Shri Kadambavaneshwarar Temple at Kulithalai

This place is about 40 kms from Trichy. It is about 41 kms from Karur on the Trichy-Karur route. This place was earlier known as Kadambavanathurai as this area was full of Kadamba trees. This is a Padal Pethra Sthalam on the southern bank revered by Shaiva Saint Appar. This temple has been revered by Saint Arunagirinathar. Muthuswamy Dikshitar has composed a kriti on Lord Shiva of this temple. As mentioned in an earlier blog, this is one of the three temples to be visited in a day in the morning. The original temple must have existed even before the sixth century and must have been renovated by Medieval Cholas. It was later renovated and extended by Nayaks and Vijayanagar kings. This temple must have existed even before Pallava kings. The temple faces the north, hence it is considered as Dakshin Kashi. 

Moolavar: Shri Kadambavaneshwarar, Shri Kadambanathar
Devi: Shri BalaKujambal, Shri Mutrilamulayal
Kshetra Vruksha: Kadamba Tree
Sacred Teertha: River Kaveri, Brahma Teertha
Puranik Name: Kadambathurai, Kuzhithandalai
Present Name: Kulithalai
Utsav Murti: Somaskanda Murti

Kshetra purana:

1. According to purana, celestial devas, rishis and munis were terrorized by demon Dhumralochana. They appealed to Goddess Ambika to protect them from the atrocities of the demon. Goddess Ambika took the form of Goddess Durga, and fought with the demon. Because of the boons obtained by the demon by doing penance, Goddess Ambika could not overcome him. At that time Lord Shiva directed sapta matrikas to assist Goddess Ambika. Demon could not withstand the attack of combined force, so he hid himself in the hermitage of Sage Katyayana. The sapta matrika mistook the sage for the demon and killed him. By this act they incurred Brahmahatya dosha. Because of this dosha, they became dark with gruesome faces. They approached Goddess Ambika who advised them to do penance on Lord Shiva. They did penance at this place and were relieved of Brahmahatya dosha. Lord Shiva granted them darshan by emerging from the Kadamba tree. Hence he is praised as Kadambavaneshwarar. We find the Sapta Matrikas behind Shiva Linga in the main shrine.

2. According to the purana, Lord Brahma was tired of the task of creation. He prayed to Lord Shiva for relief (mukti). Lord Shiva praised him for the work done by him and advised him to worship him at this place. He asked him to bathe in the sacred teertha Kaveri thrice in a day and worship him. Lord Brahma did as he was directed by Lord Shiva at this place for several years. It is believed that he attained mukti at this place. Lord Brahma conducted the chariot festival at this place. As Brahma worshiped Lord Shiva here, the place is known as Brahmapuram. 

3. According to sthala purana, one will attain mukti if he worships Kadambavananathar in the morning, Ratnagirishwarar of Ayyarmalai in the noon and Lord Engoimalai Nathar in the evening.

4. According to sthala purana this is one of the five Kadamba shrines installed by Lord Muruga. The other four are Kadambar, Adi Kadambar, Ilan Kadambanoor and Peru Kadambanoor. 

5. According to Purana, Lord Vishnu prayed at this place before recovering the four Vedas from Somasura. Hence this place is praised as Chaturvedpuri.

6. A staunch shaiva devotee named Deva Sharma is believed to have got Darshan of Lord Sundareshwar along with Ambika Meenakshi in this temple of their divine wedding which took place at Madurai. 

7. Lord Muruga worshiped Lord Shiva to get rid of the sin of killing Surapadman. 

Those who worshiped this place:

Lord Vishnu, Lord Muruga, Lord Brahma, Sapata matrikas, Sage Kanva, Deva Sharma, Sage Agastya, Shaiva Saint Appar, Ayadigal and Kadavarkon.

Special Features:

1. In this temple, the uniqueness is that Lord Shiva faces North, Lord Chandikeshwarar faces west, Lord Dakshinamurti faces south and Lord Brahma faces east. 

2. The presence of Sapta Kannigas behind Lord Shiva is very rare.

3. Above the Navagraha shrine we find Lord Subramanya with his consorts.

4. There is no separate Goddess Durga shrine at this place. Hence people worship Goddess Chamundi as Goddess Durga. They worship her from the shrine of Lord Shiva. Special pujas are performed for her and Lord Shiva during Rahu Kaal.

5. There are two idols of Lord Nataraja in which one of the idols does not have Mulaygan at his feet. Lord Nataraja has a crescent moon on his forehead.

About the temple:

This temple is one of the Kadamba shrines installed by Lord Muruga. The temple is facing north with a five tiered Rajagopuram and two prakarams. There is a mandap in front of the Rajagopuram with stucco idols of Lord Shiva, Goddess Parvati, Nandi, Lord Muruga and Lord Vinayakar.

Dhwajastambha passes through a hole in the mandap. Balipeeth and Nandi are after the Rajagopuram. The sanctum sanctorum consists of sanctum, antarala, ardha mandap and mukha mandap. At the entrance of the sanctum, Dindi and Mundi are Dwarapals. Shiva linga is swayambhu linga facing north. Sapta Matrika idols are behind Moolavar.

Koshtha murtis are Lord Vinayakar, Lord Dakshinamurti, Lord Lingodbhavar, Lord Brahma, Goddess Durga. 

Lord Chandikeshwarar faces west instead of south. Lord Brahma faces east instead of north. There is a large idol of Lord Ganesha in the artha mandap. Goddess Ambika is in a separate shrine facing east with Dhawajastambha, balipeeth and Nandi. It is outside the Mahamandap. There is a relief of small Pramanathar facing her. He is the guardian of her shrine. 

Other shrines:

There is a shrine of Anugraha Vinayakar, shrine of Lord Shanmukha with Valli and Deivanai, shrine of Lord Shanishwarar, two idols of Panchaloka (bronze) of Lord Nataraja are in parikrama of which, one is without usual Muyalagan (ignorance). There is no separate shrine of Durga but Goddess Chamundi is considered as Durga at this place. In the inner prakaram, we come across Chandikeshwara, Aghora Veerabhadra, Panchabhuta Linga, Jyestha devi, Shaiva saint Naalvar, 63 Nayanmars, Sekkizhar, Lord Vishanath, Lord Vinayakar, Lord Somaskanda, Goddess Gajalakshmi with Vinayakar, Navagraha. The second outer parikrama is open space. There are no shrines but only a kshetra vruksha. Brahma teertha is a temple tank. This is a very old temple which is maintained very well but very difficult to ascertain its age. 

Prayers:

1. It is believed that Lord Shiva protects the women at this place, hence women devotees pray to him for relief from their troubles. 

2. Lord Muruga is the Athi Devata of planet Mars. Hence devotees worship him at this place to get rid of Angaraka dosha.

3. Lord Shiva faces the north, hence the place is praised as Dakshin Kashi. Hence the devotees worship him in the morning to get the same benefit as that of worshiping in Kashi.

4. In the shrine of Goddess Ambika, Lord ParamaNathar is acting as her god. Devotees worship him by performing abhishek with honey under the belief that he will protect them from calamities. 

Pujas:

Daily four rituals at 6.30 am Thiru Vananthal, 8.30 am Kaalshanti, 12 noon UtchiKala puja, 5.30 pm Sayaraksha

Besides this pradosha puja and other monthly pujas are conducted regularly. 

Some important festivals:

Vaikasi (May-June): 10 days Brahmotsavam

Aadi (July-August): 10 days Adi Puram festival

Purattasi (Sept-Oct): 10 days Navaratra

Aipassi (Oct-Nov): 10 days skanda shasthi festival

Karthigai (Nov-Dec): special puja on Mondays

Margazhi (Dec-Jan): Thiruvathirai

Thai (Jan-Feb): ThaiPusam (pushya nakshatra)

Masi (Feb-Mar): Magha nakshatra festival

Panguni (Mar-April): Panguni Uttiram

About the festivals:

In the month of Aippasi, the first phase of Tula snanam takes place on the bank of river Kaveri which is known here as Aganda (broad) Kaveri. 

During ThaiPusam festival, Goddess Parvati and Lord Shiva grace the devotees on the bank of Kaveri along with the other idols from surrounding temples at Ayyarmalai, Thiruengoimalai, Karupattur, Musri, Velur and Rajendram. It is believed that Lord Shiva gave darshan to Sapta Matrikas on this day on the bank of Kaveri. Hence he gives Darshan to devotees on that day

Timing: 6 am to 1 pm, 5 pm to 9 pm

Address: Shri Kadambvaneshwarar Temple at Kulithalai, District Karur, TN 639104

Phone: +91 -4323225228

Courtesy: various blogs and websites

अय्यारमलै येथील श्री रत्नागिरीनाथर मंदिर (थिरुवाटपोक्कि) जिल्हा कारूर

हे मंदिर तामिळनाडूमधल्या कारूर जिल्ह्यामध्ये कुळितलै गावाजवळ अय्यारमलै ह्या गावामध्ये वसलेलं आहे. १५०० वर्षे जुनं असलेलं हे मंदिर कावेरी नदीच्या दक्षिण काठावर आहे. श्री अरुणागिरिनाथर ह्यांनी येथील श्री मुरुगन ह्यांची स्तुती गायली आहे. नायनमारांनी स्तुती केलेल्या २७६ पाडळ पेथ्र स्थळांपैकी हे एक स्थळ आहे. श्री अप्पर, श्री संबंधर आणि श्री वल्लालर ह्या श्रेष्ठ नायनमारांनी ह्या मंदिराची स्तुती गायली आहे. त्यामुळे हे मंदिर ७व्या शतकाच्याही आधीपासून अस्तित्वात असण्याची शक्यता आहे. इथे साधारण ५० शिलालेख आहेत ज्यांमध्ये असलेल्या माहितीमधले संदर्भ ११ ते १६व्या शतकांमधल्या घटना दर्शवतात. चोळा, पांड्या, होयसाला आणि विजयनगर साम्राज्यातील राजांनी वेळोवेळी देणग्या देऊन ह्या मंदिराचा जीर्णोद्धार तसेच देखभाल केली आहे. 

हे मंदिर मनपारै-मुसिरी मार्गावर कुळितलै पासून ९ किलोमीटर्स, मुसिरी पासून १४ किलोमीटर्स वर, कारूर पासून ४१ किलोमीटर्स तर त्रिची पासून ४७ किलोमीटर्स वर आहे. पूर्वी ह्या स्थळाचे नाव थिरुवाटपोक्कि असे होते तर आता अय्यारमलै / अय्यरमलै असे आहे. चोळा साम्राज्यातील कुलोथंगन २ ह्या राजाने ह्या मंदिराचा जीर्णोद्धार केला. 

मूलवर: श्री रत्नगिरीश्वरर, श्री अर्धनारीश्वरर, श्री मणिकेसर, श्री मैकोळुंदिसर, श्री मध्यान्हसोक्कर, श्री वाटपोक्किनाथर, श्री रत्नगिरीसर, श्री राजलिंगं
देवी: श्री कुरंबरकुळली, श्री सुरुंबरकुळली, श्री अरलकेसी
क्षेत्र वृक्ष: निम वृक्ष
पौराणिक नाव: थिरुवाटपोक्कि, अय्यारमलै, एैवरमलै, शिवायमलै, रत्नगिरी
वर्तमान नाव: अय्यारमलै
पवित्र तीर्थ: कावेरी

क्षेत्र पुराण:

१. स्थळ पुराणानुसार एक आर्यन राजा ज्याने आपले राज्य गमावले होते तो इथे रत्नांच्या शोधात आला. भगवान शिवांनी त्याची परीक्षा घ्यायचे ठरवले आणि ते राजासमोर एका ब्राम्हणाच्या वेषात प्रगट झाले. त्यांनी त्या राजाला स्नानासाठी एक तुबरा कावेरी नदीमधून पाणी आणून पूर्ण भरावयास सांगितले. राजाने बराच प्रयत्न केला पण काही केल्या तो तुबरा पूर्ण भरेना. राजा खूप क्रोधीत झाला आणि त्याने ब्राम्हणावर तलवारीने वार केला. त्या ब्राम्हणातल्या रुपातले भगवान शिव त्यांच्या मूळ रूपात प्रकट झाले आणि त्यांनी त्या राजाला परत तलवारीचा वार करण्यापासून परावृत्त केले. त्यांनी त्या राजाला त्याला हवा असलेला रत्न दिला. तामिळ मध्ये वाळ म्हणजे तलवार आणि पोक्कि म्हणजे थांबवणे. भगवान शिवांनी तलवारीचा वार थांबवला म्हणून ह्या स्थळाचे नाव वाळपोक्कि पडले ज्याचा पुढे अपभ्रंश होऊन ते वाटपोक्कि असे झाले. अजूनही इथे शिव लिंगावर तलवारीच्या वाराचे चिन्ह दिसते. भगवान शिवांनी त्या राजाला रत्न दिले म्हणून भगवान शिवांचे येथे श्री रत्नगिरीश्वरर असे नाव प्रसिद्ध झाले.

२. पुराणानुसार जेव्हां भगवान शिव आणि अंधकासुर यांचे युद्ध चालू होते त्यावेळी जेव्हां जेव्हां अंधकासुराच्या शरीरामधून रक्ताचा थेंब पडत होता त्यापासून नवीन असुर जन्माला येत होता. तेव्हां भगवान शिवांनी आपल्या मुखाच्या ज्वालेतून श्री योगेश्वरी देवी निर्माण केली. तिने सप्त मातृकांच्या सहाय्याने अंधकासुराचे रक्त जमिनीवर पडण्याआधी गिळण्यास चालू केले. आणि त्यामुळे असुराचा वध झाला. म्हणून इथे सप्त मातृकांसमवेत श्री योगेश्वरी देवीची पूजा करणे हे महत्वाचे मानले जाते. इथल्या गुहेमध्ये श्री योगेश्वरी देवी समवेत सप्त मातृकांचे देवालय आहे. 

३. पुराणानुसार श्री इंद्रदेव मूलवर च्या समोर असलेल्या भिंतींच्या नऊ छिद्रांमधून येऊन भगवान शिवांची पूजा करायचे. त्यावेळी ते वादळ आणि कडाडणाऱ्या वीजेच्या रूपात यायचे. अजून पण इथे भगवान शिवांना वाहिलेले हार आणि वस्त्र हे दुसऱ्या दिवशी जळलेल्या अवस्थेत दिसतात. तसेच अभिषेकासाठी वापरलेले दुधाचे दह्यामध्ये रूपांतर होते.

४. आधीच्या लेखांमध्ये आम्ही वायू आणि आदिशेष ह्यांच्या युद्धाबद्दल उल्लेख केला होता. त्यामध्ये असा पण उल्लेख केला होता कि त्यांच्या युद्धसमयी मेरू पर्वताचे काही मौल्यवान दगडांचे तुकडे उडाले होते आणि ते विविध जागी पडून त्यांचे रूपांतर शिव लिंगामध्ये झाले होते. कोरल दगडाचे थिरुवन्नमलै इथे शिव लिंगामध्ये रूपांतर झाले. रुबी दगड रत्नागिरी (म्हणजे ह्या जागेत) पडला, पाचूचा दगड एलोनगोई इथे पडला, निळा नीलम दगड पोडिगाईमलै मध्ये पडला आणि हिरा कोडूमुडी मध्ये पडला.

५. कांचीपुरम येथे राहणाऱ्या वैराग्य पेरुमल ह्या भक्ताने त्याला अपत्य प्राप्ती झाली तर श्री रत्नगिरीश्वरांना म्हणजेच भगवान शिवांना आपले शिर अर्पण करिन असा संकल्प केला होता. जेव्हां त्याला अपत्य प्राप्ती झाली तेव्हा त्याने इथे येऊन आपला शिरच्छेद केला. त्याचे शिर टेकडीच्या शिखरावर पोचले पण पाय मात्र टेकडीच्या खालीच राहिले. मंदिरामध्ये त्याच्या शिराची मूर्ती आहे. ह्या मूर्तीला दूध आणि मधाचे स्नान घालून मग भगवान शिवांना अर्पण केलेला हार ह्या मूर्तीला अर्पण केला जातो.

६. स्थळ पुराणानुसार पांडवांनी त्यांच्या वनवासाच्या काळात काही काळ इथे वास्तव्य केलं. म्हणून ह्या टेकडीला एैवरमलै (एैवर म्हणजेच पांच म्हणजेच पांडव, मलै म्हणजे टेकडी). 

मंदिरात ज्यांनी उपासना केली त्यांची नावे:

अगस्त्य मुनी, श्री इंद्रदेव, श्री वायुदेव, श्री दुर्गा देवी, सप्त मातृका, आदिशेष, रोमेश ऋषी, जयंतन आणि श्री सूर्यदेव. 

वैशिष्ट्ये:

१. अभिषेकासाठी वापरलेलं दूध संध्याकाळ पर्यंत खराब होत नाही. त्याचे काही तासांमध्ये गोड दह्यामध्ये रूपांतर होते. 

२. कार्थिगई महिन्याच्या पहिल्या दिवशी भगवान शिवांना माणिकमुगुट अर्पण केला जातो.

३. ज्यांना आपल्या कुलदेवतेबद्दल माहिती नाही ते ह्या मंदिरातल्या भगवान शिवांना आपले कुलदैवत मानतात.

४. असा समज आहे कि इथे भगवान शिव नऊ मौल्यवान रत्नांच्या रूपामध्ये आहेत. म्हणून इथल्या टेकडीच्या आसपासच्या जमिनीमध्ये खणल्यावर लाल आणि हिरवे दगड मिळतात.

५. इथल्या शिव लिंगावर तलवारीने वार केल्याचे चिन्ह आहे.

६. ह्या टेकडीवर भाविक जनांना सर्प दंश होत नाहीत.

७. ह्या टेकडीवर एका ठिकाणी अशी जागा आहे जिथे एकही कावळा उडताना दिसत नाही.

८. येथील अभिषेकासाठी इथून ८ किलोमीटर्स वर असलेल्या कावेरी नदीचे पाणी दररोज पायी चालत जाऊन आणले जाते.

९. मंदिर आणि मंदिरातील परिक्रमा तामिळ भाषेतील ௐ (ॐ) आकाराचे आहेत.

१०. तमिळ चित्राइ महिन्यामध्ये शिव लिंगाच्या समोरील भिंतीवरील नऊ छिद्रांतून सूर्याची किरणे शिव लिंगावर पडतात.

११. शिव लिंग एका खडकावर आहे आणि सभोवतालच्या आठ खडकांनी वेढलेले आहे.   

मंदिराबद्दल माहिती:

हे मंदिर टेकडीवर ११७८ फुटावर वसलेलं आहे. मंदिरात जाण्यासाठी साधारण १२०० पायऱ्या चढून जायला लागतं. हे त्या तीन मंदिरांपैकी एक आहे ज्या मंदिरांचं दर्शन एका दिवसात घेतल्याने मोक्षप्राप्ती होते. ती तीन मंदिरे आणि त्यांचं दर्शन घेण्याच्या वेळा अशा आहेत - सकाळी श्री कदंबर कोविल, दुपारी १२ वाजता श्री रत्नगिरीश्वरर (हे मंदिर), संध्याकाळी श्री एंगोईनाथर मंदिर. हे मंदिर आणि त्याची परिक्रमा हे तामिळ भाषेतील ௐ (ॐ) ह्या आकाराचे आहे म्हणून ह्या स्थळाला शिवमलै असं पण म्हणतात. इथे भगवान शिव हे टेकडीच्या शिखरावर वसलेले असल्याकारणाने त्यांना श्री मलैकुरींदिसर असे संबोधले जाते. आणि इथली पूजा मध्यान्ह समयी केली जाते म्हणून त्यांना श्री मध्यान्हसोक्कर असे संबोधले जाते. 

मंदिराकडे जाण्यासाठी पायऱ्या चढणाऱ्या भक्तांना विश्रांती मिळावी म्हणून पायऱ्यांच्या बाजूला छोटे छोटे मंडप बांधले आहेत. 

ह्या टेकडीवर बऱ्याच गुहा आहेत. असा समज आहे कि ह्या गुहांमध्ये ऋषीमुनींनी तपश्चर्या केली. 

प्रवेशद्वाराच्या कमानीवर शिव लिंग चित्रित केले आहे आणि त्याच्या दोन्ही बाजूंना श्री गणेश, श्री पार्वती देवी आणि श्री मुरुगन ह्यांची पण चित्रे आहेत.

हे मंदिर पश्चिमाभिमुख असून ह्याचा गाभारा शिव लिंगाच्या आकाराचा आहे. 

चित्राई ह्या तामिळ महिन्यामध्ये शिव लिंगासमोर असलेल्या नऊ छिद्रांमधून सूर्याची किरणे शिव लिंगावर पडतात. शिव लिंग एका खडकावर असून ते आठ खडकांनी वेढलेले आहे. मंदिराच्या मागील बाजूस आठ दिशांना हत्ती आहेत. शिव लिंगावर उजव्या बाजूला तलवारीने वार केल्याचे चिन्ह आहे.

कोष्ठामध्ये श्री दक्षिणामूर्ती, श्री अर्धनारीश्वरर, श्री भैरवर, श्री ब्रम्हदेव आणि श्री दुर्गादेवी ह्यांच्या मूर्ती आहेत.

मंदिराकडे जाणाऱ्या पायऱ्यांवर १०७व्या पायरीवर श्री गणेशांचे देवालय आहे. देवीच्या देवालयाच्या प्रवेशद्वाराजवळ अजून एक श्री गणेशांचे देवालय आहे. 

टेकडीच्या पायाशी श्री विनायकर, श्री कुप्पुस्वामी आणि श्री विश्वकर्मा ह्यांची देवालये आहेत. गाभाऱ्याच्या प्रवेशद्वाराजवळ ध्वजस्तंभ आणि नंदि आहेत आणि दोन्ही बाजूंना द्वारपाल आहेत. पायऱ्यांची फरसबंदी समान रीतीने केली आहे आणि प्रत्येक टप्प्यावर एक श्री विनायकांचे देवालय आहे. टेकडीच्या मार्गावर एका जागी पाउलांची चिन्हे दिसतात जी भगवान शिवांची आहेत असा समज आहे. ह्या स्थळाला पोन्नीदूमपराई (पराई म्हणजे तामीळ मध्ये खडक) असे नाव आहे. ह्या ठिकाणी श्रेष्ठ शैवसंत संबंधर ह्यांना भगवान शिवांकडून सोनं मिळालं. टेकड़ीवर अजून वरती गेल्यावर एका गुहेमध्ये सप्त मातृकांच्या मूर्ती आहेत. श्री अंबिका देवी एका स्वतंत्र पूर्वाभिमुख देवालयामध्ये आहेत. त्यामुळे इथे भगवान शिव आणि श्री पार्वती देवी एकमेकांसमोर आहेत. श्री अंबिका देवींचे देवालय भगवान शिवांच्या देवालयापेक्षा एक पायरी खाली आहे. इथे श्री सूर्यदेव आणि श्री चंद्रदेव त्यांच्या पत्नींसमवेत आहेत. हे दृश्य दुर्मिळ आहे. टेकडीच्या पायथ्याशी श्री आंजनेय आणि शैवसंत नालवर ह्यांची देवालये आहेत. परिक्रमेमध्ये ६३ नायनमार, श्री शिवगामी देवी समवेत श्री नटराज, श्री नंदिदेव, श्री वल्ली आणि श्री दैवानै समवेत श्री सुब्रमण्यम ह्यांची देवालये आहेत. 

प्रार्थना:

१. भाविक जन इथे विवाहामधल्या अडचणींवर मात करण्यासाठी, अपत्य प्राप्तीसाठी, मानसिक शांती मिळविण्यासाठी, रोगनिवारणासाठी तसेच व्यवसायामध्ये यश मिळविण्यासाठी प्रार्थना करतात.

२. भाविक जन इथे अस्थमा, रक्तदाबाचे असंतुलन, शारीरिक वेदना ह्यांपासून मुक्ती मिळविण्यासाठी येतात. कारण अशी समजूत आहे कि इथल्या वातावरणामध्ये ह्या मंदिराच्या आजूबाजूला असलेल्या औषधी वनस्पतींमुळे औषधी गुण भरले आहेत.

पूजा:

१. दिवसातून तीन वेळेला पूजा केली जाते (सकाळी १०.३०, दुपारी १२ आणि संध्याकाळी ५). 

२. प्रदोष दिवशी प्रदोष पूजा

३. प्रत्येक महिन्याच्या पौर्णिमा, अमावस्या, सोमवार, शुक्रवार, प्रत्येक तामिळ महिन्याचा पहिला दिवस ह्या दिवशी पूजा केल्या जातात.

४. गुरु गोचर, शनी गोचर ह्या वेळी विशेष पूजा केल्या जातात. 

५. तामिळ नववर्ष, इंग्लिश नववर्ष आणि पोंगल ह्या वेळी विशेष पूजा केल्या जातात.

मंदिरात साजरे होणारे काही महत्वाचे सण:

चित्राई (एप्रिल-मे): १५ दिवसांचा चैत्र उत्सव

कार्थिगई (नोव्हेंबर-डिसेंबर): प्रत्येक शुक्रवारी आणि सोमवारी विशेष पूजा, पौर्णिमेला गिरीवलम

थै (जानेवारी-फेब्रुवारी): थैपुसम, तीर्थवारी

मंदिराच्या वेळा: सकाळी ६ ते ११, संध्याकाळी ४ ते ८

पत्ता: श्री रत्नगिरीनाथर अय्यारमलै (थिरुवाटपोक्कि), पोस्ट शिवायम, तालुका कुळितलै, जिल्हा कारूर

दूरध्वनी: +९१-४३२३२४५५२२

अस्वीकरण आणि शिष्टाचार (Disclaimer and courtesy):

ह्या लेखांमधली माहिती संकलित करताना विविध आचार्यांचे उपन्यास, दक्षिण भारतातील काही नियतकालिके, तसेच इंटरनेट वरील विविध ब्लॉग्स आणि वेबसाईट्स ह्यांचा आधार घेतला आहे. आपल्याला ह्या लेखांमध्ये काही त्रुटी आढळल्यास आम्हाला जरूर कळवा.

Shri Ratnagirinathar Temple at Ayyarmalai (at Thiruvaatpokki) District Karur

This temple is located at Ayyarmalai near Kulithalai in Karur District. This is a Padal Pethra Sthalam revered by Appar, Sambandhar and Vallalar. Lord Muruga of this temple was revered by Shri Arunagirinathar. This is on the southern bank of Kaveri believed to be more than 1500 years old. This temple must have existed even before the 7th century. There are about 50 stone inscriptions dating back from the 11th to 16th century. This temple was renovated, maintained and endowments were made by Chola, Pandya, Hoysala and Vijayanagar kings. This temple is at a distance of 9 kms from Kulithalai, 14 kms from Musiri, 41 kms from Karur and 47 kms from Thiruchi on Manapparai-Musiri route. The place was called earlier as Thiruvaatpokki and is now known as Ayyarmalai / Iyermalai. This temple was reconstructed by Kulothangan II

Moolavar: Sri Rathnagiriswarar, Sri Ardhanarishwarar, Shri Manikesar, Shri Maikozhundeesar, Shri Madhyanasokkar, Shri Vaatpokkinathar, Shri Ratnagirisar, Shri Rajalingam
Devi: Shri Kurambarkuzhali, Shri Surumbarkuzhali, Shri Aralakesi
Kshetra Vruksha: Neem tree
Puranik Name: Thiruvaatpokki, Ayyarmalai, Ayvarmalai, Shivaymalai, Ratnagiri
Present Name: Ayyarmalai
Sacred teertha: River kaveri

Kshetra Puran:

As per sthala purana, an Aryan king who had lost his kingdom came to this place in search of Gemstones. Lord Shiva who wanted to test him took the form of a brahmin. He asked the King to fill the tub with water from Kaveri for taking bath. Despite his best efforts the king could not fill the tub. The king became angry and he hit the brahmin with his sword. Then Lord Shiva appeared before him and stopped him from hitting him again. He gave him a precious stone. In Tamil, Vaal means sword and pokki means stop / remove. Hence this place got the name as Vaalpokki which later became Vaatpokki, as Lord Shiva stopped the sword. There is a scar on the shiva linga where the sword had stuck. Since Lord Shiva gave a ratna to the king, he is praised as Ratnagirishwarar. 

According to the Puran during the war between Lord Shiva and Andhakasur, whenever a drop of blood fell from Asura’s body a new one sprang from it. So Lord Shiva created Goddess Yogeshwari from the flames coming from his mouth. She, along with the power given by sapta matrikas, swallowed the blood drops from the Asura before they fell on the ground and the asura was destroyed. Hence worshiping here along with Sapta Matrikas finds an important place in this temple. We find the shrine of Goddess Yogeshwari along with the Sapta matrikas in a cave at this place. 

According to Sthala purana Lord Indra used to worship Lord Shiva at this place by entering through the nine holes opposite to the Moolavar. He used to come in the form of thunder and lightning. Even now we find the garland and vastra on Lord Shiva to be burnt on the next day. The milk that was used for abhishek turns into curd.

In our earlier blogs we had given an account of the trial of strength between Vayu and Adishesha. We had also mentioned that small precious stones from Mount Meru were blown away at that time. They fell at different places and formed shiva linga. The coral stone became a shiva linga at Thiruvannamalai. Ruby fell at Ratnagiri i.e. at this place, Emerald fell at Elongoi, Blue sapphire at Podigaimalai and diamond fell at Kodumudi.

A devotee named Vairagya Perumal of Kanchipuram took a vow that he will offer his head to Lord Ratnagirishwarar if he gets a child. When his wish was fulfilled he came to this place and cut his head while his feet stayed at the foothills, the head reached the top of the hill. There is an idol of his head in the temple. The idol is anointed with milk and honey and then a garland offered to Lord Shiva is put on it. 

According to Sthala purana Pandavas stayed for a brief period during their exile. Hence the hill got the name AyvarMalai (Ayvar means five people meaning Pandavas, malai means hill)

Those who worshiped at this place:

Sage Agastya, Lord Indra, Lord Vayu, Goddess Durga, Sapta Matrika, AdiShesha, Sage Romesha and Jayantan and Lord Surya.

Special features:

1. The milk that is used for Abhishek of Shiva linga does not get spoiled till evening. It gets converted into sweet curd within a few hours. 

2. On the first day of Karthigai, Lord Shiva graces with a crown of precious Manik.

3. Those who are not aware of their family deity, worship Lord Shiva at this temple as their family deity. 

4. It is believed that at this place Shiva linga (Lord Shiva) is in the form of Navaratnas i.e. nine precious stones. Hence in the surrounding places, around the hill, one can dig out red and green colored stones. 

5. There is a scar on the shiva linga made by a sword.

6. In this hill, people are not affected by snake bites. 

7. At a particular place on the hill we don't come across any crow flying above that place.

8. The water from river Kaveri is brought by foot from a distance of eight kilometers for abhishek daily.

9. The temple and the parikrama are in the form of Tamil letter Om (ௐ).

10. The sun’s rays fall on the shiva linga through nine holes on the top in the month of Chitrai.

11. The shiva linga is on a rock surrounded by eight other rocks. 

About the temple:

The temple is situated on a hill at a height of 1178 feet. One has to climb 1200 steps to reach the temple. As mentioned in the earlier blog, this is one of the three temples where one has to worship on a day to attain salvation i.e. one has to worship at Kadambar Kovil in the morning, Ratnagirishwarar temple at noon and Engoinathar temple in the evening. The temple and the corridors are in the shape of Tamil letter Om (ௐ), hence it is known as Shivamalai. As Lord Shiva is on the top of the hill he is praised as Malaikurindisar, and since worship is done in the afternoon, Lord Shiva is praised as Madhyanasokkar.

There are a number of small mandaps on the hill by the side of the steps for the devotees to take rest while climbing. There are a number of caves on the hill where sages are believed to be doing penance. There is an entrance arch with a stucco image of Shiva linga flanked by Lord Ganesha, Goddess Parvati and Lord Muruga. This is a west facing temple and the sanctum is in the shape of a linga. Sun’s rays fall on the moolavar through nine holes opposite to the shiva linga in the Tamil month of Chitrai. Shiva linga is in the middle of eight rocks on the ninth middle rock.  Behind that temple there are elephants in eight directions. On the right side of the shiva linga there is a scar mark. 

Koshtha murtis are Lord Dakshinamurti, Lord Ardhanarishwarar, Lord Bhairav, Lord Brahma and Goddess Durga. 

There is a shrine of Lord Ganesha at the 107th step. There is another shrine of Lord Ganesha at the entrance of Mother's shrine. At the foot hill there are shrines of Lord Vinayaka, Lord Kuppuswami and Vishwakarma. Dhawajastambha and Nandi are at the entrance of the sanctum. There are Dwarapalakas on the entrance on each side. The steps are evenly paved and at every stage there is a shrine of Lord Vinayaka. On the way to the hill at one place we come across a footprint which is believed to be that of Lord Shiva.This place is praised as Ponnidumpaarai (paarai means rock). This is the place where Sambandhar received gold from Lord Shiva. When we climb up further we come across a cave in which there are idols of Sapta Matrika. Goddess Ambika is in a separate east facing shrine, thus we find that Goddess Parvati and Lord Shiva face each other. Shrine of Goddess Ambika is at one level below Lord Shiva. There are shrines of Lord Surya and Lord Chandra with their wives which is very rare. At the foothill there is a shrine for Lord Anjaneya and shrine for Shaiva saints Naalvar. In the prakaram there are shrines of 63 Naayanmars, Lord Nataraja with Goddess Shivagami, Nandi and Lord Subramanya with Valli and Deivanai.   

Prayers:

Devotees worship at this place for removal of marriage obstacles, child boon, mental peace, relief from health problems and success in business. 

Devotees come to this place for relief from asthma, BP, body pain as they believe that the air that they inhale gives them relief due to the presence of medicinal herbs found around in this place.

Pooja:

Three times in a day at 10.30, 12 and 5. Pradosha puja and special puja on full moon, new moon, Mondays, Fridays, first day of Tamil months, during Guru transit, Shani transit, Tamil new year, English new year, Diwali and pongal. 

Festivals:

Chitrai (Apr-May): 15 days of Chaitra festival

Karthigai (Nov-Dec): Special pujas on Friday and Monday of Karthigai, Girivalam on full moon days

Thai (Jan-Feb): Thaipusam, Teerthawari   

Timing: 6 am to 11 am, 4 pm to 8 pm

Address: Shri Ratnagirinadar Temple at Ayyarmalai (Thiruvaatpokki) at post Sivayam, Taluka Kulithalai, District Karur

Phone number: +91-4323245522

पाडळ पेथ्र स्थळं प्रस्तावना

साधारण सहाव्या ते आठव्या शतकांतर्गत दक्षिण भारतामध्ये ६३ शैव संत होऊन गेले जे भगवान शिवांचे परम भक्त होते. त्यामध्ये सर्व प्रकारचे स्त्री पुरुष होते जसे राजे, व्यापारी तसेच मजूर पण होते. ह्या सर्व संतांना एकत्र ६३ नायनमार असं संबोधलं जातं. त्यांच्या स्पृहणीय भक्तीभावनेतून त्यांनी अनेक शिव मंदिरांचे दर्शन घेतले आणि त्या मंदिरात त्यांनी तेथील भगवान शिवांची तसेच त्या मंदिरांची स्तुती गायली. ह्याचा अर्थ ही मंदिरे सहाव्या शतकाच्याही आधीपासुन अस्तित्वात आहेत. नायनमारांनी गायलेल्या स्तोत्रांच्या संग्रहाला थिरूमुरै असं म्हणतात. थिरूमुरै हा परत तीन संग्रहांचा संग्रह आहे. ते तीन संग्रह असे - थिरूमुलर ह्यांनी गायलेल्या स्तोत्रांचा संग्रह ज्याला थिरुमंथिरं असं म्हणतात; अप्पर, सुंदरर आणि संबंधर ह्यांनी गायलेल्या स्तोत्रांचा संग्रह ज्याला थेवरम म्हणतात आणि माणिकवचगर ह्यांनी गायलेल्या स्तोत्रांचा संग्रह ज्याला थिरुवाचगं असं म्हणतात.

ह्या स्तोत्रांमधे ज्या मंदिरांची स्तुती गायली आहे त्या मंदिरांना एकत्रितपणे पाडळ पेथ्र स्थळं असं म्हणतात, म्हणजे ज्या मंदिरांची स्तुती गायली गेली आहे अशी मंदिरे. ही मंदिरे पुढील ९ प्रदेशांमध्ये विखुरलेली आहेत

१. चोळा नाडू I - कावेरी नदीचा उत्तरेकडचा काठ (६३ मंदिरे)

२. चोळा नाडू II - कावेरी नदीचा दक्षिणेकडचा काठ (१२७ मंदिरे)

३. थोंडई नाडू (३२ मंदिरे) (चेन्नई, कांचीपुरम प्रदेश)

४. नडू नाडू (२२ मंदिरे) (मध्यवर्ती तामिळनाडू)

५. पांड्या नाडू (१४ मंदिरे) (मदुराई प्रदेश)

६. कोंगु नाडू (७ मंदिरे) (सेलम, कोइम्बतुर प्रदेश)

७. वड नाडू (५ मंदिरे) (उत्तर भारत)

८. ईळ नाडू (२ मंदिरे) (सिलोन)

९. तुलूवा नाडू (१ मंदिर) (गोकर्ण महाबळेश्वर, कारवार)

ह्यातील प्रत्येक मंदिराची माहिती प्रकाशित करण्याचा आम्ही एक नम्र प्रयत्न करत आहोत.

येणाऱ्या सप्ताहांमध्ये आम्ही ही माहिती प्रकाशित करायला सुरुवात करू. प्रत्येक गुरुवारी इंग्लिश मध्ये तर प्रत्येक रविवारी मराठी मध्ये आम्ही प्रकाशित करणार आहोत.

देवाने आम्हाला दिलेल्या ह्या संधीसाठी आम्ही देवाचे आभारी आहोत तसेच वाचक ज्यांच्यामुळे आम्हाला ही माहिती संकलित करण्याची प्रेरणा मिळत आहे त्यांचे पण आम्ही आभारी आहोत. ह्या लेखांमध्ये काही त्रुटी किंवा चुका आढळल्यास त्या आम्हाला जरूर कळवा जेणेकरून आम्ही त्या दुरुस्त करू.

Padal Pethra Sthalam Preface

Between 6th to 8th centuries, in South India, there existed 63 shaiva saints who were staunch devotees of Lord Shiva. They were from all types of men and women which included kings, merchants, traders and even ordinary laborers. They are all collectively known as Nayanmars. Out of their exemplary devotion to Lord Shiva, these Nayanmars visited temples of Lord Shiva and there they sang glories of Lord Shiva of those temples as well as of the temples. That means these temples existed even before the 6th century. Collection of these glories is called Thirumurai which again consists of three collections - Thirumanthiram i.e. collection of glories sang by Thirumular, Thevaram i.e. collection of glories sang by Appar, Sundarar, and Sambandhar, and Thiruvachagam i.e. collection of glories sang by Manikkavachagar. 

The temples which are glorified in these collections of hymns collectively known as Padal Pethra Sthalam, meaning the places that were sang in the glories composed by Nayanmars. These temples are spread in 9 regions namely 

• Chola Nadu I - North bank of Kaveri (63 temples)
• Chola Nadu II - South bank of Kaveri (127 temples)
• Thondai Nadu (32 temples) (Chennai, Kanchipuram area)
• Naadu Nadu (22 temples) (Central Tamilnadu)
• Pandiya Nadu (14 temples) (Madurai area)
• Kongu Nadu (7 temples) (Selam, Coimbatore area)
• Vada Nadu (5 temples) (North India)
• Eela Nadu (2 temples) (Ceylon)
• Tuluva Nadu (1 temple) (Gokarna Mahabaleshwar, Karwar)

We are planning to make a humble attempt to post details of each of the temples in Padal Pethra Sthalam.

In upcoming weeks, we will start posting these details every Thursday in English and every Sunday in Marathi.

We are grateful for the opportunity given to us by the Lord for this work and also grateful to the readers who are instrumental in motivating us to write these details. Please forgive us for any mistakes or omissions and please report them so that we can make appropriate corrections.

वेदारण्यम येथील श्री वेदारण्येश्वरर

सप्त विडंग स्थळांमधलं हे सातवं मंदिर आहे. तामिळनाडूमधल्या नागपट्टीनं जिल्ह्यामध्ये वेदारण्यम मध्ये वसलेलं आहे. हे पाडळ पेथ्र स्थळांपैकी पण एक आहे. श्रेष्ठ शैव संत श्री अप्पर, श्री सुंदरर आणि श्री संबंधर ह्यांनी त्यांच्या दिव्य स्तोत्रांमधे ह्या मंदिराची स्तुती गायली आहे. 

मुलवर: श्री वेदारण्येश्वरर, श्री थिरुमरैकादर

देवी: श्री वेदनायकी, श्री वीणावेद विलासिनी

क्षेत्र वृक्ष: शमी, पुन्नाग (मराठी मध्ये करंज, तमिळमध्ये पुन्नाई)

पवित्र तीर्थ: मणिकर्णिका, वेद

पुराणिक नाव: थिरुमरैकादर

वर्तमान नाव: वेदारण्यम

जिल्हा: नागपट्टीनं, तामिळनाडू

क्षेत्र पुराण: 

पुराणांनुसार चार वेदांनी मनुष्य रूप धारण केले होते. वेदपती ह्या गावात त्यांनी निवास केला होता. ते जवळच असलेल्या पुष्पवन ह्या गावातून पुष्प आणून भगवान शिवांची पूजा करायचे. कलियुगाच्या आरंभी जेव्हां त्यांना लक्षात आलं कि आता सत्यता, प्रामाणिकता ह्यांना आता इथे स्थान नाही तेव्हां त्यांनी भगवान शिवांना निवेदन करून ह्या मंदिराचं प्रवेशद्वार बंद केलं आणि ते निघून गेले. असा समज आहे कि ते मंदिराच्या आजूबाजूला वनस्पती आणि वृक्षांमध्ये रूपांतरित झाले आणि अजूनही त्या रूपात ते भगवान शिवांची आराधना करत आहेत. मंदिराचे मुख्य प्रवेशद्वार बंद असल्या कारणाने भाविक जन मंदिराच्या बाजूच्या प्रवेशद्वारामधून प्रवेश करू लागले. इथे वेदांनी भगवान शिवांची आराधना केली म्हणून ह्या स्थळाला वेदारण्यम असे नाव प्राप्त झाले. कालांतराने इथे वेदांनी भगवान शिवांची आराधना केली म्हणून श्रेष्ठ शैव संत श्री अप्पर आणि श्री संबंधर हे भगवान शिवांची आराधना करण्यासाठी मरैकाडू येथे आले. त्यांनी पाहिलं कि इथे मुख्य प्रवेशद्वार बंद आहे आणि भाविक जन बाजूच्या प्रवेशद्वारातून प्रवेश करत आहेत. श्री संबंधर ह्यांनी श्री अप्पर ह्यांना दिव्य स्तोत्र गायची विनंती केली जेणेकरून मुख्य प्रवेशद्वारामधून प्रवेश करता येईल. श्री अप्पर ह्यांनी दहा दिव्य स्तोत्र गायली आणि प्रवेशद्वार खुले झाले. त्यांनी मंदिरात जाऊन भगवान शिवांचे दर्शन घेतले. दर्शन घेऊन परत आल्यावर श्री अप्पर ह्यांनी श्री संबंधर ह्यांना दिव्य स्तोत्र गायची विनंती केली जेणेकरून मुख्य प्रवेशद्वार कायमचे बंद होईल. श्री संबंधर ह्यांनी स्तोत्रे गायल्यावर प्रवेशद्वार कायमचे बंद झाले. ह्यावरून ह्या शैव संतांची महती दिसून येते. 

इथे श्री अंबिका देवींचा स्वर श्री सरस्वती देवींच्या पेक्षाही मधुर होता म्हणून श्री अंबिका ह्यांना श्री याळै पळीथ्था मोहियल असे नाव आहे. म्हणून इथे श्री सरस्वती ह्या तपस्विनी आहेत आणि त्यांच्या हातात वीणा नाही पण पवित्र ग्रंथ आहेत.

श्री दुर्गा देवी ह्या परिवार देवता आहेत. त्यांची मूर्ती कोष्टामध्ये असून दक्षिणाभिमुख आहे. त्यांना इथे संरक्षक देवता मानतात. त्या उभ्या मुद्रेमध्ये आहेत आणि त्यांचं मुख उग्र आहे.

हे मंदिर ६४ शक्ती पीठांपैकी एक आहे. ह्या पीठाचे नाव सुंदरी पीठ आहे. 

इथे ६३ नायनमार आणि १० त्यागराजांच्या मूर्ती आहेत. 

परंज्योती ऋषी, ज्यांनी थिरूविलयादल हे पुराण लिहिलं आणि गायलं, ते ह्या गावातले होते.

इथल्या शमी वृक्षावरची फळे हि लांब, एका बाजूला काटेरी आणि दुसऱ्या बाजूला गोलाकार पण काटे नसलेली आहेत.

अजून एका आख्यायिकेनुसार प्रभू श्रीराम इथे रावणाच्या हत्येमुळे प्राप्त झालेल्या ब्रह्महत्येच्या दोषाचे निवारण करण्यासाठी आले. त्यांच्या पाउलांची चिन्हे अजूनही इथून जवळ असलेल्या रामर्पदं ह्या गावी जपून ठेवली आहेत. 

एक उंदीर दिव्या मधलं तूप पिण्यासाठी म्हणून दिव्यावर चढला. त्यामुळे दिव्याची वात हलली आणि त्यामुळे दिवा अजूनच तेजस्विरीत्या जळू लागला. भगवान शिवांनी ह्याची नोंद घेतली आणि त्यांच्या कृपेने तो उंदीर पुढच्या जन्मी मवली नावाचा राजा बनून तो चक्रवर्ती झाला.

मंदिरात ज्यांनी उपासना केली त्यांची नावे:

मनू, मंधाता, दशरथ, प्रभू श्रीराम, पांडव, महाबली, चार वेद.

मंदिराबद्दल माहिती:

हे मंदिर साधारण २००० वर्षे जुनं आहे. कावेरी नदीच्या दक्षिण काठावर हे मंदिर वसलेलं आहे. मंदिराच्या पूर्वेला साधारण १ किलोमीटर वर समुद्र आहे. मुख्य मध्यवर्ती देवालय हे पूर्वाभिमुख आहे. इथे पांच स्तरांचं राजगोपुर आहे. मंदिराच्या आवारात तीन परिक्रमा आहेत. शिव लिंग हे स्वयंभू असून ग्रॅनाईटचे आहे. हे शिव लिंग मध्यवर्ती देवालयामध्ये आहे. येथील विडंग भुवनी विडंगर ह्या नावाने प्रसिद्ध आहे. भगवान शिवांनी इथे केलेल्या नृत्याचे नाव हंसनटनं, म्हणजे हंसासारखे नृत्य, असं आहे. परिक्रमेमध्ये गाभाऱ्याच्या दिशेने श्री गणेश, श्री मुरुगन, नंदी आणि नवग्रह ह्यांच्या मूर्ती आहेत. ह्या मंदिरामध्ये भगवान शिव, श्री पार्वती देवी आणि श्री गणेश ह्यांच्यासाठी स्वतंत्र ध्वजस्तंभ आहे. 

कोष्टामध्ये श्री दक्षिणामूर्ती, श्री दुर्गा देवी, श्री गणेश, श्री चंडिकेश्वर, श्री भैरव आणि भगवान महाविष्णू ह्यांच्या मूर्ती आहेत. 

इथले शिव लिंग पाचूचे (मरगद) आहे. पश्चिमेकडच्या मनोऱ्यावर श्री गणेशांचे देवालय आहे ज्याचे नाव श्री वीर गणपती असे आहे. बाहेरच्या परिक्रमेमध्ये श्री वीणा वेदविलासिनी देवीचे देवालय आहे. ह्या देवीचे श्री याळै पळीथ्था मोहियल असे नाव आहे. ह्या नावाचा अर्थ असा आहे कि देवीचा स्वर याळै ह्या संगीत वाद्यापेक्षाही मधुर आणि गेयपूर्ण आहे. हे स्थळ शक्ती पीठांपैकी एक समजलं जातं. हे देवालय भगवान शिवांच्या देवालयाच्या डाव्या बाजूला आहे. आदी शंकराचार्यांनी त्यांनी रचलेल्या सौंदर्य लहरी ह्या स्तोत्रामध्ये ६६व्या श्लोकामध्ये ह्या देवीची स्तुती केली आहे. ज्यांना संगीतामध्ये प्राविण्य मिळवायचे असेल त्यांनी हा श्लोक नियमित म्हणावा असे त्यांनी सूचित केले आहे. 

मंदिरातील मणिकर्णिका तीर्थ पूर्वेकडील परिक्रमेमध्ये आहे आणि हे तीर्थ गंगा, यमुना, कावेरी, सरस्वती, सिंधू आणि नर्मदा नद्यांएवढंच पवित्र मानलं जातं. श्री काल भैरवांचं एक छोटं देवालय तीर्थाकडे मुख करून आहे. पुढच्या परिक्रमेमध्ये श्री त्यागराजांकडे मुख करून असलेले श्री सुंदरर तसेच ६३ नायनमार, स्थळ गणपती, श्री सुब्रमण्यम, श्री गजलक्ष्मी आणि दक्षिणाभिमुख श्री दुर्गा देवी ह्यांची देवालये आहेत. 

इथले नवग्रह सरळ रेषेमध्ये असून एकाच दिशेने मुख करून आहेत. असा समज आहे कि ते नवीनच विवाह झालेल्या भगवान शिव आणि श्री पार्वती देवींकडे ते बघत होते. 

नालवर, म्हणजेच चार श्रेष्ठ शैव संत ह्यांच्या मूर्ती भगवान शिवांच्या नृत्याकडे मुख करून आहेत.

गाभारा थोडा उंचावर आहे. स्वयंभू असलेल्या श्री वेदारण्येश्वरर ह्या शिव लिंगाच्या मागे अगस्त्य मुनींना दर्शन दिलेल्या दैवी दाम्पत्य म्हणजेच भगवान शिव आणि श्री पार्वती देवी ह्यांच्या मूर्ती आहेत. भगवान शिवांनी अगस्त्यमुनींना वचन दिलं होतं कि त्यांना भगवान शिव आणि श्री पार्वती देवींच्या कैलासामध्ये साजऱ्या होणाऱ्या विवाहाचे दर्शन इथून घेता येईल. त्या वचनाला पाळून भगवान शिव आणि श्री पार्वती देवी ह्यांनी अगस्त्यमुनींना वर-वधूच्या रूपात दर्शन दिलं.

श्री सरस्वती देवींच्या देवालयामध्ये त्यांच्या हातामध्ये वीणा नाही. गाभाऱ्याच्या आतमध्ये भिंतीवर भगवान शिव आणि श्री पार्वती देवींचे चित्र आहे. 

ह्या मंदिराच्या आजूबाजूला असलेले पाणी खारट आहे पण मंदिराच्या आतमध्ये असलेल्या विहिरीमधले पाणी मात्र गोड आहे. गावामध्ये पण हे पाणी पिण्यासाठी पुरवलं जातं. 

सोळा सभांपैकी हे मंदिर बाराव्वी सभा आहे ज्याचे नाव देव भक्त सभा असे आहे. 

शैव संत अरुणागिरिनाथर ह्यांनी इथे श्री मुरुगन ह्यांची स्तुती गायली आहे.

प्रार्थना:

मंदिराच्या पूर्वेकडील बाजूला आदि सेतू असे नाव आहे. इथे एकदा स्नान करणे हे रामेश्वरमला १०० वेळा स्नान करण्याच्या तुल्यबळ मानलं जातं.

पूजा:

१. मंदिरात नियमित रोज सकाळी ५.३० ते संध्याकाळी ८.३० च्या दरम्यान सहा पूजा होतात. 

२. साप्ताहिक पूजा दर सोमवार आणि शुक्रवारी केल्या जातात. 

३. मासिक पूजा पौर्णिमा आणि अमावास्येला केल्या जातात. 

४. आडी आणि थै महिन्यांमधल्या पौर्णिमेला भाविक जन समुद्रामध्ये डुबकी मारतात.

५. प्रत्येक प्रदोष दिवशी प्रदोष पूजा साजरी होते.  

मंदिरात साजरे होणारे सण:

मासी (मे-जून): २९ दिवसांचा ब्रम्होत्सव. मंदिराची द्वारे खुली होतात. भगवान शिव मघा नक्षत्रावर समुद्राकडे जातात. ६३ नायनमार आणि इतर १० देवतांची रथयात्रा निघते. भगवान शिवांना कैलास वाहनामध्ये ठेऊन त्यांची रथयात्रा निघते.

आडी (जुलै-ऑगस्ट): १० दिवसांचा आडी पुरम उत्सव. हा उत्सव देवीला समर्पित असतो.

अवनी (ऑगस्ट-सप्टेंबर): गणेश चतुर्थी

ऎप्पासी (ऑक्टोबर-नोव्हेंबर): स्कंद षष्ठी

अस्वीकरण आणि शिष्टाचार (Disclaimer and courtesy):

ह्या लेखांमधली माहिती संकलित करताना विविध आचार्यांचे उपन्यास, दक्षिण भारतातील काही नियतकालिके, तसेच इंटरनेट वरील विविध ब्लॉग्स आणि वेबसाईट्स ह्यांचा आधार घेतला आहे. आपल्याला ह्या लेखांमध्ये काही त्रुटी आढळल्यास आम्हाला जरूर कळवा.

Shri Kapaleeshwarar temple at Mylapore

This is the seventh and last temple in Sapta Sthana worship. This is situated in Mylapore in Tamil Nadu which is an important Kshetra for both Shaivas and Vaishnavas. This is about 12 kms from Chennai airport. The present temple structure must be about 600 years old built by Vijayanagar Kings. Some excavations near Santhone beach indicate that the original temple must have been very close to the sea. Due to some reasons there is a probability that this temple was relocated to the present site. There are a lot of stone inscriptions dating to the seventh century. This temple is one of the Padal Pethra Sthalam in Thondai Nadu. Shaiva Saints Sambandhar and Appar have sung a sacred hymn on Lord Shiva of this temple. Greek geographer has made a reference to Mylapore where he has referred to it as Malliarpa in his work during 90-168 AD. Thiruvalluar, author of Thirukural lived in Mylapore about 2000 years ago.

According to the scriptures available, St Thomas, one of apostles of Jesus had visited Mylapore in second AD. Again from the hymns in seventh century of Shaiva saints we find that they have referred Kapaleeshwarar temple to be near the seashore. According to the details available, the original temple near the seashore was destroyed by the portuguese in 1566 and they built the church over there (Santhone church). Later Vijay nagar Kings built the present temple around sixteenth century from the remains of the original temple. Still we come across a few stone inscriptions in the St Thomas church and the present temple. 

There are three places where Goddess Parvati took the form of a peahen and worshiped Lord Shiva. They are namely Mayiladuthurai (Thirumayuram), Thirumaiyaladi and Mylapore (Thirumalayi).

Moolavar: Shri Kapaleeshwarar, Shri Punnagavananadar

Devi: Shri Karpagambika
Kshetra Teertha: Kapalee Teertha, Kadavul Teertha, Veda Teertha, Valee Teertha, Ganga Teertha, Velle Teertha, Ram Teertha, Thirukulam (Sacred tank)
Kshetra vruksha: Punnaga and Bilvar
Puranik Names: Kapaleecharam, Thiru Mylapore, Vedapuri and Shukrapuri.

Kshetra Purana:
Once Lord Shiva was explaining the meaning of the Shivapanchakashari mantra and the significance of sacred ash to Goddess Parvati. She was momentarily distracted by the beauty of a dancing peacock. When Shiva noticed it he cursed her to become a peahen. To get relieved of the curse he advised her to go to earth and perform penance. She worshiped Lord Shiva at this place as a peahen under the Punnaga tree. Pleased with her penance, Lord Shiva relieved her from the curse and named her Shri Karpagambal. As Lord Shiva appeared under the Punnaga tree he is praised as Punnaivananathar. In the temple we come across the shrine where Goddess Parvati is depicted as a peahen worshiping Lord Shiva under a Punnaga tree. 

Once Lord Brahma disrespected Lord Shiva by his arrogant behavior. To teach him a lesson and remove his arrogance Lord Shiva cut off one of the five heads of Lord Brahma. He held the skull (kapal) in his hand. Hence he is praised as Kapaleeshwarar and the place got the name Kapaleecharam.

Before waging war with demon Surapadman, Lord Muruga did penance at this place. Pleased with his penance Lord Shiva and Goddess Parvati blessed him and gave him power (shakti) to conquer the demon. After defeating the demon Lord Muruga came back to this place as Shingarvelan. The demon Surapadman became the mount (peacock) for Lord Muruga. Lord Indra gave his daughter Deivanai in marriage to victorious Lord Muruga. Lord Indra’s mount Airavat could not bear the separation of Deivanai and chose to stay with her. Hence in this temple we find the consorts of Lord Muruga seating on elephant. 

The temple is closely associated with the Purana of Saint Sambandhar and AngamPoomPavai. This is the place where Dnyanasambandhar brought her back to life.

Vayilar Nayanar was a staunch devotee of Lord Shiva. He did manaspuja of Lord Shiva as he had passed the stage of rupa worship. Finally he attained salvation by the grace of Lord Shiva. The inclusion of Vayilar Nayanar in 63 Nayanmars highlights the fact that devotion can be of any type. It establishes the fact that idol worship is not only the way for salvation.

Those who worshiped at this place: 
Saint Sambandhar, Lord Shriram, Vedas, planet Shukra, Sage Kashyap, Lord Muruga, Vayila Nayanar

Salient features:

1. At this place Goddess Parvati did penance as a peahen, hence the place is named as Mayiladuthurai.

2. Lord Muruga worshiped Lord Shiva and Goddess Parvati before going to war against Surapadman.

3. At this place Lord Brahma lost his ego and regained his power of creation. 

4. At this place four Vedas worshiped Lord Shiva. 

5. The place is praised as Shukrapuri as planet Shukracharya worshiped at this place.

6. Shri Ram worshiped Lord Shiva at this place on his way to Shri Lanka.

7. At this place shaiva saint Sambandhar brought back to life AnagamPoomPavai from ashes and bones. 

8. This is the birthplace of one of the Nayanmars namely Vayilar Nayanar.

About the temple: 

This is an east facing temple with a seven tiered Rajagopuram and a prakaram. There is another entrance from the west with a three tiered Rajagopuram facing the sacred temple tank. The shiva linga is a swayambhu linga.

Shrine of Shri Narthana Ganapati:
This is the first shrine as soon as we enter from the east.

Shrine of Shri Annamalayar and Shri UnnamalaiAmmai (Lord Shiva and Goddess Parvati):
Ambika is facing south and we can have darshan through a small window. But a huge mirror helps us to have good darshan of Ambika. 

Shrine of Shri Shingarvelar (Lord Muruga):
In this shrine we come across the idol of Shri Shingarvelar seated on his mount Peacock along with his consorts Valli and Deivanai. He has six heads and twelve hands holding different weapons. His consorts are seated on elephants. This is a very unique shrine as we have never seen or heard of Lord Shanmukha depicted in this manner. At the entrance of the shrine we have Dwarapalakas and Dhwajastambha. Saint Arunagirinadar has composed a few hymns on Lord Shingarvelar of this temple. Opposite to this shrine we have the shrine of Saint Arunagirinathar. 

Shrine of Shri PalaniAndavar and Vayilar Nayanar shrine:
To the left of Lord Subramanya’s shrine we come across a mandap in which we find the Sannidhi of Shri PalaniAndavar and Vayilar Nayanar.

Next to the PalaniAndavar shrine there is a twelve pillar mandap which has a stucco image of Lord Sarabheshwarar. Adjacent to this mandap we have a Vedamandap and an Unjal (swing) mandap.

Shri Karpagambika shrine:
Devi is housed in south facing shrine on the western side of the parikrama. It is to the right of Lord Shiva’s shrine. The idol of Ambika is very beautiful. According to purana, Goddess Parvati did penance in this place in the form of Peahen. Hence the name of the place is Mylapore. As per the tradition, Devi wears a garland of Gold coins during the Friday puja. At the entrance of her shrine we find her mount, the lion, facing the sanctum. On the inner walls of the sanctum we find a collection of hymns etched (inscribed) on the walls. 

We also come across a shrine of Goddess Parvati under the kshetra vruksha Punnaga tree in the form of Peahen worshiping Lord Shiva. 

Shri Kapaleeshwarar Shrine:
There are Dwarapalakas at the entrance to the sanctum. Lord Shiva is a Swayambhu linga facing the east. Inside the shrine we feel calm and composed. The miracles performed by Lord Shiva at this place are explained in various hymns inside the sanctum. At the entrance to the shrine there is a Nandi facing the sanctum.

As we do pradakshina in the inner prakaram we come across the following.

In the north prakara, we come across shrine of Lord Subramanya with his consorts, bronze idol of Lord Nataraja and Goddess Shivagamsundari, Sage Patanjali, Sage Vyaghrapada, Sage Manikavacharar, Goddess Durga Devi, Gomukh, Lord Chandikeshwarar, Goddess Lakshmi, Lord Brahma, Goddess Saraswati, 63 nayanmars,

In the east prakaram, we come across, Lord Lingodbhavar, Nagalingas, Shaiva Saints Nalava.

In the south parikrama,we come across, Shrine of Lord Dakshinamurti, Shrine of Lord Selva Ganapati, Shrine of Somaskanda.

Finally we come across on a silver platform utsav murtis of Lord Kapaleeshwarar and Goddess Karpagambal. Near Lord Kapaleeshwarar shrine we come across Lord Anjaneya on a pillar.

Opposite to Lord Kapaleeshwarar shrine we find a dhwajastambha where we prostrate and do Namaskar.

Next to this Lord Shiva’s shrine, we find AngamPoomPavai and Saiva saint Sambandhar’s shrine (we have given in details of kshetra purana in our earlier blogs).

There is a separate shrine for Lord Shanishwarar. Besides this we have shrine of Navagraha, Jagadeeshwarar and Lord Chandikeshwar. There is a Shiva linga which was worshiped by Shukracharya (planet shukra). 

From the southern side we can have darshan of Rajagopuram.

Prayers:
Devotees worship Lord Shiva for peace of mind. It is believed that having darshan and worshiping Lord Shiva on Thaipusam day one gets salvation and eternal bliss. Devotees believe that worshiping Goddess Karpagambal eradicates all diseases, gets child boon, removes obstacles in marriage and brings peace and prosperity.

Pujas: 
Daily pujas are performed six times in a day. Besides this, pradosha puja and special puja on Tamil and English new years are also held. 

Fortnightly pujas on new moon and full moon days. 

Festivals:
Though almost all the festivals associated with Lord Shiva are held we mention a few important ones

Chitrai (Apr-May): Chaitra pournima

Aani (June-July): Thiru manjanam

Aadi (July-August): Aadi Puram 

Purattasi (September-October): Navaratri nine days

Aipassi (October-November): Skandashashthi festival six days

Karthigai (November-December): Thiru Karthigai deepam, special worship on Mondays of Karthigai

Maragazhi (December-January): Thiruvathirai

Thai (January-February): Float festival known Theppam, Thaipusam

Masi (February-March): Mahashivaratri, Masimagham,

Panguni (March-April): Brahmotsav for 10 days, last day ends with marriage of Lord Kapaleeshwarar and Goddess Karpagambal. 

During the 10 day festival, idols of 63 Nayanmars are taken in procession with lakhs of people.

About Thaipusam festival:

This is the day on which Lord Shiva performed cosmic dance in presence of Goddess Parvati, Lord Vishnu, Lord Brahma, Sage Vyaghrapada, Sage Patanjali and brahmins at Chidambaram. A float festival is held in the temple tank during which Lord Shiva, Goddess Parvati and Lord Shingarvelar grace the devotees. On this day abhishek is done with honey for Lord Shiva. 

Timings: 5 am to 12.30 pm, 4 to 9.30 pm

Address: Shri Kapaleeshwarar temple

North Mada street, Mylapore Chennai 600004

Courtesy: from various blogs