Shri Neiyadiappar Temple at Thillaisthanam

This is the seventh Shiva’s temple of the Sapta Sthanam temples around Thiruvarur. It is one of the 276 Padal Pethra sthalam in the northern bank of river Kaveri. This is located very close to Thiruvaiyaru. Shaiva saints Shri Appar and Shri Sambandhar have sung sacred hymns at this place. The shiva linga is a swayambhu shiva linga. Abhishek is done on the shiva linga with pure ghee first and then with hot water. The temple is east facing and has seven tiered rajagopuram. It has two parikramas of which the first one is very large The temple is about 2000 year old. 

Mulavar: Shri Neyyadiappar, Shri Pashupathishwarar, Shri Krutpureeshwarar (utsav murti),

Devi: Shri Balambika, Shri Elangai Amman (Young)

Kshetra Vruksha: Bilva

Sacred Teertha: Kaveri

Puranik Name: Thiruneythanam

Present name: Thillaisthanam

District: Tanjavur

The shrine of Shri Balambika Devi is facing south. The idol of devi is very beautiful and she appears ever young. This is the only temple in which Thirunavukkuarasar has praised the devi in his sacred hymns. There are number of stone inscriptions in the temple which help us to know about the work done by various kings. One of inscriptions praises the lord as Shri Neithanamudaiyar. Shri Aiyyaarappar (comes to this temple from Thiruvaiyaru in palanquin three times in a year). This is the only place where we can have the darshan of all the seven palanquins at a time during saptasthanam festivals. 

Idols and other shrines:

In the inner corridor, we have the shrines of Shri Vinayaka and Shri Muruga with Shri Valli and Shri Deivanai. In the koshta, we have the koshta murtis - Shri Dakshinamurti, Shri Lingodbhavar, Shri Brahma, Shri Vishnu, Shri Nardana Ganapati and Shri Ardhanarishwarar. Ashtabhuja idol is in a separate shrine. Shri Dakshinamurti is in seating position. In the main corridor we have idols of Shri Saraswati Devi, Shri Nagakannika Devi, Shri Mahalakshmi Devi, Shri Navagraha, Shri Kalabhairav, Shri Anugrahabhairav, Shri Chandra and Shri Chandikeshwarar. Idols of Shri Shani, Shri Adi Vinayaka, and Shri Saraswati Devi are in a row. In the corridor, we have shiva linga of all sapta sthanams. The sculpture depicting a kind of lion known as Yaezhi which is a symbol of Pallava architecture indicates the work done by Pallava kings. 

We have the balipeeth, dhwajasthambha and Nandi mandap in front of shiva linga. In the shrine of Devi, we have a separate Nandi facing her. 

Those who worshiped here:

Kamadhenu, Sage Gautama and Srilankan king, Kayavahan. Shri Saraswati Devi. The Srilankan king arranged for number of festivals at this temple by creating an endowment and donating wealth.

Kshetra Purana:

According to Kshetra purana, it was observed that cow was shedding milk from it's udder at particular place daily. Later on, milk turned into ghee. Observing this, the cowherd tried to trace the cow. But it had disappeared. It is believed that this cow was celestial cow kamadhenu. When the villagers dug the spot they found a shiva linga. They informed king who built a temple performed praanpratishtha (consecration) and arranged for daily puja with ghee (ghee in Tamil in nei). Hence Shri Shiva is known here as Shri Neiyadiappar.

According to Kshetra puran, a devotee used to pluck spinach leaves on the way back from the temple after lighting a lamp in the temple. He sought the mercy of lord as he was aging and unable to go to temple. The lord told him that he cannot show mercy as he had taken spinach leaves as wages for lighting lamp.

Festivals: 

Chitrai (April-May) - Sapta Sthanams festival and Brahmotsav

Avani (August-Sept) - Ganesh chaturthi 

Purattasi (Sept-Oct) - Navaratri

Aippasi (Oct-Nov) - Annabhishek and Skanda shashthi festival

Karthigai (Nov-Dec) - Festival of light known as Karthikeya Deepam

Thai (Jan-Feb) - Makar Sankranti

Masi (Feb-Mar) - Shivaratri. 

Besides this the daily rituals, weekly pujas and fortnightly pradosha pujas are conducted. Arudra darshan is also celebrated.

Courtesy: Various websites and blogs

तामिळ महिने आणि त्यातील काही प्रमुख सण

मंदिरांच्या माहितीमध्ये तिथे साजरे केले जाणारे सण आणि उत्सव ह्यांची माहिती असते. हे सण आणि उत्सव तामिळ पंचांगानुसार साजरे केले जातात. तामिळ पंचांग हे सौर पंचांग आहे जे महाराष्ट्रामध्ये अनुसरीत होणाऱ्या चांद्र पंचांगापेक्षा वेगळं आहे म्हणून त्याबद्दल आम्ही इथे माहिती देत आहोत. 

सौर पंचांग हे सूर्याच्या प्रत्येक राशीतून होणाऱ्या संक्रमणावर आधारित आहे आणि त्यांची नावे पण त्या त्या महिन्यातील राशींवर आधारित आहेत. उदाहरणार्थ पहिला महिना, जेव्हा सूर्य मेष राशीतून संक्रमण करतो त्या महिन्याला मेष असं नाव आहे. तशीच पुढे वृषभ, मिथुन, कर्क अशी बारा राशींच्या नुसार बारा महिन्यांची नावे आहेत. 

सौर पंचांगातील महिन्याचा पहिला दिवस सूर्य जेव्हा एका राशीतून दुसऱ्या राशीत प्रवेश करतो तेव्हा चालू होतो. साधारणतः ग्रेगोरियन दिनमानामधल्या (कॅलेंडर) एका महिन्याचा अर्धा भाग आणि पुढील महिन्याचा अर्धा भाग मिळून तामिळ पंचांगातला एक महिना होतो. 

खालील कोष्टकामध्ये तामिळ महिन्यांची नावे, त्यांचे समतुल्य इंग्लिश महिने, आणि त्या महिन्यात साधारणतः साजरे होणारे सण आणि उत्सव ह्यांची माहिती दिली आहे. 

तामिळ महिना	समतुल्य इंग्लिश महिने	साधारणतः  साजरे होणारे सण
चित्राई	एप्रिल - मे	ब्रह्मोत्सव, चैत्र पौर्णिमा
वैकासि	मे - जून	वैकासि विशाखं,  कल्याण महोत्सव
आनी	जून - जुलै	थिरुमंजनं
आडी	जुलै - ऑगस्ट	आडीपुरं
आवनी	ऑगस्ट - सप्टेंबर	विनायक (गणेश) चतुर्थी
पुरत्तासी	सप्टेंबर - ऑक्टोबर	नवरात्री
ऎप्पासी	ऑक्टोबर - नोव्हेंबर	अन्नाभिषेक, स्कंद षष्ठी
कार्तीगै	नोव्हेंबर - डिसेंबर	थिरुकार्तीगै, कार्तीगै दीपं
मारगळी	डिसेंबर - जानेवारी	थिरुवदिराई
थै	जानेवारी - फेब्रुवारी	मकर संक्रांति, पोंगल
मासी	फेब्रुवारी - मार्च	महाशिवरात्रि
पंगूनी	मार्च - एप्रिल	पंगूनी उत्तरं

श्री शिव मंदिरातल्या इतर मुर्त्या - भाग १२

मागच्या अंकात आपण श्री शिव मंदिरातल्या इतर मुर्त्या ह्या सदरातील भाग ११ वाचला. त्यामध्ये आपण नायनमारांबद्दल माहिती वाचली. आता ह्या अंकात नायनमारांपैकी चार श्रेष्ठ नायनमार ज्यांना नालवर असं म्हणतात त्यांची माहिती करून घेऊ या.

बऱ्याचश्या शिव मंदिरांमध्ये ४ नायनमारांच्या एकत्र मुर्त्या असतात. हे चार नायनमार ६३ नायनमारांमध्ये श्रेष्ठ आणि प्रसिद्ध समजले जातात. त्यांना एकत्रित नालवर (तामिळ मध्ये चार, किंवा "ते चार") असं संबोधलं जातं. ह्या चार नायनमारांची नावे - १) श्री अप्पर ज्यांना थिरुनावूक्करसर असं पण म्हणतात, २) श्री सुंदरर ज्यांना सुंदरमूर्ती असं पण म्हणतात, ३) श्री सम्बन्धर ज्यांना थिरुज्ञानसम्बन्धर असं पण म्हणतात आणि ४) श्री माणिक्कवासगर.

ह्या चार नायनमारांना समयाचार्य (म्हणजे भक्तीचे आचार्य) असं पण संबोधलं जातं. त्यांची प्रार्थमिक शिकवण हि होती कि भगवान शिव म्हणजेच प्रेम आणि प्रेमभावनाच भगवान शिवांपर्यंत पोहोचायला मदत करते. म्हणून सर्व मानवांनी ऐहिक सुखाची लालसा न ठेवता केवळ भगवान शिवांप्रती प्रेमभावना निर्माण होऊन आपल्यावर आणि आपल्या आप्तांवर भगवान शिवांची कृपा कशी राहील ह्याचाच प्रयत्न करावा. कारण सर्वसुख मिळविण्याचा एकमेव मार्ग म्हणजे भगवान शिवांची कृपा. हि कृपा प्राप्त झाली कि मानवाला सर्व काही प्राप्त होऊन शाश्वत समाधान प्राप्त होतं.

शिवभक्तीचा प्रचार करण्यासाठी ह्या चार आचार्यांनी ठिकठिकाणी जाऊन शिवस्तुतीपर भजने गायली. त्यातील श्री सुंदरर, श्री अप्पर आणि श्री संबंधर ह्यांनी गायिलेल्या भजनांना थेवरं म्हणतात तर श्री माणिक्कवासगर ह्यांनी गायिलेल्या भजनांना थिरुवाचगं असं म्हणतात. आजही शिव मंदिरांमध्ये थेवरं आणि थिरुवाचगं ह्यामधली भजने नित्यनेमाने गायली जातात.

पुढच्या अंकात आपण तामिळ महिन्यांबद्दल माहिती करून घेऊ या. 

अस्वीकरण आणि शिष्टाचार (Disclaimer and courtesy):

ह्या लेखांमधली माहिती संकलित करताना विविध आचार्यांचे उपन्यास, दक्षिण भारतातील काही नियतकालिके, तसेच इंटरनेट वरील विविध ब्लॉग्स आणि वेबसाईट्स ह्यांचा आधार घेतला आहे. आपल्याला ह्या लेखांमध्ये काही त्रुटी आढळल्यास आम्हाला जरूर कळवा.

श्री शिव मंदिरातल्या इतर मुर्त्या - भाग ११

मागच्या अंकात आपण श्री शिव मंदिरातल्या इतर मुर्त्या ह्या सदरातील भाग १० वाचला. त्यामध्ये आपण सनातन गुरूवरांबद्दल माहिती वाचली. आता ह्या अंकात भगवान शिवांचे ६३ श्रेष्ठ भक्त ज्यांना नायनमार असं म्हणतात त्यांची माहिती करून घेऊ या.   

साधारण चौथ्या, पाचव्या आणि सहाव्या शतकामध्ये दक्षिण भारतामध्ये बुद्ध आणि जैन धर्माचा खूप वेगाने प्रसार झाला. आणि त्यामुळे धार्मिक विधींचं आचरण जवळजवळ थांबलंच. साधारण सातव्याशतकापासून काही श्रेष्ठ शिव भक्त जन्माला आले आणि त्यांनी शैव पंथाचं पुनरुत्थापन केलं. सातव्या ते जवळजवळ दहाव्या शतकांच्या अवधीमध्ये ६३ शिव भक्तांनी हे काम केलं आणि त्यांना एकत्रित नायनमार असं संबोधलं जातं. ह्या नायनमारांमध्ये समाजातल्या सर्व थरांचे भक्त होते. काही जण राजे होते, काही शेतकरी होते, काही ब्रह्मचारी होते, काही गृहस्थ होते तर ह्यामध्ये काही स्त्रिया पण होत्या. ह्या शिवाय ह्या भक्तांचे जीवनसाथी (पती/पत्नी) हे पण शिव भक्त होते. ह्या नायनमारांपैकी काही ज्ञानी होते तर काही निरक्षर होते. पण ह्या सगळ्यांमध्ये एक गुण किंवा कला समान होती आणि ती म्हणजे सर्वांनी शिवस्तुतीपर काव्य/भजने लिहिली. आपल्या दैनंदिन कामातून वेळ काढून त्यांनी हि भजने लिहिली आणि ती शिव मंदिरांमध्ये जाऊन गायिली पण. ह्या सर्व भजनांच्या संकलित ग्रंथांना एकत्रित थिरूमुराई असं संबोधलं जातं. ज्या ज्या मंदिरांमध्ये त्यांनी हि भजने गायिली त्या २७६ मंदिरांना पाडल पेथ्र स्थळं म्हणतात. ह्या सर्व मंदिरांमध्ये आपल्याला ह्या ६३ नायनमारांच्या मुर्त्या दिसतात. आणि त्यांच्याबरोबर त्यांच्या जन्माचे महिने आणि नक्षत्रांची माहिती पण लिहिलेली आढळते. ह्या मंदिरांच्या उत्सवांमध्ये भगवान शिव, श्री पार्वती देवी, श्री गणपती आणि श्री स्कंद ह्या देवांच्या उत्सवमूर्तींबरोबर नायनमारांच्या मुर्त्या पण मिरवणुकीमध्ये समाविष्ट केल्या जातात.

पुढच्या अंकात नायनमारांपैकी ४ नायनमार ज्यांना नालवर असं संबोधलं जातं त्यांची माहिती करून घेऊ या.  

अस्वीकरण आणि शिष्टाचार (Disclaimer and courtesy):

ह्या लेखांमधली माहिती संकलित करताना विविध आचार्यांचे उपन्यास, दक्षिण भारतातील काही नियतकालिके, तसेच इंटरनेट वरील विविध ब्लॉग्स आणि वेबसाईट्स ह्यांचा आधार घेतला आहे. आपल्याला ह्या लेखांमध्ये काही त्रुटी आढळल्यास आम्हाला जरूर कळवा.

Shri Bramhashirkandishwarar temple at Thirukandiyur

This Shiva temple is one of the sapta sthanam temples. It is also the first in Ashthaviratteshwar temples. It is more than 1800 years old. It is also one of the 276 Shiva temples revered by Nayanmars. The temple is associated with one of the seven Shiva temples where the Saptamatrikas worshipped Shri Shiva.

Mulavar: Brahmashirkandishwarar, Virateshwarar, Bruhadnadar, Aadivilvavanadar

Uthsavar murthy: Somaskandar

Devi: Mangalambika

Kshetra vruksha: Bilva

Sacred Teertha: Nandi teertha, Kudamurtti teertha (river), Daksha teertha, Brahma teertha

Puranik name: Kandapuram, Thirukandiyur, Aadivilvaranya, Viratam, Trimurtisthala

City: Kandiyur

District: Tanjavur, TN

This temple is on the bank of Kudamurrutti river. It is one of the 108 divya desams revered by Vaishnavas. In front of the Shiva temple we have a Vishnu temple known as Harashaapvimochana temple i.e. Haravimochana perumal kovil. According to scriptures this temple was built by Mahabali between Kudamurutti and Vennar river.

About the temple: This is a west facing temple with a 5 tiered rajagopuram. There is a flagpost, Nandi, Balipeetha and idol of Vinayaka near the black post. On stone inscription, the Lord is mentioned as Thiruviratmahadevar, Thirukandiyur mahadevar. The Lord is a swayambhoo linga on an high pedestal.

Other shrines and idols in the temple:

God Dandapaani is in a seperate shrine with a mandap. Ambika faces the south. She has 4 hands and abhaya mudra. In the shrine of Vinayaka, we find Shri Muruga with Valli and Deivanai. We have the idols of Mahalaxmi, Nataraja, Vishnu-Durga, Bhairava, Saptavinayaka and Ardhanarishwar in a seating position. In the koshta, we find the koshta murthys Brahma, Lingodbhavar, Bhikshadanar, Nartanavinayaka and Ardhanarishwar. Chandikeshwar is in a separate shrine. There is a separate shrine for Kalahastinadar. Near dwarpalakas, we have the idol of sage Shatapaada muni and Shivalinga of saptasthanam and Panchabhootalingams are found along-with idol of Shri Muruga. In a Navagraha sanctum, the idol of Surya with his wives is installed. Near Shiva’s sanctum sanctorium we have the idols of Shri  Brahma and Saraswati. Shri Brahma is seated and is worshiping Shri Shiva. He has a rosary on one hand and lotus on other hand. There is a separate shrine of Rajaganapati under the Bilva tree. A statue of a hunter indicates the form taken by Shri Shiva (Vadugar - hunter) to cut the 5th head of Shri Brahma. It is near the entrance door to the sanctum of Shri Brahma. Near the entrance to the sanctum sanctorum, we have 2 idols of Shri Muruga, one japamaal in his hand is known as Shree Gyanaskandar and other is with a lotus flower in hand. This is known as Veeraskandhar. The Navagrahas are facing the idol of Surya. On top of the 2nd entrance, we have the sculpture of Shri Shiva and Shri Parvati Devi seated at mount Kailash while Shri Brahma and Shri Saraswati Devi are worshiping them.

Those who worshiped here: 

Shri Brahma, Shri Saraswati Devi, Surya, Sage Shatapada, Dronacharya, Daksha and King Bhagiratha.

Special feature: 

The rays of the Sun fall on the Shiva Linga on 13th, 14th and 15th in the Tamil month of Maasi (Feb-March) between 5.45 pm to 6.10 pm. It is believed that the Sun worships Shri Shiva during these days. This is a parihara sthala for Brahma hatya dosha, Kalatra dosha.

Kshetra puran: 

Originally, Shri Brahma had 5 heads like Shri Shiva. Mistaking Shri Brahma to be Shri Shiva, Shri Parvati Devi did padhya pooja of Shri Brahma (as an act of respect) as this was an act of deceit by Shri Brahma, Shri Shiva severed one of the heads of Shri Brahma at this place. Hence this place is known as Kandiyur or Kandanpuram. Head of Shri  Brahma stuck to the hand of Shri Shiva As an atonement, Shri Shiva worshipped Shri Vishnu at Thirukarambur in the form of Bikshadanar. By this He could partially get rid of the sin at this place. Later Shiva worshipped Vishnu at this place by taking a holy dip in the temple tank known as Kamalapushakarini and got rid of the curse completely. Since Shri Vishnu relieved sin of Shri Shiva, he is known as Shaapvimochan perumal. Later Shri Shiva built a temple for Shri Vishnu at this place very close to his temple and is known as Harashaapvimochana temple. Later on Kamalapushkarini came to be known as Kapalateertha. As per another Puran, Shri Laxmi Devi requested Shri Shiva to cut one of the heads of Shri Bramha to get complete attention of Shri Vishnu. King Mahabali, Moon got relieved of their sins at this place. Sage Bhrigu got rid of the sin he got by kicking Shri Vishnu in chest. Chandra was partially releived of the sin he got for seducing the preceptor's wife. Sage Shatapada use to go to Kalahasti to worship Shri Shiva on pradosha day. To test him, Shri Shiva sent rain and thunder on his way to Kalahasti. As he could not go to Kalahasti on that day, sage Shatapada tried to kill himself by jumping into the Agnikunda at Kandiyur. Lord Shiva graced him with Darshana of Kalahasti at this place. Shri Shiva brought a bilva tree from mount Kailash for the sage to perform worship. Hence the place is also known as Aadibilva-vanam. This place has the honor of having all the three trinity. Hence this is known as Trimurthy sthalams.

Festivals at this place:

1. Chitrai (April-May) - Satpasthanam festival
2. Aani (Jun-Jul) - Thirumanjanam at Shri Vishnu’s temple
3. Aadi (Jul-Aug) Puram (purva falguni nakshatra) festivals
4. Avani (Aug-Set) Ganesha chaturthi
5. Purattasi (Sep-Oct) - Navaratri
6. Aippasi (Oct-Nov) - Anna abhishek, Skandha shasti festival
7. Karthikgai (Nov-Dec) - Karthigai deepam
8. Margazi (Dec-Jan) - Ardra darshan
9. Masi (Feb-Mar) - Mahashivaratri
10. Panguni (Mar-April) - Panguniuttharam (Uttar phalguni nakshatra)

Besides this, the daily rituals, weekly pujas and fortnightly pradosha pujas are conducted. Arudra darshan is also celebrated.

Courtesy: Various websites and blogs

श्री शिव मंदिरातल्या इतर मुर्त्या - भाग १०

मागच्या अंकात आपण श्री शिव मंदिरातल्या इतर मुर्त्या ह्या सदरातील भाग ९ वाचला. त्यामध्ये आपण भगवान शिवांच्या श्री भिक्षाटनर ह्या रूपाबद्दल माहिती वाचली. आता ह्या अंकात सनातन गुरूवर ज्यांना तामिळ मध्ये सनातन कुरवर असं म्हणतात त्यांची माहिती करून घेऊ या.   

तामिळ मध्ये गुरुवरांना कुरवर असं म्हणतात. ह्यां कुरवरांनी शैव सिद्धांताची तत्वे सर्व विश्वात प्रचारित करण्याचं काम केलं. असं म्हणतात कि ह्या कुरवरांना साक्षात भगवान शिवांनी त्यांच्या श्री दक्षिणामूर्ती रूपामध्ये हि ह्या तत्वांचं ज्ञान दिलं. आणि त्यांना गुरुपद पण दिलं . त्यांना सनातन गुरूवर असं म्हणतात. सनातन गुरुवरांचे दोन वर्ग आहेत. 

1. आगम सनातन गुरूवर: हे चार गुरु होते. ह्यांना मानवी रूप नव्हतं. त्यांचं मुख्य स्थान हे कैलास पर्वत आहे. ते चार गुरूवर म्हणजे 
1. थिरु श्री नंदीदेव 
2. श्री संतन कुमार 
3. श्री सत्यज्ञानदर्शी 
4. श्री परंज्योती ऋषी
   
   असा समज आहे कि श्री दक्षिणामूर्तींपासून गुरुपरंपरा चालू झाली आणि ह्या चार गुरूवरांच्या क्रमाने ती पुढे चालू राहिली. 
2. पूर सनातन गुरूवर: श्री परमज्योती ऋषींपासून शैव सिद्धांताचा प्रचार करण्याचं काम पुढील चार गुरुवरांनी केलं 
1. श्री मेयकंदर
2. श्री अरुल नंदी शिवम 
3. श्री मरैज्ञान सम्बन्धर 
4. श्री उमापती शिवाचारीयार
   
   हे मानवी रुपातले गुरुवर तामिळनाडू मध्ये स्थित होते. त्यांच्या शिष्यांनी शैव सिद्धांत प्रचाराचं काम पुढे चालू ठेवलं आणि त्याकरता त्यांनी दोन मठ बांधले. एक थिरुवडुदुराई मध्ये आणि एक धर्मपूरम मध्ये. ह्या दोन मठांना कैलास परंपरा असं म्हणतात. 

हीच परंपरा ज्या महान चार संतांनी सातव्या ते बाराव्या शतकांमध्ये चालू ठेवली त्यांना समयशैवगुरूवर असं नाव आहे. त्यांना नालवर असं पण म्हणतात. त्यांची नावे अशी 

1. थिरुज्ञानसम्बन्धर 
2. थिरूनावुक्करसर
3. श्री सुंदर मूर्ती नायनार
4. श्री माणिक्कवाचकर

चौथ्या, पाचव्या आणि सहाव्या शतकामध्ये दक्षिण भारतामध्ये बुद्ध आणि जैन धर्मांचा प्रसार खूप वेगाने वाढत होता आणि तेथील बऱ्याच राजांनी ह्या धर्मांचं अनुसरण करायला चालू केलं. ह्यामुळे धार्मिक विधींचं आचरण खूप कमी झालं किंवा जवळजवळ थांबलंच. सातव्या शतकात शैव संतांच्या आगमनाने आणि त्यांच्या मोठ्या प्रयत्नाने ह्या स्थितीमध्ये बदल व्हायला चालू झाला आणि शैव सिद्धांताच्या आचरणाला परत चांगले दिवस आले आणि त्यामुळे बुद्ध आणि जैन धर्मांतरित झालेले राजे परत शैव सिद्धांताचं आचरण करायला लागले. 

सातव्या ते बाराव्या शतकामध्ये वरील चार संतांबरोबरच जवळजवळ ५९ शैव संतांनी आपल्या भक्तीने शैव सिद्धांताचा प्रचार केला. ह्या एकूण ६३ शैव संतांनां नायनमार असा संबोधलं जातं. 

ह्या नायनमारांनी जी शिवभक्तीपर भजने गायली त्या सगळ्यांना एकत्रित थिरूमुराई असं संबोधलं जातं. ह्याचे एकूण १२ खंड आहेत. आणि ज्या २७६ शिव मंदिरांची स्तुती ह्या भजनांमध्ये गायली गेली त्या शिव मंदिरांना एकत्रित पाडल पेथ्र स्थळं असं म्हणतात. 

थिरूमुराईतले खंड 

खंड क्रमांक	नाव	रचनाकार
१, २, ३	थिरुकडैक्कप्पू	श्री थिरु ज्ञान सम्बन्धर
४, ५, ६	थेवरम	श्री थिरूनवुक्करसर
७	थिरुपातु	श्री सुंदरर
८	थिरुवचकम आणि थिरुक्कोवैयर	श्री माणिक्कवाचकर
९	थिरुवीसैप्प आणि थिरुप्पल्लांडू	विविध रचनाकार
१०	थिरुमंथिरम	थिरूमुलर
११	विविध रचना	विविध रचनाकार
१२	पेरिया पुराण	श्री सेक्कीळर

पुढच्या अंकात आपण ६३ श्रेष्ठ शिव भक्त ज्यांना एकत्रित नायनमार असं संबोधलं जातं त्यांची माहिती करून घेऊ या.  

अस्वीकरण आणि शिष्टाचार (Disclaimer and courtesy):

ह्या लेखांमधली माहिती संकलित करताना विविध आचार्यांचे उपन्यास, दक्षिण भारतातील काही नियतकालिके, तसेच इंटरनेट वरील विविध ब्लॉग्स आणि वेबसाईट्स ह्यांचा आधार घेतला आहे. आपल्याला ह्या लेखांमध्ये काही त्रुटी आढळल्यास आम्हाला जरूर कळवा.

Shri Puvananathar Temple at Thiruppoonthuruthi

This Shiva temple is the sixth in the sapta sthana temples. This is one of the 276 Padal Pethra Sthalam. Poo (pu means flower in Tamil), thuruthi (means place between the rivers in Tamil). This place is between the rivers Kaveri and Kudumurutti. Hence this place got the name Thiruppoonthuruthi. 

Shri Shiva obtained flowers for Nandi’s wedding from this place. The place is on the southern bank of river Kaveri on Tanjavur Kallani route.

Mulavar: Shri Pushpavaneshwarar, Shri Adi Puranar, Shri Poyleliyar
Devi: Shri SaundaryaNayaki, Shri Azhakalamarthanayaki
Kshetra vruksha: Bilva
Sacred Teertha: Surya, Kashyap, Ganga and Agni
Puranik Name: Thiruppoonthuruthi
Present name: Melai-poonthuruthi
District: Tanjavur, Tamilnadu

The shiva linga is a swyambhu linga. The temple is very old temple, more than 1500 years old, spread over 2.5 acres. There is a huge nandi said to have been made for the shaiva saint Sambandhar. 

The Rajagopuram is about 100 feet in height. The main shrine of Shri Shiva faces the east, whereas devi’s shrine faces the south. In this temple Shri Dakshinamurti is with a veena, hence he is known as Shri Veena Dakshinamurti. 

Idols and other shrines:

The koshta murtis are Shri Vinayaka, Shri Ardhanarishwarar, Shri Bhikshatanar, Shri Veena Dakshinamurti, Shri Vishnu, Shri Brahma and Shri Durga Devi.

In the corridor, we have the idols of sapta matas. The history of Naalvars i.e four shaiva saints is painted on the walls. In the Somaskanda mandap, we have Nataraja sabha and the Navagrahas facing Shri Surya. We have the shrine of Shri Durga Devi and Shri Kashi Vishwanatha in the corridor. 

In the outer parikrama, we have a shiva lingas and idol of Shri Kadavanamali, the place where he manifested. In this place, Shri Shiva gave darshan to Appar. Shri Durga Devi idol is depicted as doing penance on one leg as if to get rid of the sin of killing Mahishasur. 

Those who worship at this place: Shri Indra, Sage Kashyap, Shri Vishnu, Shri Lakshmi Devi, Shri Surya and Saint Appar. 

Shri Shiva created 13 teerthas in a well to appreciate penance of Sage Kashyap. He granted his darshan to the sage on new moon day in the Tamil month of Adi. Girivalam on new moon day is undertaken to get rid of pitrudosha. It is believed that Sambandhar carried the palanquin of Appar on his shoulders.

Kshetra purana: 

Nandi is said to have moved slightly to allow Shri Shiva to sight Appar and Sambandhar arriving together. River Kaveri was born from the kamandalu of Sage Agasthya when a crow (Shri Ganesha) toppled kamandalu. It flowed through various places including Kandiyur, Thirupazhanam, Thiruvaiyaru, Thiruneithanam and finally she became stagnant to become the sea. On the way, she submerged, Karuppur, Konerajapuram, Nadukaveri, Thiruvalampozhi and Thirupoothur. Shri Indra after worshiping Shri Ayyarappar (Shri Shiva) made her towards the east by the grace of Shri Shiva. This made land fertile and she flowed through Kandiyur and Poothur. At a higher level on the bank of the river there was a banyan tree. As the land was fertile and soft the place got the name Poonthurutti. 

Indra was cursed by Sage Gautam to have thousand ugly signs on Indra's body for Indra's immoral act. In order to get rid of them Indra did penance at various Shiva sthalams. When he worshiped Shri Shiva at this place with flowers he got completely relieved of the curse. 

Two angels (Vinayas) who were cursed to beome eagles got their original form by worshiping Shri Shiva at this place. 

Festivals: 

Chitrai (April-May), Sapta Sthanams festival and Brahmotsav

Avani (August-Sept) Ganesh chaturthi

Purattasi (sept-oct) navaratri

Aippasi (Oct-Nov), Annabhishek and Skanda shashthi festival

Kathigai (Nov-Dec), Festival of light known as Karthikeya Deepam

Thai (Jan-Feb) Makar Sankranti

Masi (Feb-Mar) Shivaratri. 

Besides this, the daily rituals, weekly pujas and fortnightly pradosha pujas are conducted. Arudra darshan is also celebrated.

Courtesy: Various websites and blogs