना इथे श्री सरस्वती आणि श्री लक्ष्मीदेवींसमवेत एका लहान मुलीच्या रूपामध्ये चित्रित केले आहे. इथे त्यांचे नाव श्री बालांबिका आहे.

१४. इथल्या शिव लिंगावर एक वण आहे जो फक्त अभिषेक करताना दिसतो. असा समज आहे की हा वण यमदेवांनी मार्कंडेय ऋषींवर फेकलेल्या पाशाचा आहे. मार्कंडेय ऋषींनी त्यावेळी शिव लिंगाला पकडून ठेवलं होतं.

१५. असा समज आहे की ह्या स्थळामध्ये सिद्धांचा वास होता उदारहर्णार्थ पांम्बट्टी सिद्धर.

मंदिराबद्दल माहिती:

ह्या पश्चिमाभिमुख मंदिराला पांच परिक्रमा आहेत आणि सात स्तरांचं राजगोपुर आहे. मंदिराचे क्षेत्र साधारण ११ एकर्स व्यापलेलं आहे. पूर्वेला पांच स्तरांचं राजगोपुर आहे. आतल्या परिक्रमेच्या प्रवेशाला अजून एक गोपुर आहे. राजगोपुरानंतर लगेच डाव्या बाजूला बाहेरील परिक्रमा आहेत. 

इथे एक १०० स्तंभांचा मंडप आहे. गाभाऱ्यामध्ये गाभारा, अंतराळ, अर्ध मंडप आणि महा मंडप आहेत. इथलं शिव लिंग स्वयंभू आहे. ते पश्चिमाभिमुख असून थोडं मोठं आहे. गाभारा लिंगाच्या आकाराचा आहे. शिव लिंगावर मार्कंडेयांचं आयुष्य घ्यायला आलेल्या यमराजांनी मार्कंडेयांवर फेकलेल्या पाशाचा वण आहे. हा वण फक्त अभिषेकाच्या वेळेसच दिसतो. जेव्हा हे शिव लिंग आपण जवळून बघतो तेव्हां प्रतिबिंबामध्ये अजून एक शिव लिंग दिसतं.

कोष्ट मूर्ती: श्री विनायक, श्री दक्षिणामूर्ती, श्री भिक्षाटनर, श्री ब्रह्मदेव आणि श्री दुर्गादेवी. श्री चंडिकेश्वरर त्यांच्या नेहमीच्या ठिकाणी आहेत.

इथले क्षेत्र वृक्ष, पिंजलम, २००० वर्षे जुनं आहे. ह्या झाडाला वर्षभर फुले येतात आणि हि फुले भगवान शिवांच्या पूजेसाठी वापरली जातात.

श्री कालसंहारमूर्ती हे उत्सव मूर्ती आहेत. महामंडपाच्या उजव्या बाजूला त्यांचे दक्षिणाभिमुखी देवालय आहे. त्यांचं मुख उग्र आहे, त्यांचा उजवा पाय यमराजांच्या दिशेने उंचावलेला आहे आणि त्यांचे त्रिशूल यमराजांवर रोखले आहे. डाव्या बाजूला भूतगण यमराजावर पाश टाकून त्याला ओढत आहेत असे दृश्य चित्रित केले आहे. कालसंहार मूर्तीच्या जवळ मार्कंडेय ऋषींची मूर्ती आहे. कालसंहार मूर्तीमधला खालचा भाग ज्यामध्ये ते यमराजाची हत्या करत असे चित्रित केले आहे, तो भाग आच्छादित असतो. फक्त आरतीच्या वेळेस आच्छादन काढलं जातं. कालसंहारमूर्तींची यमराजांसमवेत मूर्ती हे अनुग्रह-मूर्ती समजली जाते.

गाभाऱ्याच्या आत उजव्या बाजूच्या भिंतीवर एक यंत्र आहे. ह्या यंत्राला थिरुक्कडैयुर रहस्य असे नाव आहे. असा समज आहे की भाविकांनी प्रथम श्री पापकारेश्वर, मग भगवान शिव आणि शेवटी यंत्राचे दर्शन घ्यावे. असे केल्याने आयुष्याची वृद्धी होते. इथे श्री कालसंहार मूर्तींच्या समोर यमराजांची त्यांच्या वाहनासमवेत मूर्ती आहे. ह्या मूर्तीमध्ये ते शिव पूजा करत आहेत असे चित्रित केले आहे. 

इथे श्री गणेश, श्री मुरुगन त्यांच्या पत्नी वल्ली आणि दैवानै समवेत, श्री सोमस्कंद, श्री नटराज त्यांच्या पत्नी श्री शिवगामी समवेत. परिक्रमेमध्ये श्री महालक्ष्मी, श्री बिल्ववनेश्वरर, श्री दक्षिणामूर्ती, श्री भिक्षाटनर, श्री दुर्गा देवी, श्री अर्धनारीश्वरर, श्री भैरव आणि कोष्ठ मूर्ती आहेत. 

ह्या मंदिरामध्ये नवग्रहांचे देवालय नाही. इथे श्री पापकारेश्वर ह्यांचे देवालय आहे ज्याची पूजा अगस्त्य ऋषींनी केली होती. तसेच इथे श्री पुण्यवरदनर ह्यांची मूर्ती आहे ज्यांची पूजा पुलस्ती ऋषींनी केली होती.

श्री मुरुगन ह्यांची सहा क्षेत्रे आहेत. तसेच श्री विनायकांची पण तामिळ नाडूमध्ये सहा क्षेत्रे आहेत. बाहेरील परिक्रमेमध्ये नंदिंच्या उजव्याबाजूला श्री गणेशांचे देवालय आहे. इथे त्यांचे नाव श्री कल्लवरण विनायक असे आहे. श्री विनायकांच्या सहा क्षेत्रांपैकी हे तिसरं क्षेत्र आहे. श्री गणेश त्यांच्या सोंडेमध्ये अमृत कलश वाहून नेत आहेत. 

परिक्रमेमध्ये श्री पार्वती देवींचे देवालय आहे ज्यामध्ये त्यांच्या मांडीवर बाळ रुपातले श्री मुरुगन बसले आहेत. इथे श्री पार्वती देवींचे गुहांबिका असे नाव आहे. 

श्री अंबिका देवी एका स्वतंत्र पूर्वाभिमुखी देवालयामध्ये आहेत. इथे ध्वजस्तंभ, बलीपीठ आणि त्यांचे वाहन सिंह आहे. हे देवालय नैऋत्य दिशेच्या कोपऱ्यामध्ये आहे. इथे त्यांचे नाव श्री अभिरामी आहे. त्यांना चार हात असून दोन हात अभय आणि वरद मुद्रेमध्ये आहेत. 

इथे एक पाचूचे (मरगद) लिंग एका सुरक्षित पेटित ठेवले आहे. सकाळच्या आणि संध्याकाळच्या पूजेसाठी ते बाहेर काढले जाते. 

मंदिराच्या आवारात श्री विष्णूंचे पण देवालय आहे. ते श्री लक्ष्मी देवींसमवेत आहेत. इथे त्यांना श्री अमृतनारायण आणि श्री लक्ष्मी देवींना अमृतवल्ली असे संबोधले जाते. 

इथे नवग्रहांचे देवालय नाही कारण ह्या स्थळामध्ये नवग्रहांना अधिकार नाही. श्री काळसंहारमूर्तींवरच नवग्रहांची पूजा केली जाते.

क्षेत्राचा महिमा:

पंगूनी ह्या तामिळ महिन्यामध्ये अश्विनी दिवस नक्षत्र दिवशी इथून जवळ असलेल्या थिरुक्कडैयुर मायनम् मधल्या श्री ब्रह्मपुरीश्वरर मंदिरामध्ये गंगा अवतरते. फक्त ह्या दिवशी भाविकांना ह्या विहिरीमध्ये स्नान करावयाची परवानगी आहे. बाकीच्या दिवशी ह्या विहीरीतले पाणी फक्त भगवान शिवांच्या अभिषेकासाठी वापरले जाते.

भगवान शिवांची पिंजलम फुलाने पूजा केल्यास ती पूजा १००८ वेळा पूजा केल्याच्या तुल्यबळ मनाली जाते. 

पुराणानुसार प्रथम श्री पापकारेश्वरर आणि श्री पुण्यकारेश्वरर ह्यांची पूजा करावी अशी प्रथा आहे. असे केल्यास सर्व पापे नाश पावतात आणि पुण्य प्राप्ती होते. 

६३ नायनमारांपैकी करी नायनार आणि कुंगीलिया कलय नायनार ह्यांनी इथे वास्तव्य केलं आणि त्यांना मुक्ती मिळाली. अभिरामी अंतादि रचणाऱ्या अभिरामीभट्टर ह्यांनी पण इथे वास्तव्य केलं.

प्रार्थना:

१. भाविक जन इथे आपला ६०व्वा वाढदिवस ज्याला षष्ठ्याब्दीपूर्ती म्हणतात तो साजरा करतात. तसेच ७०व्वा वाढदिवस ज्याला भीमारथी शांती, ८०व्वा वाढदिवस ज्याला शताभिषेक शांती आणि ९०व्वा वाढदिवस ज्याला कनकाभिषेक म्हणतात ते साजरे करतात.

२. भाविक जन इथे जीवनातले अडथळे दूर करण्यासाठी जन्म नक्षत्र शांती, आयुष्य होम, महामृत्युंजय होम करतात. 

३. भाविक जन इथे वैभव, अपत्यप्राप्ती, विवाहातील अडचणी दूर करण्यासाठी, ग्रहांच्या प्रतिकूल परिणामांपासून मुक्ती मिळविण्यासाठी आणि मनःशांतीसाठी विशेष पूजा करतात. 

४. भाविक जन इथे दीर्घायुष्यासाठी कालसंहारमूर्तींची पूजा करतात तर सौभाग्यासाठी श्री अभिरामी देवींची पूजा करतात. 

पूजा:

नित्य दैनंदिन पूजा, प्रदोष पूजा, तसेच पौर्णिमा, अमावस्या, इंग्लिश नववर्ष आणि तामिळ नववर्ष दिनी विशेष पूजा केल्या जातात. 

मंदिरात साजरे होणारे काही महत्वाचे सण:

चित्राई (एप्रिल-मे): मघा नक्षत्र दिवशी उत्सव. १८ दिवसांचा यमसंहार उत्सव, ह्या उत्सवातील सहाव्या दिवशी कालसंहार मूर्तींची मिरवणूक निघते.

आडी (जुलै-ऑगस्ट): पूर्वा फाल्गुनी नक्षत्रावर उत्सव

पूरत्तासी (सप्टेंबर-ऑक्टोबर): नवरात्री

ऎप्पासी (ऑक्टोबर-नोव्हेंबर): स्कंदषष्ठी, अन्नाभिषेक

कार्थिगई (नोव्हेंबर-डिसेंबर): कार्थिगई दीपम उत्सव, प्रत्येक सोमवारी १००८ शंखांचा अभिषेक, प्रदोष पूजा आणि पौर्णिमा पूजा

थै (जानेवारी-फेब्रुवारी): अमावास्येच्या दिवशी पूजा

मासी (फेब्रुवारी-मार्च): महाशिवरात्री

पंगूनी (मार्च-एप्रिल): उत्तरा फाल्गुनी नक्षत्रावर उत्सव

मंदिराच्या वेळा: सकाळी ६ ते १, दुपारी ४ ते ९

मंदिराचा पत्ता:
श्री अमृतघटेश्वरर मंदिर,
थिरुक्कडैयुर,
तालुका: थरंगंपाडी
तामिळ नाडू  ६०९३११

दूरध्वनि: +९१-४३६४२८७४२९

पुरोहिताचा संपर्क: श्री रविशंकर गुरुक्कल +९१-९७८८८४३४९१, +९१-९००३७६७८९८

अस्वीकरण आणि शिष्टाचार (Disclaimer and courtesy):

ह्या लेखांमधली माहिती संकलित करताना विविध आचार्यांचे उपन्यास, दक्षिण भारतातील काही नियतकालिके, तसेच इंटरनेट वरील विविध ब्लॉग्स आणि वेबसाईट्स ह्यांचा आधार घेतला आहे. आपल्याला ह्या लेखांमध्ये काही त्रुटी आढळल्यास आम्हाला जरूर कळवा.

Shri Veeratteshwarar / Shri Amrutghateshwarar Temple at Thirukkadaiyur

This is one of the eight Veeratteshwarar temples. The place is connected to the slaying of Yama by Lord Shiva to save Sage Markandeya from death. 

The temple is known as Shri Amrutaghateshwarar temple. The temple is located at Thirukkadaiyur on the Mayiladuthurai - Karaikkal route at about 21 kilometers from Mayiladuthurai, 22 kilometers from Karaikkal and 55 kilometers from Kumbhakonam.

This is one of the Padal Pethra Sthalams on the southern banks of Kaveri. Shaiva Saints Appar and Sundarar have sung sacred hymns on Lord Shiva of the temple, hence this temple must have existed even before the 7th century. The present structure is around 2000 years old. It was renovated as a stone structure by Chola kings. Further extensions and renovations were carried out by the Pandya and Vijaynagar kings. The stone inscriptions in the temple give an account of the endowments, gifts and work carried out by Chola, Pandya and Vijaynagar kings. There is also a mention of the contributions made by Nattukottai Chettiars. This is also considered as one of the Shakti-Peetha. 

Moolavar: Shri Amrutaghateshwarar

Devi: Shri Abhirami Amman

Utsav-murti: Shri Kala Samhara Murti.

Kshetra vruksha: Bilva, Gulabi Chameli (Pinjalam or Jadi Malli in Tamil)

Sacred Theertha: Amruta Pushkarini, Ganga Theertha, Shiva Ganga Theertha, Markandeya Theertha and Kala Theertha

Puranik name: Thirukkadaiyur, Bilavavanam, Pinjalamvana

Present name: Thirukkadaiyur

District: Nagapattinam, Tamil Nadu

Kshetra Puran:

1. Lord Brahma once went to Kailash to obtain dyana upadesh from Lord Shiva. At that time Lord Shiva gave him some bilva seeds and told him that he will give upadesh at that place where the seeds grow into a tree in a short time (about one prahar). When Lord Brahma came to this place the seeds sprouted and became a tree in the mentioned period. Lord Shiva gave upadesh to Lord Brahma at this place. This place is known as Bilvavanam and Shiva Linga is known as Bilvavananathar. 

2. It is believed according to the purana that Lord Shiva gave amrut kalash during Samudra Manthan. The devas forgot to worship Lord Ganesha before partaking in the amrut. Lord Ganesha took the pot away from them and hid the pot at this place. But the amrut kalash got deeply entrenched and could not be removed and later on this amrut kalash became a Shiva Linga and Lord became Amrutaghateshwar. This Shiva Linga is present in the temple. 

3. Sage Mrikandu and his wife Marudmati got a son by performing penance at this place. The son was known as Markandeya. Lord Shiva blessed them with a son who will be noble and wise but who will live only for 16 years. When Markandeya came to know about his fate, he went on pilgrimage to shaiva sthalams. He came to this place, which was 108th shaiva sthalam, on the day of his destiny. While he was worshiping, Lord Yama came to take away his life. Markandeya embraced Shiva Linga. When Lord Yama threw his rope on Markandeya it covered the Shiva Linga also. It is stated in purana that Lord Shiva appeared from Shiva Linga as Kala Samhar Murti and destroyed Lord Yama with his trishul. He blessed Markandeya that he will be sixteen years old forever. Lord Shiva is known as Mrutyunjaya Murti and Kala Samhar Murti. As Lord Yama was killed there was no death taking place on the earth. Goddess Bhudevi complained to Lord Shiva and he gave life back to Lord Yama at this place. 

4. When we have darshan of Lord Kala Samhar Murti, without Lord Yama who is kept covered, the darshan is known as Samhar Darshan. When we have darshan with Lord Yama the darshan is known as live darshan (Uoouir-pitha ऊइरपित्त darshan).

5. Lord Vishnu wanted to perform Shiva Pooja before getting the amrut after Samudra Manthan. In order to perform pooja, it is essential to remove one’s ornaments. So Lord Vishnu removed his ornaments before performing the Shiva Pooja. From his ornaments Goddess Ambika appeared as Abhirami. It is believed that Goddess Mahalakshmi resides in the ornaments of Lord Vishnu. As Goddess Ambika appeared from the ornaments of Lord Vishnu, he is worshiped as mother of Goddess Ambika.

 

6. Once a staunch devotee of Goddess Abhirami known as Subramanya informed the Maratha king of Tanjavur, Saraboji Maharaja that the day was full moon day instead of new moon day. At that time Subramanya was in full concentration and in deep worship of Goddess Abhirami. The king got angry and asked Subramanya to prove that it was a full moon day or face the death sentence. Subramanya also known as Abhirami Bhattar started reciting Abhirami Antaadi i.e. the end letter of the first verse becomes the beginning of the second verse and so on. When he was reciting the seventy ninth verse the earstead of Goddess Abhirami was thrown into the sky by her. It appeared as a full moon in the sky. This day i.e. new moon day of Tamil month of Thai (Jan-Feb) is celebrated in the temple on a very grand scale. Abhirami Antaadi contains 100 verses.

7. Kungiliya Kalaya Nayanar is one of the 63 Nayanmar. He lived in the 7th century and had played the role of a host to Shaiva Saints Sambandhar, Appar, Siruthondar and Nilanakkar. Kungiliya Nayanar was born in Thirukkadaiyur and he served as a priest in this temple. He used to offer to Lord Shiva an incense known as Kungiliya (in Tamil) hence he was praised as Kungiliya Nayanar. Lord Shiva wanted to test him for his devotion. Lord Shiva made him use all his wealth in the service of Shaiva devotees. Even after selling all his property, he continued his service to Lord Shiva and Shiva devotees. At one stage, he had to sell his gold mangalsutra to feed his family. Lord Shiva came to his house disguised as a trader and sold a bag full of incense. At that stage, Kungiliya Nayanar had to put his wife and children to bed without feeding them as he used all this money to purchase the incense. His wife prayed to Lord Shiva for help. Pleased by the devotion of the couple, Lord Shiva promised her in her dream to restore their wealth on the next day. When she woke up the next day, the house was filled with wealth and valuables. Lord Shiva appeared before Kungiliya Nayanar and blessed him.

8. Kari Nayanar was the 47th Nayanmar and he was born at Thirukkadaiyur. He was a Vedic and Sanskrit scholar. He served Lord Shiva and Shaiva devotees with great devotion. He attained mukti as a reward for this prolonged selfless service. 

Those who worshiped at this place: 

Lord Brahma, Lord Yama, Goddess Durga, Vasuki, Sage Agastya, Sage Pulasti, Sage Markandeya, Sapta Matrikas and Shaiva Saints Appar and Sambandhar.

Special Features: 

1. We can observe another Shiva Linga behind the Moolavar.

2. This is 3rd amongst the 6 holy places of Lord Vinayaka in Tamil Nadu.

3. This place is considered as one of the 51 Shakti-Peeths.

4. In this temple, we come across the idol of Goddess Parvati with her son, Lord Muruga on her right lap. She is praised as Goddess Guhambika.

5. Lord Ganesha holds an Amrut-kalash by his trunk.

6. Like Chidambaram temple, there is a metal Yantra on the right hand side wall of the sanctum.

7. This temple is believed to be one of 108 Shiva temples where Sage Markandeya worshiped Lord Shiva to escape from Lord Yama.

8. There is a scar on the Shiva Linga made by the rope of Lord Yama.

9. Goddess Parvati is depicted as a small girl and she is praised as Goddess BalaAmbika.

10. There are six places where one can get rid of fear of Lord Yama, namely - Thirukkadaiyur, Thiruveezhimalai, Thiruvaikudi, Thiruvenkadu, Thiruvaikavur, Thiruvanchiyam. 

11. Lord Shiva brought Ganga to help Sage Markandeya to perform Shiva worship at this place. 

12. The well (pond) near this temple is believed to have water from Ganges. Water from this well is used only for the abhishek of Lord Shiva. 

13. There is a huge idol of Lord Shiva as Kala Samhara Murti who saved Sage Markandeya from Lord Yama. Lord Shiva has his left leg on AdiShesha and his trident pointing towards Lord Yama, who is at the feet of Lord Shiva. By the side we have an idol of bhuta ganas dragging Yama with a rope. The idol of Lord Yama at Lord’s feet is kept covered by a metal plate and is removed only at the time of pooja.

14. Goddess Parvati is depicted as a small girl along with Goddess Lakshmi and Goddess Saraswati. She is known as Goddess Balambika. 

15. There is a scar on the Shiva Linga which is visible only during abhishek. It is believed to have been made by the rope which was thrown on Markandeya by Lord Yama. And the rope left a mark on the Shiva Linga as Markandeya was grasping the Shiva Linga. 

It is believed that siddhas lived around this place, especially Pambatti Siddhar. 

About the temple:

This west facing temple has five prakarams (parikramas) and seven tiered Rajagopuram. The temple occupies an area of about 11 acres. On the eastern side there is a five tiered rajagopuram. At the entrances of inner parikrama, there is another 2nd level gopuram. Immediately after the rajagopuram, on the left side are outer parikramas. There is a 100 pillar mandap. The sanctum-sanctorum consists of sanctum, antarala, ardha-mandap and maha-mandap. The Shiva Linga is a swayambhu-linga facing the west and is a little bit large in size. The sanctum is in the form of a linga. There is a scar on the Shiva Linga made by the rope thrown by Lord Yama when he tried to take away the life of Sage Markandeya. This scar is only visible during abhishek. When we observe the main Shiva Linga closely, we can see another Shiva Linga in the form of a reflection. 

Koshta-murtis: Lord Vinayaka, Lord Dakshinamurti, Lord Bhikshatanar, Lord Brahma and Goddess Durga. Lord Chandikeshwarar is in the usual position. 

The Kshetra-Vruksha Pinjalam is about 2000 years old. It flowers throughout the year and the flowers are used only for worship of Lord Shiva.

Utsav-murti is Kala Samhara Murti. He is in a separate south facing shrine on the right hand side of maha-mandap. He has a furious face with a trident pointing towards Lord Yama and has his right leg raised towards Lord Yama. On the left side, Bhoot-ganas are depicted as if they are pulling Lord Yama with a rope. There is an idol of Sage Markandeya near the Lord Kala Samhara Murti. The lower portion of Lord Kala Samhara Murti depicting the killing of Lord Yama is kept covered. This cover is removed only during aarti. The idol of Lord Kala Samhara Murti along with Lord Yama is considered as Anugraha-Murti.

In the inner right hand side wall of the sanctum-sanctorum there is a yantra. It is known as Thirukkadaiyur Rahasya. It is stated that one has to have darshan first of Lord Papakareshwar, then Lord Shiva and finally yantra, so that his life span will increase. In this place opposite to the shrine of Lord Kala Samhar Murti we have Lord Yama idol in worshiping posture with his mount by his side.

We have the shrines of Lord Ganesha, Lord Muruga with Valli and Devasena, Lord Somaskanda, Lord Nataraja and his consort Goddess Shivagami. In the parikrama, we also come across idols of Goddess Mahalakshmi, Lord Bilvavaneshwar, Lord Dakshinamurti, Lord Bhikshatanar, Goddess Durga, Lord Ardhanareeswarar and Lord Bhairav and koshta murtis. In this temple there is no navagraha shrine. There is a shrine of Lord Papakareshwar which was worshiped by Sage Agastya. There is another shrine of Lord Punyavaradanar which was worshiped by Sage Pulasti.

Lord Muruga has six kshetras attributed to him. Similarly, Lord Vinayaka also has six kshetras in Tamil Nadu. There is a shrine of Lord Ganesha in the outer parikrama, to the right of Nandi. In this shrine, Lord Ganesha is praised as Lord KallaVarana Vinayaka. This shrine is considered to be the third of the six sthalas mentioned above. Lord Ganesha carries an amrut kalash in his trunk. 

There is a shrine of Goddess Parvati in a parikrama with infant Lord Muruga seated on her lap. She is known as Goddess Guhambika.

Goddess Ambika is in a separate east facing shrine with a Dhwajastambha, Balipeeth and her mount, the Lion. This shrine is in the southwest corner. She is praised as Goddess Abhirami. She has four hands with Abhay and Varada mudra.

There is an Emerald (Maragadha) linga which is kept in a safe. It is taken out during pooja in the morning and in the evening. There is also a shrine for Lord Vishnu in this temple complex. He is depicted along with Goddess Lakshmi, they are praised as Lord AmrutNarayan and Goddess AmrutaValli. There is no Navagraha shrine as Navagraha have no power in this kshetra. Navagraha poojas are performed to Lord Kala Samhara Murti.

Importance of the Kshetra:

In Ashwini nakshatra in the Tamil month of Panguni, Ganges appears in the well at Brahmapureeswarar temple in Thirukkadaiyur Mayanam which is very close by. The water from this well is used only for the abhishek of Lord Shiva on all days except this day when people are allowed to bathe in this water.

By worshiping Lord Shiva with a flower from a Pinjalam, one is believed to have worshiped 1008 times.

According to the Purana, one has to worship first Lord Papakareshwar, and then Lord Punyakareshwar, so that all sins are removed and one attains punya. 

Of the 63 Nayanmars, Kari Nayanar and Kungiliya Kalaya Nayanar lived and attained mukti at this place. Abhiram Bhattar who wrote Abhirami Antaadi lived at this place.

Prayers:

1. People perform the sixtieth birthday (utkruta shanti) that is known Shashthyapurti, seventieth birthday that is known Bhimarathi Shanti, eightieth birthday that is known Shatabhishek Shanti, ninetieth Kanakabhishekam.

2. People perform Janma Nakshatra Shanti, Ayushya homa and MahaMrityunjaya homa to get rid of obstacles in life. 

3. People perform special worship for wealth, child boon, relief from obstacles in marriage, relief from adverse effects of planets, mental peace. 

4. People worship Lord Kala Samhara Murti for longevity and Goddess Abhirami for Soubhagya.

Poojas:

Regular, daily poojas, pradosh pooja, special poojas on new moon day, full moon day, Tamil and English new year day.

Some important festivals:

Chitrai (Apr-May): Utsav on Magha nakshatra, Yama samhar festival for 18 days. On the sixth day, Lord Kala Samhar Murti comes out in procession. 

Aadi (July-August): Utsav on Purva Phalguni Nakshatra

Purattasi (Sept-Oct): Navaratri

Aipassi (Oct-Nov): Skanda shashthi and Annabhishekam

Karthigai (Nov-Dec): Karthigai Deepam festival. On mondays, Shankhabhishek with 1008 conches. Pradosha pooja full moon

Thai (Jan-Feb): Pooja on the new moon. 

Maasi (Feb-Mar): Mahashivaratri 

Panguni (Mar-April): Panguni Uttiram festival on Uttara phalguni nakshatra

Timings: 6 am to 1 pm, 4 pm to 9 pm.

Address: 

Shri Amrutaghateshwarar temple,

At Thirukkadaiyur,

Taluka : Tharangampadi,

Tamil Nadu 609311.

Phone: +91-4364287429

Contact number of Priest: Shri S. RaviShankar Gurukkal +91-9788843491, +91-9003767898.

Courtesy: Various websites and blogs